چقدر میتوان روی آمریکا حساب کرد؟
قطعا، شاید، هرگز، به احتمال زیاد؛ اینها قیدهایی بود که طی ٢٤ ساعت در مورد احتمال برگزاری دیدار میان رییسجمهور امریکا و رهبر کره شمالی بیان شدند. برای دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا، یک شبانهروز فرصت طولانیای است که در آن میتواند چندین بار جریان رویکردهای بینالمللیاش را تغییر دهد، اما برای متحدان امریکا در شرق آسیا که به امید ثبات و امنیت زیر سایه چتر حمایتی امریکا رفتهاند، این حرکت زیگزاگی رییسجمهور امریکا، گیج و نگرانکننده است، این موضوع را میشد در واکنش ناباورانه سئول به رفتار ترامپ دید.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، وقتی کار به سلاحهای اتمی در چند صد کیلومتری سئول و توکیو میرسد، نگرانی و اضطراب متحدان شرقی واشنگتن، به بالاترین حد ممکن میرسد. صبح جمعه مقامها و شهروندان کرهجنوبی و ژاپن، با خبر لغو دیدار دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی بیدار شدند. فعالان ضد جنگ کره جنوبی روز جمعه در برابر سفارت امریکا تجمع کردند تا شعار «جنگ نمیخواهیم» و «ترامپ را محکوم میکنیم» بدهند. ترامپ، ناگهان تصمیم گرفتهبود تا بعد از چندین هفته گمانهزنی در مورد یک دیدار تاریخی با رهبر کره شمالی برای مذاکره در مورد خلع سلاح هستهای این کشور، با ارسال یک نامه کوتاه این دیدار را لغو کند. دولت کره جنوبی با بهتزدگی به این خبر واکنش نشان داد و اعلام کرد که کاخ سفید در واشنگتن، کاخ آبی در سئول را پیش از ارسال این نامه مطلع نکرده است. واکنش توکیو اندکی صریحتر بود و خواهان استمرار گفتوگوها برای خروج از بنبست اخیر در برگزاری دیدار شدهبود. پکن با خوشبینی بیشتری به این خبر واکنش نشان داد و سخنگوی وزارت خارجه چین، با اشاره به تمایل دو طرف برای برگزاری این دیدار، اظهار خوشبینی کرد که مانع اخیر در برگزاری دیدار کیم و ترامپ برطرف شود. برای واشنگتن، کمتر از ١٢ ساعت وقت لازم بود تا نظر ترامپ زیر و رو شود و بعد از اعلام رسمی مبنی بر لغو دیدار، بار دیگر اعلام کند که «خبرهای بسیار خوبی» رسیده است و شاید دیدار با کیم درست در همان تاریخ ٢٢ خرداد برگزار شود. شبکه خبری سیانان در گزارشی مینویسد در طول ماههای ریاستجمهوری دونالد ترامپ، بسیاری از نزدیکترین و قدیمیترین متحدان و شرکای ایالات متحده، بارها غافلگیر شدهاند و برخی نیز آسیب دیدهاند. ترامپ بارها ارزش اتحادها را زیر سوال برده، به همسایگان اهانت کرده و تهدید کرده است که برای تجارت با برخی از نزدیکترین دوستان امریکا تعرفه میگذارد و اگر خطوط تعیین شده او را رد کنند، تحریمشان میکند. طرفداران ترامپ میگویند این روش بر اساس دکترین «صلح از طریق اقتدار» است و در شرایطی که امریکا تواناییهای اقتصادی و نظامیاش را به رخ میکشد، میخواهد دنیا را به صورتی که دوست دارد شکل دهد. اینها را جمعه شب هم میشد در سخنرانی ترامپ در جمع فارغالتحصیلان دانشکده نیروی دریایی دید که میگفت: «دنیا دوباره به ما احترام میگذارد. ضعف، قطعیترین مسیر برای ایجاد درگیری است و قدرت غیرقابل رقابت، قطعیترین ابزار ما برای دفاع.» سوزان ملونی، پژوهشگر موسسه بروکینگز میگوید: «دکترین یا با ما یا بر ما، به جایی رسیده که امریکا میگوید یا با مایید یا اگر هم نمیخواهید با ما باشید، شما را هر جا بخواهم پشت سر خودم میکشم.»
