به گزارش اقتصادآنلاین، طبیعت‌گردی و کمپینگ یکی از تفریحات سالم و لذت‌بخش در فضای باز است که طرفداران زیادی در جهان دارد. کمپینگ شامل اقامت شبانه (معمولا بیش از یک شب) در یک پناهگاه حفاظتی در طبیعت است که راهی برای دور شدن از استرس، افسردگی و اضطراب زندگی شهری برای مدت زمان محدود به شمار می‌رود.
اولین و مهم‌ترین وسیله برای کمپینگ، کیسه خواب است که بدون آن خواب کافی و راحت و در نتیجه توان و انرژی لازم برای ادامه سفر و لذت‌بردن از آن را نخواهید داشت. کیسه خواب از لحاظ شکل ظاهری، جنس عایق، تراکم عایق، جنس روکش، وزن، حجم، میزان گرما و غیره دارای انواع مختلفی است.
کیسه خواب از ضروری‌ترین لوازم کمپینگ است که برای داشتن یک خواب راحت در طبیعت به آن نیاز دارید؛ در واقع کیسه خواب همانند عایقی دور بدن است تا گرمای بدن شما را حفظ کند و خوابی عمیق و آرام به شما هدیه دهد؛ در غیر این صورت، ادامه مسیر سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. کیسه خواب علاوه بر احساس آرامش و امنیت خواب، شما را از سرما، رطوبت، حشرات و حیوانات محافظت می‌کند.
انواع کیسه خواب
کیسه خواب‌ها از نظر جنس عایق به سه دسته پر طبیعی (اردک، غاز و قو) و الیاف مصنوعی و عایق ترکیبی تقسیم می‌شوند.
عایق پر طبیعی (Down): پر، سبک‌ترین عایق برای کیسه خواب است. این نوع عایق قابلیت فشرده‌سازی بالایی دارد؛ از این‌رو حجم کمتری را اشغال می‌کند و حمل آسان‌تری دارد. پر طبیعی نسبت به الیاف مصنوعی عمر طولانی‌تری دارد؛ اما معمولا گران‌تر است. کیسه خواب پر برای استفاده در هوای بارانی یا رطوبت بالا مناسب نیست؛ چراکه با جذب رطوبت، خاصیت عایق‌بودن را از دست می‌دهد و اگر خیس شود، علاوه بر افزایش وزن، زمان زیادی برای خشک‌شدن نیاز دارد. این نوع کیسه خواب برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی در مناطق خشک و کم‌رطوبت مناسب است.
عایق الیاف مصنوعی (Synthetic): انواع گوناگونی از الیاف مصنوعی در تهیه کیسه خواب‌ها به کار می‌رود که رایج‌ترین آن‌ها مواد پلی‌استر پرزدار است. این مواد معمولا به‌صورت لایه‌لایه روی هم قرار می‌گیرند و طراحی آن به‌گونه‌ای است که هیچ هوایی از بین لایه‌ها عبور نمی‌کند و تمام فضای خالی بین لایه‌ها از بین رفته است. کیسه خواب الیاف مصنوعی به‌میزان قابل‌توجهی از جذب آب جلوگیری می‌کند و بهترین گزینه برای کمپینگ در مناطقی با آب‌وهوای مرطوب به شمار می‌رود. این کیسه خواب‌ها نسبت به کیسه خواب‌های پر طبیعی، حجم بیشتری اشغال می‌کنند و سنگین‌تر هستند؛ عمر کوتاه‌تر و قیمت ارزان‌تری دارند. کیسه خواب الیاف مصنوعی برای مناطقی با رطوبت بالا که دمای خیلی سردی ندارند، انتخاب مناسبی است. خشک‌شدن این کیسه خواب به زمان کمتری نیاز دارد.
عایق ترکیبی: این نوع عایق، ترکیبی از الیاف طبیعی پر و الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر است که در مقایسه با پر خالص، قدرت جذب رطوبت بالاتری دارد، سنگین‌تر و البته ارزان‌تر است.
