به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از سازندگی، یک هفته اینترنت جهانی در سراسر ایران قطع شد، این اتفاق اختلالات بسیاری را در سازمانها و نهادهای مختلف به وجود آورده است. هرچند که شبکه ملی اطلاعات بسیاری از مشکلات ارتباطی داخلی را رفع کرده، اما مراودات بینالمللی با مشکل مواجه شده است؛ مراکز آموزشی (که برخی از عصر پنجشنبه به اینترنت جهانی متصل شدهاند)، بیمارستانها، مراکز خدماتی، استارتاپها و بسیاری از ارگانهایی که حیاتشان به اینترنت جهانی و ارتباط با فضای مجازی گره خورده است، در یک هفته گذشته زیانهای فراوانی را متقبل شدهاند. صنعت گردشگری هم یکی از همین مواردی است که در یک هفته گذشته همزمان با قطعی اینترنت با مشکل اساسی روبهرو است. گردشگری ایران در چند ماه گذشته وزارتخانهدار شده است و توسعه گردشگری در کشور یکی از مهمترین هدفهای این وزارتخانه است با این حال قطعی اینترنت، سردرگمیها و خسارتهایی را برای تورگردانان و آژانسهای مسافرتی به وجود آورده است.
نامه به شورای عالی امنیت
«با توجه به قطعی اینترنت و دسترسی نداشتن ما به سامانه، هیچ آماری را نمیتوانیم از خسارتهایی که در هفته گذشته متوجه گردشگری ایران بوده، اعلام کنیم. فقط اطلاعات محدودی از برخی تورهای گردشگری که لغو شدهاند و خساراتی که به این تورها وارد شده در دست داریم. هتلها، هزینه رزرو را در صورت لغو شدن تور، به تورگردانان استرداد نمیکنند و همین باعث خسارتهایی به مراکز برگزاری تورها شده است.» اینها را هادی شیرازی، دبیر جامعه تورگردانان درباره خسارتهای ناشی از قطعی اینترنت میگوید. اما آنچه در یک هفته گذشته در پی گران شدن بنزین و اعتراضهای خیابانی شکل گرفت و در نهایت به قطعی اینترنت ختم شد، واکنش جامعه تورگردانان را به همراه داشت. واکنشی که به نگارش یک نامه به شورای امنیت ملی ختم شد: «با هیچ آژانسی در خارج از کشور نمیتوانیم مکاتبه داشته باشیم. از نتایج تصمیمات آنها درباره سفر ایران اطلاعی نداریم. همه رایزنیهای قبلی با آژانسها و توریستهای خارجی بدون جواب مانده است. نمیدانیم پیشنهاد سفر به ایران را پذیرفتهاند یا منصرف شدهاند. رویه کار معمولا اینطور بود که از طریق پیامرسانهای اینترنتی با توریستها و آژانسهای خارجی ارتباط برقرار میکردیم و کمتر ارتباط مستقیم تلفنی یا فکسی برقرار میشد. حالا با قطع اینترنت همه دسترسیها هم قطع شده است.» اینها را ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان ایران به ایسنا گفته است. او همچنین اظهار کرده: «نامهای برای شورای عالی امنیت ملی با شرح مشکلات پیشآمده در یک هفته اخیر پس از قطع اینترنت فرستادهایم تا دستکم برای صنعت گردشگری ایران تا پیش از آنکه بیشتر متضرر شوند، راهکاری ارائه دهند. کشور برنامههای بلندمدتی برای توسعه گردشگری ترسیم کرده. قرار بود این صنعت جایگزین نفت شود و منبعی برای درآمدزایی کشور باشد.» نزدیک به ۵۰۰۰ دفتر خدمات مسافرتی در ایران فعالیت میکنند که قطعی اینترنت بر فعالیت آنها تاثیر منفی داشته است. این مشکل صدای رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات گردشگری و مسافرت هوایی را هم درآورده است. حرمت الله رفیعی درباره تاثیر قطع شدن اینترنت بر فروش بلیتهای خارجی به مهر گفته است: «۴ هزار و ۷۰۰ دفتر خدمات مسافرتی اعم از بند الف و ب داریم که بند الفها بهتنهایی ۲ هزار و ۵۰۰ دفتر خدمات مسافرت هوایی است که از این تعداد تنها هزار دفتر در حال فعالیت بودند که با قطعی اینترنت، بخش مهمی از این دفاتر از کار بیکار شدهاند. درحال حاضر تنها سیستم فروش آنلاین برای سایتهایی که سرور داخلی دارند، فعال است. اما آژانسها امکان خرید بلیت خارجی ندارند.»
