فرار مالیاتی نجومی پزشکان!

انتشار 8 هزار میلیارد اوراق قرضه بیمه سلامت برای تأمین بدهی‌هایی که طی سه سال اجرای طرح تحول سلامت روی دست دولت مانده است، حکایت از چالشی جدی در این حوزه دارد؛ چالشی که تا اینجا 8 هزار میلیارد بدهی روی دست دولت گذاشته و بنا به تأکید حسنعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اگر منابع بیمه‌ها از سوی دولت تأمین نشود، بدهی بیمه‌ها تا پایان سال 95 به بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های دولتی به حدود 16 هزار میلیارد تومان می‌رسد. اصلی‌ترین عامل این بدهی اما درآمدهای پزشکان است که با اجرای طرح تحول سلامت تا سه برابر افزایش داشته است. پس برای حل ریشه‌ای این بدهی باید به سراغ منطقی کردن این درآمدها رفت. مالیات پلکانی اصلی‌ترین راهکاری است که برخی نمایندگان مجلس بر آن اتفاق نظر دارند اما بنا به تأکید رئیس سازمان امور مالیاتی کشور پزشکان از ۷۰۰ میلیارد تومان مالیاتی که باید در سال بپردازند تنها۱۵۰ میلیارد تومانش را می‌پردازند.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از روزنامه جوان، با رسانه‌ای شدن ماجرای عرضه 8 میلیارد تومان اوراق قرضه برای صاف کردن بدهی بیمه‌ها به طرح تحول سلامت تقریباً هیچ موافقی نداشت و بنا به تأکید کارشناسان حوزه اقتصاد به معنی فروش بدهی با سود تضمین شده است که در دراز‌مدت می‌تواند موجب بدهکاری بیشتر دولت شود. به طور نمونه حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه در ‌این ‌باره معتقد است: «این اقدام به معنای فروش بدهی صندوق‌هاست. در واقع صندوق‌هایی که اکنون با بحران مالی جدی روبه‌رو هستند باید همین وجوه و بدهی‌ها را در آینده با نرخ بهره بالاتری بپردازند. این موضوع سبب می‌شود نه تنها بحران صندوق‌های بیمه عمیق‌تر شود و ورشکستگی آنها شتاب بیشتری بگیرد، بلکه این بدهی را به دولت بعدی منتقل خواهند کرد که در ادبیات اقتصاد با عنوان گروگانگیری دولت بعدی شناخته می‌شود.»

کارانه‌های نجومی پزشکان اما به عنوان اصلی‌ترین حفره‌ای که این بدهی بزرگ را به بار آورده است حالا بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته تا جایی که برخی نمایندگان مجلس هم وارد این ماجرا شده‌اند تا با راهکارهایی از جمله سقف دریافتی یا کنترل درآمد با مالیات این درآمدهای نجومی را تحت کنترل در آورند.

 

ویزیت‌های خصوصی در بخش دولتی

اکبر ترکی، نماینده مردم در کمیسیون بهداشت معتقد است «کارانه‌ای که پزشکان در طرح تحول سلامت به جهت حق عمل و ویزیت بیمار دریافت می‌کنند ارقام نسبتاً بالایی است که باعث دریافتی‌های زیاد برخی پزشکان شده است.»

آنطور که نماینده مردم فریدن در مجلس شورای اسلامی می‌گوید، اگرچه این دریافتی‌ها در قالب کارانه است اما برخی متولیان در تلاش هستند بررسی‌های لازم را در زمینه نحوه ارائه این کارانه انجام دهند، به گونه‌ای که یا سقفی برای این کارانه‌ها در نظر گرفته شود یا کارانه‌ها را به صورت پلکانی به پزشکان پرداخت کنند. این نماینده مردم در مجلس دهم در بیان ایرادهای وارده به این پرداخت‌ها می‌گوید «در برخی از مناطق برای جذب پزشک، به جای یک k2/5 ، k پرداخت می‌شود که همین امر نوعی بی‌عدالتی ایجاد کرده است.»

به باور وی اگر سقفی برای این کارانه درنظر گرفته شود یا دریافتی کارانه به صورت پلکانی باشد پزشکان می‌توانند دریافتی معقولی داشته باشند اما درحال حاضر نابسامانی در پرداختی‌های بیش از حد به پزشکان وجود دارد.