انواع کیسه خواب بر اساس جنس روکش
از نظر جنس روکش کیسه خواب، دو ویژگی ضدآبی و تنفس‌پذیری پارچه مورد اهمیت است که در هنگام خرید باید به آن توجه داشته باشید. کیسه خواب‌ها بسته به نوع کاربری، روکش‌های مختلفی دارند که بیشتر از جنس نایلون مقاوم و پلی‌استر است.
خاصیت ضد آبی: برخی از کیسه خواب‌های مستطیلی روکش پنبه‌ای و برزنتی دارد که کاملا ضدآب است؛ اما این کیسه خواب‌ها به‌دلیل وزن سنگین، برای سفر با کوله کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای رشته‌هایی که تجهیزات سفر با خودرو جابه‌جا می‌شود، بسیار کاربردی است.
تنفس‌پذیری پارچه: برخی پارچه‌ها خاصیت تنفس‌پذیری بالایی دارند؛ به‌گونه‌ای که عرق بدن و رطوبت را به لایه بیرونی انتقال می‌دهند و از هدر رفتن گرما نیز جلوگیری می‌کنند. پارچه‌های نایلونی موجب افزایش تعریق و در نتیجه سرمای بدن می‌شوند؛ اما روکش‌هایی از جنس کتان به‌دلیل تنفس‌پذیری بالا، تعریق را کاهش می‌دهند و در نتیجه گرمای بدن را حفظ می‌کنند.
انواع کیسه خواب بر اساس شکل
کیسه‌خواب‌ها از نظر برش و شکل ظاهری به سه دسته اصلی مومیایی، مستطیلی و نیمه مستطیلی تولید می‌شوند تا پاسخگوی نیاز و سلیقه تمام کوهنوردان و طبیعتگردان باشند.
کیسه خواب مومیایی: این نوع کیسه خواب به‌شکل آناتومی بدن در حالت خوابیده طراحی شده که قسمت سرشانه کمی پهن و قسمت پاها باریک‌تر است. این طراحی سبب می‌شود که مواد اولیه کمتری در تولید کیسه خواب به کار رود و حجم و وزن کمتری داشته باشد. هیچ‌گونه فضای داخلی برای غلت‌زدن وجود ندارد؛ از این‌رو برخی از افراد خواب راحتی در این نوع کیسه خواب ندارند. از آنجا که کار اصلی کیسه خواب حفظ دمای بدن است، کیسه خواب مومیایی با فضای داخلی کوچک‌تر، بیشترین بازدهی حرارتی را دارد. این کیسه خواب دارای قسمتی به‌عنوان سرپوش است که در سرما موجب گرم نگهداشتن سر و گردن می‌شود.
کیسه خواب مستطیلی: این نوع کیسه خواب از بالا تا پایین به یک عرض است. فضای کافی برای حرکت بدن، دست‌ها و پاها دارد و در نتیجه راحتی بیشتری نسبت به کیسه خواب مومیایی فراهم می‌کند؛ اما از نظر حفظ گرما، عملکرد چندان خوبی ندارد. این کیسه خواب حجم بیشتری نسبت به کیسه خواب مومیایی اشغال می‌کند.
کیسه خواب نیمه مستطیلی: این نوع کیسه خواب حدفاصل کیسه‌خواب‌های نوع مستطیلی و مومیایی است. راحتی بیشتری نسبت به کیسه خواب مومیایی و گرمای بیشتری نسبت به کیسه خواب مستطیلی دارد. کیسه خواب نیمه مستطیلی، بزرگ‌تر و سنگین‌تر از مدل مومیایی است.
