به گزارش اقتصادآنلاین؛ در عرضه به روش ترکیبی، مدل ثبت سفارش در دو مرحله انجام می‌شود. به این ترتیب که در مرحله اول بخشی از سهام (۷۰ تا ۱۰۰درصد کل سهام قابل عرضه به تشخیص بورس) که برای عرضه اولیه مشخص می‌شود، به سرمایه‌گذاران واجد شرایط یعنی صندوق‌های سرمایه‌گذاری از قبیل ETFها و صندوق‌های صدور و ابطال یا همان Mutual Funds اختصاص داده می‌شود.
در این مرحله، صندوق‌ها براساس سهمیه اعلامی توسط بورس در فرآیند کشف قیمت حضور پیدا می‌کنند و پس از کشف قیمت در این مرحله، قیمت کشف‌شده به عنوان مبنای عرضه سهام (عرضه به قیمت ثابت) به عموم سرمایه‌گذاران اعلام می‌شود.
بورس‌ها از این پس می‌توانند عرضه اولیه شرکتهایی که ارزش بازار سهام شناور آنها کم‌تر از ۵هزار میلیارد ریال است را از طریق روش ترکیبی و ١٠٠درصد آن را به سرمایه‌گذاران واجد شرایط، یعنی به صندوق‌ها واگذار کنند. همچنین، اگر هیات پذیرش به هنگام پذیرش شرکتی، آن را پرریسک تلقی کند، می‌تواند عرضه اولیه آن شرکت را به روش ترکیبی و تنها به سرمایه‌گذاران واجد شرایط محدود کند.
احسان خاتونی، کارشناس بازار سرمایه درخصوص مزایا و معایب این روش عرضه اولیه در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین گفت: تا جایی که من متوجه شده‌ام، عرضه ترکیبی بیشتر برای سهم‌های کوچک به کار می‌رود که در این عرضه‌ها، مبلغ کمی به هر کد اختصاص می‌یافت و یکی از ساده‌ترین روش‌هایی که برای تغییر این موضوع اتخاذ کرده‌اند، استفاده از روش عرضه اولیه به صورت ترکیبی است.
وی افزود: درست است که سود زیادی نصیب سهامداران خرد نخواهد شد و در صف‌های خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری قرار خواهند گرفت، اما کلیت طرح مناسب است.
خاتونی تصریح کرد: یکی از مزایایی که می‌توان برای این نوع از عرضه اولیه درنظر گرفت، تقویت فرهنگ سرمایه‌گذاری غیرمستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: البته یکی از معایب این روش، رانتی است که برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری ایجاد خواهد کرد و اگر مدیر صندوق، عملکرد مالی بدی را به ثبت رسانده است، با عرضه سهم در عرضه‌های اولیه می‌تواند این عملکرد نامناسب را تا حدی پوشش دهد. درواقع نوعی انحراف از عملکرد یا بایاس عملکرد محسوب می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، می‌توان گفت این روش، سهامداران را تنها محدود به انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌کند و این در حالی است که نهادهای مالی دیگری مانند سبدگردان‌ها، هلدینگ‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز وجود دارند و در صورت مشارکت آنها، می‌توان دامنه نوسان را اعمال نکرد تا مشارکت بیشتری برای کشف قیمت صورت گیرد.
خاتونی گفت: البته این روش در بورس‌های دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد و روش معقولی است. اما اگر قرار بر عدم شرکت افراد حقیقی است، باید دامنه را نه تنها برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، بلکه برای اشخاص حقوقی نیز افزایش دهند. اما باید توجه داشت که تعداد و اندازه نهادهای مالی واجد شرایط در بورس‌های دنیا با بورس ایران، قابل قیاس نیست.
