بازار بورس هم از این قاعده مستثنی نیست و دائما در حال نوسان است؛ از این‌رو سرمایه‌گذاران تمایل دارند تا با حداقل میزان ریسک، بازدهی مناسبی را به دست آورند که در این میان خرید اوراق اختیار تبعی از روش‌های موثر برای جلوگیری از ضرر و زیان سنگین به حساب می‌آید.
در حقیقت اختیار تبعی به اوراقی اطلاق می‌شود که می‌توان با استفاده از آن، سهام را بیمه کرد. چنانچه از فعالان بازار سرمایه (بورس) هستید و به سود معقول از سهام با کمترین میزان ریسک تمایل دارید، توصیه می‌کنیم مطالعه این مطلب را از دست ندهید تا اطلاعات کامل و جامعی در ارتباط با اوراق اختیار فروش تبعی به عنوان ابزاری برای بیمه سهام در اختیارتان قرار دهیم.
اختیار فروش تبعی چیست؟
اختیار فروش تبعی نوعی قرارداد است که بر اساس آن، خریدار قرارداد حق (نه الزام، اجبار و تعهد) دارد تا مقدار معینی از دارایی ذکر شده در قرارداد را با قیمت مشخص در زمان معین بفروشد. به عبارت ساده‌تر اوراق اختیار فروش نوعی طرح بیمه سهام است که توسط شرکت‌های فعال در بورس به فروش می‌رسد و بر اساس آن فروشنده (شرکت منتشر کننده) متعهد می‌شود تا تعداد معینی از سهام شرکت را به قیمت مشخص (قیمت اعمال) در زمان معین (تاریخ اعمال) از سهامدار خریداری کند.
شرکت‌های منتشرکننده اوراق تبعی پیش از فروش این اوراق باید اطلاعیه عرضه جهت اعلام عمومی ویژگی‌های آن را منتشر کنند تا سهامداران بتوانند این اطلاعیه را قبل از اقدام به خرید اوراق تبعی هر نماد مطالعه کنند. به طور کلی اوراق اختیار فروش تبعی با هدف کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بازار بورس، اطمینان بخشی به سهامداران در قبال ارزندگی سهم و حفظ منابع سرمایه‌گذاران منتشر می‌شوند؛ از این‌رو سهامداران می‌توانند با خرید این اوراق، سهم مورد نظر خود را در برابر کاهش قیمت بیمه و از ضرر و زیان سنگین جلوگیری کنند.
فرم اطلاعیه عرضه اوراق اختیار تبعی، شامل چه مواردی است؟
فرم اطلاعیه عرضه حداقل یک روز کاری قبل از عرضه سهام توسط سازمان بورس برای ارائه اطلاعات تکمیلی به سرمایه‌گذاران منتشر می‌شود. فرم اطلاعیه شامل موارد زیر است:
- سهم پایه (سهمی که اوراق تبعی مبتنی بر آن است.)
- نام عرضهکننده و کارگزار عرضهکننده (عرضه‌کننده‌ای که پس از اخذ مجوز با شرایط معین به عرضه اوراق اقدام می‌کند.)
- قیمت و تاریخ اعمال ( قیمتی که عرضهکننده متعهد می‌شود تا سهام پایه اوراق اختیار فروش تبعی را بر اساس شرایط این دستورالعمل در تاریخ معین تسویه کند.)
- کل حجم عرضه (سقف اوراق که از سوی عرضهکننده طی دوره معاملاتی عرضه می‌شود.)
- دوره معاملاتی (فاصله بین اولین روز و آخرین روز معاملاتی اوراق که در اطلاعیه عرضه ذکر شده است.)
- سررسید (آخرین روز دوره معاملاتی که پس از پایان جلسه معاملاتی آن روز، اوراق اختیار تبعی قابلیت اعمال دارد.)
فرایند اعمال اوراق تبعی
حال پس از انتشار اطلاعیه اوراق اختیار فروش تبعی توسط سازمان بورس و بهادار کشور، نوبت به اعمال آن می‌رسد. فرایند و شرایط اعمال اوراق اختیار فروش به شرح زیر خواهد بود:
- چنانچه قیمت پایانی سهم پایه در روز اعمال بزرگتر یا مساوی قیمت اعمال باشد، اوراق اختیار تبعی قابل اعمال نخواهد بود.