انواع کیسه خواب بر اساس وزن
وزن و حجم کیسه خواب از معیارهای مهم در خرید این محصول است و باید بر اساس مسیر و نوع سفر انتخاب شود. وزن کل به عوامل مختلفی مانند جنس عایق، تراکم عایق، نوع روکش، شکل و سایز کیسه خواب بستگی دارد. اگر با کوله سفر می‌کنید و پیاده‌روی، کوهپیمایی و کوهنوردی طولانی پیش رو دارید وزن زیاد کیسه خواب، سختی سفر شما را دوچندان خواهد کرد و باید کیسه خواب‌های سبک‌تر را انتخاب کنید؛ اما اگر با خودرو یا موتور سفر می‌کنید، وزن کیسه خواب معیار مهمی در انتخاب شما نخواهد بود.
انواع کیسه خواب بر اساس شرایط آب و هوایی
کیسه خواب‌ها بر اساس شرایط آب و هوایی به سه دسته تابستانی، سه فصله و زمستانی تقسیم می‌شوند.
کیسه خواب تابستانی: برای دمای حدود ۱- درجه سانتی‌گراد و بالاتر مناسب است. به‌دلیل استفاده از عایق کمتر، وزن سبک‌تری نسبت به انواع سه فصله و زمستانی دارد. کم حجم‌تر است و فضای کمتری اشغال می‌کند.
کیسه خواب سه فصله: برای دمای حدود ۹- درجه تا ۱- درجه سانتی‌گراد مناسب است. این نوع کیسه خواب بیشتر در فصل بهار و پاییز و تابستان‌های مناطق کوهستانی با نیمه‌شب‌های سرد به‌کار می‌رود. در کیسه خواب‌های سه فصله خوب، امکانات ویژه‌ای مانند کلاه قابل اتصال، یقه اضافه و پوشش اضافی زیپ برای مقابله با سرمای ناگهانی و بیش از حد انتظار طراحی شده است.
کیسه خواب زمستانی: برای دمای حدود ۹- درجه سانتی‌گراد به پایین مناسب است. این کیسه خواب تمام امکانات کیسه خواب سه فصله (کلاه، یقه اضافه و...) را دارد و از مواد عایق بیشتری در آن استفاده شده است. در حالت جمع‌شده وزن و حجم بیشتری نسبت به انواع تابستانی و سه فصله دارد و فضای بیشتری را اشغال می‌کند. هنگام خرید کیسه خواب زمستانی، مدل‌هایی با تراکم بیشتر و حجم کمتر انتخاب کنید تا در پیمایش‌های دشوار و کوهنوردی، برای حمل کیسه دچار مشکل نشوید.
لوازم جانبی کیسه‌خواب
زیرانداز کیسه خواب
بهترین کیسه‌خواب‌ها بدون یک زیرانداز مناسب، کارایی چندانی نخواهند داشت. زیرانداز کیسه خواب (مت کیسه خواب) باید ناهموار‌ی‌های سطح زمین مانند پوشش گیاهی، سنگ، کلوخ و... را بپوشاند و سطحی هموار برای خواب و استراحت ایجاد کند؛ ضمن اینکه با پیشگیری از تبادل دما با سطح زمین، گرمای مطلوب و خواب راحت‌تری را فراهم می‌کند. داشتن یک زیرانداز نرم، ضدآب، ضخیم، عایق و مقاوم از ضروری‌ترین لوازم جانبی کیسه خواب است. همچنین وزن سبک، کم‌حجمی و قابلیت شستوشوی آسان از ویژگی‌های زیرانداز خوب به شمار می‌رود. زیراندازهای کیسه خواب به سه نوع مختلف تقسیم می‌شوند:
زیرانداز بادی: این زیرانداز کم‌حجم و سبک است؛ با باد پر می‌شود و یک لایه فوم داخلی پشتیبان برای ایجاد ظرفیت گرمایی بیشتر دارد؛ از معایب آن باید به احتمال سوراخ‌شدن اشاره کرد.