ترکی درباره چگونگی اجرای طرح پلکانی کارانه‌ها به پزشکان، اینگونه توضیح می‌دهد: « با طرح پلکانی، بین 60 تا 70 درصدی که باید در قالب کارانه به پزشک پرداخت شود، به ازای هر 10 تا 20 درصدی که این درآمد بالاتر می‌رود درصد پرداختی به پزشک کمتر می‌شود و سهمی که برای بیمارستان باقی می‌ماند، بیشتر است.»

این عضو کمیسیون بهداشت و درمان تأکید می‌کند: پزشکان با بودجه دولت و بیماری مردم متخصص می‌شوند و بر اساس قوانین مصوب مجلس اینها متعهد به دو تا پنج سال ارائه خدمات بهداشتی، درمانی و تخصصی به مردم می‌شوند. در چنین شرایطی پزشکان هم حقوق دریافت می‌کنند هم به آنها درصدی از کارانه تعلق می‌گیرد، درحالی که نباید بیش از اینها دریافت شود، هم اکنون با عنوان جذب پزشک، k2/5 به آنها پرداخت می‌شود بدان معنا که پزشک یک بیمار را ویزیت می‌کند اما به اندازه 2/5 بیمار برای وی محاسبه می‌شود.»

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید:«‌ویزیتی که پزشک در بیمارستان دولتی دریافت می‌کند بر اساس نرخ دولتی است اما زمانی که این ویزیت ضرب در

k2/5 می‌شود معادل ویزیت بخش خصوصی می‌شود که این اقدام بار مالی زیادی را بر دوش وزارت بهداشت می‌گذارد.»

 

افزایش مالیات با افزایش درآمد پزشکان

از نگاه محمدنعیم امینی‌فرد، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس تعیین سقف حقوق و درآمد به شکل دستوری در جلوگیری از دریافت‌های نجومی راهگشا نیست، به دلیل اینکه تعیین سقف حقوق و درآمد برای پزشکان کارایی را میان این قشر کاهش خواهد داد.

نماینده مردم ایرانشهر در مجلس شورای اسلامی، درباره تبعات منفی تعیین سقف درآمد برای پزشکان، معتقد است:«چنانچه سقف درآمدی برای پزشکان در نظر گرفته شود به طور مثال سقف درآمدی و کاری پزشکی براساس تعرفه‌های موجود ظرف دو هفته تکمیل خواهد شد، بنابراین پزشک هیچ انگیزه‌ای برای دو هفته پایانی ماه و ارائه خدمات به بیماران ندارد، از این رو بهتر است برای پزشکان یک نظام پرداختی همراه با افزایش تصاعدی مالیات در نظرگرفته شود.»

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی درباره اینکه در حال حاضر نیز از پزشکان مالیات اخذ می‌شود، می‌گوید: «به طور قطع ارزیابی و بازبینی در میزان مالیات از پزشکان باید صورت گیرد و باید به نوعی عمل کرد تا عدالت اجتماعی در جامعه فراهم شود.»

بهروز بنیادی، عضو دیگر کمیسیون بهداشت مجلس نامتناسب بودن شیوه پرداخت به پزشکان را به دلیل کمبود پزشک می‌داند و اینگونه توضیح می‌دهد: «زمانی که کمبود پزشک در حوزه سلامت وجود داشته باشد مبلغ پرداختی بین تعداد محدودی پزشک توزیع می‌شود که همین امر باعث شده شائبه دریافتی نجومی بین پزشکان قوت گیرد.»

وی با بیان اینکه اکنون وزارت بهداشت سیاستی را در پیش گرفته که بر اساس آن سرانه متخصصان به جمعیت کشور را مطالعه کند، می‌افزاید: «اگر این مهم رخ دهد بسیاری از سؤالات موجود پیرامون دریافتی‌های نجومی پزشکان نیز رفع می‌شود.»

 

فرار مالیاتی سفید‌پوشان

هرچند در نظر گرفتن مالیات پلکانی با افزایش درآمد پزشکان راهکاری است که در بسیاری از کشورهای دنیا بوسیله آن درآمد پزشکان را کنترل می‌کنند اما رئیس سازمان امور مالیاتی معتقد است در حال حاضر مالیات پزشکان ۷۰۰ میلیارد تومان در سال است اما اکنون این قشر ۱۵۰ میلیارد تومان مالیات می‌پردازد. با این تفاسیر آیا می‌توان با مالیات درآمد پزشکان را کنترل کرد؟