برخورد با متحدان مانند دشمنان
برای سئول، پذیرش لغو دیدار ترامپ و کیم بسیار مشکل است. به گزارش سیانان تصویری که رسانههای کرهای از دیدار نیمه شب کابینه کره جنوبی بعد از نامه ترامپ منتشر کردهاند، مون جائه این، رییسجمهور این کشور را در حالتی بسیار عصبانی و آشفته نشان میدهد. بروس کلینگر، پژوهشگر اندیشکده هریتیج به سیانان میگوید: «وقتی رییسجمهور کره جنوبی میگوید که از بیانیه واشنگتن، خجالتزده و گیج شده و برای واکنش به آن جلسه اضطراری تشکیل میدهد، میتوان فهمید که اتفاق خیلی بدی رخ داده است. » سیانان مینویسد: «متحدان امریکا گیج شدهاند و احساس میکنند که امریکا با آنها مانند دشمن رفتار میکند.» کان کیونگ وا، وزیر خارجه کره جنوبی صبح جمعه در تماس تلفنی با مایک پومپئو، وزیر خارجه امریکا، نسبت به لغو دیدار اظهار تاسف و ناامیدی و تاکید کرد که برگزاری چنین دیداری «میتوانست به عنوان یک نقطه عطف در مسیر رسیدن به پیمان صلح دایمی در شبه جزیره کره» بدل شود. شهروندان کره جنوبی هم از تصمیم ترامپ ناراضی بودند. صبح جمعه تعدادی از گروههای مدنی کره شمالی از هوادارنشان درخواست کردند تا در برابر سفارت امریکا در سئول تجمع کنند. چند ده فعال کرهای در این تجمع شعار میدادند «جنگ نمیخواهیم» و «ترامپ را محکوم میکنیم.»
جنی تاون، تحلیلگر مسائل کره شمالی به نیویورک تایمز میگوید: «اینکه تغییر موضع امریکا تا چه اندازه بدون هماهنگی با متحدانش رخ داد، نشان میدهد که واشنگتن تا چه اندازه میتواند به ویژه از سوی متحدانش کمتحمل، عصبی و فاقد مدیریت به نظر برسد.» نامه ترامپ برای لغو دیدار با کیم، بیش از هر کس، مون جائه این، رییسجمهور کره جنوبی را آزار داد. او زمانی از این رویداد مطلع شد که تازه از واشنگتن به سئول بازگشتهبود، در شرایطی که ساعاتی پیش، با رییسجمهور امریکا در مورد شرایط برگزاری این دیدار گفتوگو میکرد، ناگهان مطلع شد که رییسجمهور امریکا تصمیم به لغو دیدار گرفته است. نخستوزیر ژاپن، شینزو آبه هم تازه از هواپیما در سنپترزبورگ پیاده شده بود که دستیارانش خبر لغو دیدار ترامپ و کیم را به او دادند. جان ولفستال، پژوهشگر اندیشکده کارنگی برای صلح، به نیویورک تایمز میگوید: «به نظرم در این اتفاق کیم جونگ اون بود که برنده شد. او شدیدا خود را در ظاهر یک مصالحهجوی منطقی و سرچشمه ثبات نشان داد، در برابر دونالد ترامپ مانند یک کارت بازی قابل جایگزینی، همینطور رنگ عوض کرد. » قابل اتکا بودن کاخ سفید، برای سئول و توکیو، در پرونده کره شمالی، یک آزمایش کوچک در برابر بازی اصلی، یعنی حمایت از این دو کشور در برابر قدرت جهانی چین محسوب میشود. ترامپ در هفتههای گذشته همزمان با اعلام جنگ تجاری با چین، برنامههایی را اعلام کرده است که به سادگی میتواند به روابط تجاری امریکا با ژاپن و کره جنوبی هم ضربه بزند. الیوت انگل، نماینده دموکرات کنگره امریکا و عضو کمیته روابط خارجی میگوید: «تصمیم ترامپ برای لغو ناگهانی دیدار با کیم، باعث بیگانهسازی از دوستان ما شد و در ارزش ائتلاف با امریکا تردید ایجاد کرد و اعتبار امریکا را در سراسر جهان زیر سوال برد.»