زیرانداز خود بادشو: این نوع از زیراندازها، با باز کردن سوپاپ هوا، تخلخل‌های خود را با هوا پر می‌کنند و دمیدن اندکی هوا به داخل آن‌ها کفایت می‌کند؛ از این‌رو، به آن‌ها خود بادشو می‌گویند. این زیرانداز یک لایه فوم داخلی پشتیبان برای ایجاد ظرفیت گرمایی بیشتر نیز دارد. در برابر سوراخ‌شدن مقاوم‌تر از زیرانداز نوع بادی است؛ اما حجم بیشتری اشغال می‌کند و کمی سنگین‌تر است.
زیرانداز فومی: از جنس فوم ساخته شده است؛ میزان مقاومت آن در برابر عبور گرما بسیار بالا است و خطرات سوراخ‌شدن در این نوع زیرانداز وجود ندارد. دارای وزن بالا، حجم بالا و قیمت مناسب است. به این زیراندازها «کاردئونی» نیز گفته می‌شود.
زیراندازهای کیسه خواب در دو شکل عرضه می‌شوند:
مومیایی: در این مدل عرض زیرانداز در قسمت شانه زیاد و در قسمت پاها کم می‌شود؛ وزن و حجم کمتری دارد و مناسب کیسه خواب‌های مومیایی است.
تخت: در این مدل، عرض زیرانداز در تمام قسمت‌ها یکسان است. زیراندازهای تخت می‌تواند نقش کفی چادر مسافرتی یا زیرانداز نشیمن را نیز برای طبیعتگردان ایفا کند؛ این مدل برای انواع کیسه خواب‌ها مناسب است.
آستر کیسه خواب
آستر (لاینر) کیسه خواب به‌صورت جداگانه به فروش می‌رسد و سبب افزایش دمای کیسه خواب و همچنین تمیز ماندن آن می‌شود. در جایی که هوا گرم است می‌توانید کیسه خواب را کنار بگذارید و از این آستر همانند ملافه برای خوابیدن استفاده کنید.
کیف نگهداری
کیسه‌خواب‌ها (خصوصا با عایق پر) نباید برای مدت طولانی در حالت فشرده باقی بمانند؛ ازاین‌رو، برای نگهداری می‌توانید آن را در کیف محافظ توری یا نخی در گوشه‌ای از اتاق یا انبار قرار دهید. کیف نگهداری کیسه خواب از فشار دائمی بر عایق کیسه خواب جلوگیری می‌کنند، امکان تنفس دارد، مانع از بین رفتن خواص عایق و در نهایت موجب افزایش طول عمر کیسه خواب می‌شود.
بالش
در سفرهای طبیعت‌گردی می‌توانید از بالش‌های بادی سفری استفاده کنید که بسیار سبک است و در صورت تخلیه باد آن‌ها فضای بسیار کمی اشغال می‌کند. این بالش‌‌ها معمولا دارای روکش پلی‌استری نرم و لطیف است. در صورتی که سفر طبیعت‌گردی خود را با خودرو انجام می‌دهید می‌توانید از بالش‌های سفری راحت‌تر و ضد‌تعریق استفاده کنید.
کیف حمل
بیشتر کیسه خواب‌ها دارای یک کیف حمل است که با نگهداشتن کیسه خواب در حالت فشرده سبب کم‌حجم‌شدن آن می‌شود و فضای کمتری را اشغال می‌کند. کیف حمل گاهی به‌صورت جداگانه نیز فروخته می‌شود.
نکات مهم استفاده از کیسه خواب
همواره از از زیرانداز کیسه خواب استفاده کنید؛ خصوصا اگر بیرون از چادر می‌خوابید. به این طریق علاوه بر خواب آسوده، از تماس مستقیم کیسه خواب با زمین، سنگ، چوب و... جلوگیری می‌شود.
لباس کافی و قابل تنفس بپوشید تا سرما یا تعریق مزاحم خواب شما نشود.
غذای کافی بخورید؛ زیرا زمان خواب سوخت و ساز بدن کم می‌شود و دمای بدن کاهش می‌یابد.
آب کافی بنوشید؛ زیرا به افزایش دمای بدن کمک می‌کند.
