چه کسی نیروهای داعش را آزاد کرد؟
ترامپ روز دوشنبه گفته بود که نیروهای کُرد، خانواده زندانیان داعش را آزاد کردهاند تا آمریکا را وارد جنگ با ترکیه بکنند، اما محال است که ما با یک عضو ناتو، درگیر شویم. این درحالی است که فارن پالیسی در گزارشی نوشت که دو مقام آمریکایی گفتهاند، نیروهای مورد حمایت ترکیه که نزدیک به افراطگرایان هستند، در حمله به شمال سوریه، این زندانیان را بهطور عمدی آزاد کردهاند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند، ارتش آزاد سوریه، گروهی از شبهنظامیان عرب در سوریه هستند که ترکیه از آنها حمایت میکند؛ گفته میشود که این گروه در طی عملیات نظامی ترکیه به شمال سوریه برای مقابله با کُردها، عمدا حدود ٨٠٠نفر از خانواده زندانیان داعشی را از کمپها، آزاد کردهاند.
روز دوشنبه نیز، پنتاگون، وزارت دفاع آمریکا، در بیانیهای از سوی مارک اسپر، وزیر دفاع این کشور اعلام کرد که ترکیه، و نه کُردها، مسئول آزادکردن زندانیان داعشی است. در این بیانیه، مارک اسپر گفته است: «برخلاف مخالفتها و هشدارهای آمریکا و جامعه بینالملل، رجب طیب اردوغان دستور حمله یکجانبه به شمال سوریه را صادر کرد که باعث تلفات گسترده، مهاجرت عده زیادی از مردم، خرابی، ناامنی و افزایش تهدیدات برای نیروهای آمریکایی شده است.»
او در این بیانیه اضافه کرده است: «این تهاجم غیرقابل قبول، همچنین ماموریت موفق کشورهای جهان برای شکست داعش در سوریه را تضعیف کرده و باعث آزادشدن بسیاری از زندانیان خطرناک داعشی شده است.»
تا مدتی پیش، نیروهای کُرد، متحدان آمریکا در جنگ با داعش به شمار میآمدند. نیروهای دموکراتیک سوریه که تحت رهبری کُردها قرار داشتند، نقشی حیاتی در درهمشکستن خلافت خودخوانده داعشیان بازی کردند و در این جنگ، چیزی حدود ١١هزار نفر تلفات دادند.
اما دونالد ترامپ به ناگاه هفته پیش تصمیم گرفت تا کُردها را در این منطقه تنها بگذارد. به دنبال تماس تلفنی او با رجب طیب اردوغان، کاخ سفید اعلام کرد که آمریکا نیروهایش را از شمالشرق سوریه خارج میکند؛ اقدامی که راه را برای هجوم نیروهای ترکیه به خاک سوریه و حمله به کُردها هموار کرد.
اقدام ترامپ برای عقبنشینی نیروهای آمریکایی از شمال سوریه، از سوی جمهوریخواهان کنگره نیز محکوم شد. آنها معتقد بودند از آنجایی که کُردها در مبارزه با داعش همپیمان آمریکا محسوب میشدند، خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، خیانت به آنها و فراموشکردن کُردهاست که میتواند باعث شود تا دیگر کسی به آمریکا اعتماد نکند و از سوی دیگر، موجب ناامنی در منطقه شود و خطر ظهور مجدد داعش را به دلیل ایجاد خلأ امنیتی، به همراه داشته باشد.
نیروهای کُرد، چیزی حدود ١١هزار داعشی، ازجمله ٢هزار نیروی خارجی داعش را اسیر کردهاند، اما حالا این کُردها مجبور شدند تا توجه و توان خود را به مقابله با حملات نیروهای ترکیه معطوف کنند.
پس از آنکه گزارشهایی از فرار صدها تن از خانواده داعشیانی که در کمپهایی در شمال سوریه زندانی بودند، منتشر شد، ترامپ روز دوشنبه در توییتی نوشت: «اروپا شانس این را داشت که زندانیان داعشی خود را پس بگیرد، اما تحمل هزینههای آنها را نداشت. آنها میگفتند: بگذارید آمریکا هزینه این زندانیها را بدهد. شاید هم کُردها برای اینکه ما را درگیر جنگ کنند، این زندانیان را آزاد کردهاند. البته ترکیه یا کشورهای اتحادیه اروپا که بسیاری از داعشیها از آنجا میآیند، میتوانند این زندانیان فراری را دوباره دستگیر کنند، اما باید عجله کنند.»
هیچ شاهدی برای سخن ترامپ مبنی بر اینکه کُردها این زندانیان داعشی را آزاد کردهاند، وجود ندارد و از سوی دیگر، یک مقام ارشد آمریکایی به خبرگزاری سی.ان.ان گفته است: «این ادعا که کُردهای اس.دی.اف، یا همان نیروهای دموکراتیک سوریه، زندانیان داعشی را آزاد کردند، حرف نادرستی است؛ چراکه خودِ این افراد بودند که داعش را شکست دادند؛ این حرف، اشتباه است، چون همین کُردها درحال حاضر جانشان را به خطر انداختهاند تا از نیروهای ما دفاع کنند.» روزجمعه به نیروهای آمریکایی که در شهر کوبانی مستقر بودند، از سوی توپخانههای ترکیه شلیک شد. گرچه هیچکدام از این نیروهای آمریکایی آسیبی ندیدهاند، اما برخی از گزارشها نشان میدهند که اینها تلاشهایی عمدی از سوی ترکیه است تا آمریکا را مجبور کند که تصمیمش برای خروج نیروهایش را زودتر عملی و نیروهای آمریکایی را از منطقه خارج کند.
درعین حال، پنتاگون در اواخر هفته پیش اعلام کرده که ١٠٠٠نفر از نیروهای باقیماندهاش در شمال سوریه را به زودی از این کشور خارج خواهد کرد.
روزدوشنبه نیز، نیروهای ارتش سوریه به دستور بشار اسد، رئیسجمهوری این کشور شروع به پیشروی به مناطق کُردنشین کردند تا با هجوم نیروهای ترکیه مقابله کنند. کُردها یکشنبهشب با دولت بشار اسد به توافقی دست یافتند تا در ازای سپردن کنترل چند شهر کلیدی به دولت سوریه، نیروهای نظامی این کشور از آنها محافظت کنند. گرچه نیروهای ارتش سوریه، کمتر از یک روز پس از این توافق وارد مناطق شمال و شمالشرقی شدند و تا نزدیکی مرز با ترکیه هم پیش رفتند، اما هنوز،- تا زمان نگارش این گزارش- هیچ خبری مبنی بر درگیری نیروهای بشار اسد با ارتش اردوغان گزارش نشده است.
مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا، در مصاحبه با برنامه «روبهرو با ملت» شبکه سی.بی.اس نیوز در روز یکشنبه گفت: «ما نیروهای آمریکاییای داریم که میان دو ارتش مخالف و پیشرویکننده گیر افتادهاند و این شرایط، غیرقابل تحمل است.»