- چنانچه قیمت پایانی سهم پایه در روز اعمال از قیمت اعمال کمتر باشد، اوراق اختیار فروش منوط به ارائه درخواست اعمال از سوی سهامدار و از طریق کارگزار وی به بورس حداکثر تا ساعت 13 آن روز اعمال می‌شود. لازم به ذکر است که کارگزاران، می‌توانند درخواست اعمال را 10 روز قبل از تاریخ اعمال از مشتریان دریافت کرده و در روز اعمال به بورس ارائه دهند.
- چنانچه درخواست اعمال اوراق طی مهلت مقرر به بورس ارائه گردد، باید انتقال سهم به قیمت اعمال از دارنده اوراق اختیار تبعی به عرضهکننده آن انجام شود. همچنین پرداخت مابه التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهم پایه باید به دارنده اوراق اختیار به صورت نقدی یا واگذاری سهم پایه از عرضهکننده به دارنده اوراق صورت پذیرد.
نکات تکمیلی در ارتباط با اوراق اختیار فروش تبعی
فعالان بازار سرمایه که به دنبال بیمه کردن سهام خود هستند و می‌خواهند حداقل بازدهی را به صورت کم ریسک تجربه کنند، باید پیش از خرید اوراق اختیار فروش تبعی در ارتباط با آن اطلاعات کسب کنند؛ زیرا اگر اوراق اختیار تبعی به صورت صحیح خریداری شود، می‌تواند سرمایه را بیمه کند اما خرید اشتباه آن‌ها سبب نابودی سرمایه خواهد شد. برخی از نکات تکمیلی در ارتباط با این اوراق به شرح زیر هستند:
- اوراق تبعی قابلیت معامله مجدد نداشته و تنها یکبار در زمان عرضه معامله می‌شوند.
- امکان خرید اوراق بیش از تعداد سهام پایه در اختیار سهامدار وجود ندارد. (حداکثر معادل دارایی سهامدار در سهم پایه)
- در صورت بیشتر شدن اوراق تبعی تحت مالکیت سهامدار از تعداد سهم پایه تحت مالکیت وی در پایان روز، اوراق اختیار مازاد باطل شده و عرضهکننده تعهدی نخواهد داشت.
- مبلغ پرداختی بابت خرید اوراق تبعی قابل برگشت نیست.
- هر کد سهامداری حداکثر مجاز به خرید تعداد اوراقی است که در اطلاعیه عرضه به عنوان «سقف خرید» مشخص خواهد شد.
- خریداران اوراق تبعی تنها در تاریخ اعمال قادر به اعمال اختیار فروش خود هستند و پس از گذشت این تاریخ، اوراق تبعی اعمال نشده تلقی شده و عرضهکننده تعهدی نخواهد داشت.
- اوراق تبعی تنها در تاریخ سررسید قابل تسویه هستند.
- اوراق تبعی به هر قیمتی ارزش خرید ندارند؛ بنابراین افراد باید با توجه به بازده مورد انتظار خود به خرید آن‌ها اقدام کنند.
جمع‌بندی
افراد فعال در بازار سرمایه (بورس) با توجه به نوسانات همیشگی بازار، همواره به دنبال راهکاری برای بازدهی مورد انتظار با کمترین میزان ریسک هستند. در این میان خرید اوراق اختیار فروش تبعی از جمله روش‌های موثر برای جلوگیری از ضرر و زیان سنگین در بازار مطرح می‌شود که در آن فروشنده یا شرکت عرضهکننده متعهد خواهد شد تا تعداد مشخصی از سهام را به قیمت معین (قیمت اعمال) در زمان مشخص (تاریخ اعمال) از سهامدار خریداری کند. در واقع سهامدار با خرید اوراق اختیار تبعی، سهام خود را در برابر نوسانات شدید بازار بیمه می‌کند.
این مطلب رپرتاژ آگهی می باشد و توسط تحریریه اقتصاد آنلاین تهیه نشده است.