با لباس خشک و بدون عرق و رطوبت وارد کیسه خواب شوید.
با استفاده از آستری درونی (لاینر) از کثیف‌شدن کیسه خواب در اثر تماس با بدن یا لباس آلوده جلوگیری کنید.
زیپ‌های کیسه خواب را به ملایمت باز و بسته کنید تا دچار پارگی نشود.
هنگام خواب با باز و بسته کردن زیپ‌ها از تعریق جلوگیری کنید.
در کیسه خواب، لباس‌های ضد آب و باد نپوشید؛ زیرا سبب تعریق و عدم تنفس می‌شود.
در صورت ثابت بودن کمپ، هر روز کیسه خواب را در معرض هوا قرار دهید.
نگهداری از کیسه خواب
هنگام استفاده از کیسه خواب سعی کنید آن را تمیز و خشک نگهداری کنید.
کیسه خواب را پس از هر بار استفاده، در فضای باز و آفتاب ملایم قرار دهید تا رطوبت آن به‌طور کامل خشک شود.
اگر کیسه خواب خیس شده است، آن را فشرده نکنید؛ زیرا به عایق کیسه خواب به‌ویژه کیسه خواب با پر طبیعی آسیب می‌رساند.
کیسه خواب را تا استفاده بعدی از حالت فشرده خارج کنید تا به الیاف آن آسیبی نرسد. برای این منظور می‌توانید آن را آویزان کنید یا در کیف نگهداری (کیسه بزرگ توری یا نخی) قرار دهید.
نقاط کثیف کیسه خواب را به‌صورت موضعی بدون استفاده از مواد شوینده و با دست تمیز کنید. در صورت لزوم استفاده از مواد شوینده، از کمترین مقدار ممکن و با مسواک نرم لکه‌گیری و تمیز کنید. سپس با اسفنج مرطوب پاک کنید و برای خشک‌شدن در معرض هوا یا آفتاب ملایم قرار دهید.
نکات مهم در شستوشوی کیسه خواب
برای شستوشوی کیسه خواب نکات زیر را رعایت کنید:
فقط طبق دستورالعمل مندرج روی کیسه خواب عمل کنید.
برای شستوشوی دستی از شوینده ملایم و بدون آنزیم و برای کیسه خواب پر از شوینده مخصوص آن استفاده کنید.
هرگز از نرم‌کننده یا سفید‌کننده استفاده نکنید.
وان را پر کنید، شوینده را در آب حل کنید و کیسه خواب را درون آن قرار دهید؛ اجازه دهید مدتی درون محلول بماند.
کیسه خواب را به‌آرامی با دست فشار دهید تا آلودگی‌ها پاک شود.
چندین بار آبکشی کنید تا مواد شوینده به‌طور کامل خارج شود.
پس از آبکشی سعی کنید آب داخل کیسه خواب را خالی کنید؛ از خشک‌کن نیز می‌توانید استفاده کنید.
برای شستوشوی کیسه خواب با ماشین لباسشویی به دستورالعمل درج‌شده روی کیسه توجه کنید.
درجه حرارت ماشین لباسشویی را بر حسب دمای مندرج در دستورالعمل تنظیم کنید.
زیپ کیسه را تا نیمه باز کنید و آن را داخل ماشین لباسشویی قرار دهید.
پس از اتمام شست‌و‌شو مرحله آبکشی را تکرار کنید تا مواد شوینده به‌طور کامل خارج شود.
هنگام خشک کردن کیسه خواب جنس پر طبیعی، چند توپ تنیس را داخل ماشین بگذارید. این کار مانع از فشرده‌شدن پرها و سبب تسریع فرآیند خشک‌شدن کیسه خواب می‌شود.
در هر دو حالت شستوشوی دستی و ماشین، باید کیسه خواب را به چوب رختی آویزان کنید و در معرض هوا و دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید تا خشک شود.
چرا به کیسه خواب نیاز دارید؟
خوابیدن در دل طبیعت یکی از لذت‌بخش‌ترین تجارب سفر است؛ البته سرما، رطوبت یا دمای نامناسب می‌تواند لذت یک خواب آرام را برهم بزند. اگر کوهنورد حرفه‌ای، طبیعت‌گرد آماتور یا کوله‌گرد هستید، باید شرایط دمایی مناسبی را برای خواب خود فراهم کنید؛ بهترین وسیله برای تحقق این امر، داشتن یک کیسه خواب استاندارد است که از ضروری‌ترین تجهیزات کمپینگ به شمار می‌رود.
کیسه خواب همانند عایقی بین زمین و بدن عمل می‌کند تا گرمای بدن را حفظ کند. زمانی که دمای محیط برای شما مناسب باشد، به خوابی عمیق و آرام فرو می‌روید و در نتیجه سفر خود را با انرژی و توان کافی ادامه می‌دهید؛ در صورت خواب ناکافی ادامه مسیر برای شما سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. کیسه خواب علاوه بر سرما و رطوبت، شما را از گزند حشرات و حیوانات نیز محافظت می‌کند.
نکاتی که در زمان خرید کیسه خواب باید بدانید
برای خرید یک کیسه خواب خوب، نکات زیر را در نظر بگیرید:
نوع کیسه خواب؛ بر اساس فصل سفر و شرایط آب‌وهوایی مقصد یکی از انواع تابستانه، سه فصله و زمستانه را انتخاب کنید.
درجه‌بندی دمایی؛ به بازه دمایی کیسه خواب شامل حد بالا، حد پایین و دمای راحتی توجه کنید.
جنس عایق؛ با توجه به نوع استفاده خود یکی از انواع عایق پر طبیعی یا الیاف مصنوعی را انتخاب کنید.
شکل کیسه خواب؛ یکی از انواع مومیایی (گرمای بیشتر، راحتی کمتر)، مستطیلی (راحتی بیشتر، گرمای کمتر) و نیمه مستطیلی (راحتی و گرمای متوسط) را انتخاب کنید.
وزن و حجم کیسه خواب؛ به نوع عایق و شکل فیزیکی بستگی دارد. در پیاده‌روی‌های طولانی کیسه‌خواب سبک‌تر انتخاب کنید.
کیسه خواب‌ها در سه سایز کوچک، متوسط و بزرگ و در مدل‌های تک‌نفره و دونفره وجود دارند.
زیپ کیسه خواب برای افراد چپ‌دست در سمت چپ و برای افراد راست‌دست در سمت راست قرار دارد.
کیسه خواب‌های دو زیپ مناسب تابستان است؛ زیرا امکان هوارسانی به پاها و جلوگیری از تعریق وجود دارد.
رنگ روشن برای کیسه خواب مناسب نیست؛ زیرا آلودگی را بیشتر نشان می‌دهد.
برخی از کیسه خواب‌ها قابلیت تبدیل‌شدن به کاپشن را دارند یا مجهز به پشه‌بند و چراغ‌قوه هستند.
پرسش‌های متداول
کیسه خواب چیست؟
کیسه خواب از ضروری‌ترین لوازم کمپینگ است که گردشگران برای داشتن یک خواب راحت و امن در دل طبیعت و حفاظت از سرما، رطوبت و گزند حشرات و حیوانات از آن استفاده می‌کنند.
کیسه خواب از نظر جنس عایق به چند دسته تقسیم می‌شود؟
سه دسته؛ عایق پر طبیعی، عایق الیاف مصنوعی و عایق ترکیبی.
کیسه خواب از نظر شکل ظاهری به چند نوع تقسیم می‌شود؟
سه نوع؛ مومیایی، مستطیلی و نیمه مستطیلی.
انواع کیسه خواب از نظر شرایط آب و هوایی به چند دسته تقسیم می‌شود؟
سه دسته؛ تابستانی، سه فصله و زمستانی.