صحبت از آنتالیا نیست
بسیاری از دفاتر خدمات گردشگری با مشکل بزرگی در خرید بلیت سفرهای خارجی روبهرو شدهاند و حتی فروش بعضی از آنها به صفر رسیده است. همه ایرلاینها و هتلهای خارجی که بر بستر وب جهانی، امکان رزرواسیون بلیت و هتل را فراهم کردهاند، دسترسی به این خدمات برای آژانسها و دفاتر خدمات مسافرتی وجود ندارد. در یک هفته گذشته اگر آدرس سایتی را نداشته باشید، نمیتوانید آن را در موتور جستوجوگر گوگل پیدا کنید و به آن دسترسی داشته باشید. همین باعث شده تا رزرو بلیت برای سفرهای خارجی از سوی ایرانیها با مشکل روبهرو شود. به طور مثال اگر در گوگل تور استانبول را جستوجو کنید، هیچ نتیجهای برای شما در بر نخواهد داشت. با این حال قطعی اینترنت فقط باعث کمرونق شدن و خسارت به تورهای گردشگری نشده و سفرهای تفریحی را مختل نکرده این موضوع سفرهای کاری و جابهجاییها به منظور درمانهای خارج از کشور را هم با مسالهای جدی روبهرو کرده است. در همین موردحرمتالله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی از تاثیر منفی قطع دسترسی به سایتهای خرید و فروش بلیت پروازهای خارجی خبر داده و به ایسنا گفته است: «سفر که فقط جنبه تفریحی ندارد. ما درباره رفتن مردم به آنتالیا صحبت نمیکنیم. مردم گاهی هم سفرهای فوری، کاری یا درمانی دارند. باید زمان قطع اینترنت برای این گروه پیشبینیهایی میشد. بیشترین فروش آژانسها هم از بلیت پروازهای خارجی است. حتی بلیتهای رزرو شده قبلی را نمیتوان صادر کرد. آژانسهای مسافرتی مستأصل شدهاند و امکان اطلاعرسانی هم ندارند، چون تنظیم چنین اطلاعرسانیهایی روی شبکههای مجازی انجام شده بود.» رفیعی هم مانند پورفرج به نامهای اشاره کرده که صنف دفاتر خدمات مسافرتی به وزارت ارتباطات فرستاده تا در مورد قطعی اینترنت و مشکلاتی که برای سفر و گردشگری ایران به وجود آمده، چارهای اندیشیده شود. او البته از یک دوگانگی درمورد قطعی اینترنت در آژانسهای مسافرتی هم خبر داده و گفته است: «آیا جای پرسش و تردید وجود ندارد که چگونه برخی از وبسایتها به ایرلاینهای خارجی دسترسی دارند و میتوانند بلیتفروشی کنند اما آژانسهای مسافرتی از این امکان محروم شدهاند.»
تاثیر امنیت بر گردشگری
مفهومی که بیشترین آسیب را به صنعت گردشگری میزند، «کاهش امنیت» است. امنیت به اندازهای در سفر و گردشگری اهمیت دارد که به این صنعت لقب «ترسو» دادهاند، زیرا با هر اتفاقی معادلات گردشگری به هم میریزد. در ماههای گذشته فعالیتهایی در جهت معرفی ایران به عنوان یک مقصد گردشگری برای توریستهای خارجی انجام شده تا چهرهای مثبت از ایران در دیگر کشورها انعکاس پیدا کند. تشکیل وزارتخانهای برای این موضوع که در سالهای گذشته به یکی از پررونقترین صنعتها در جهان تبدیل شده هم در راستای توسعه گردشگری در ایران است. با این حال اعتراضهایی که در یک هفته گذشته در بسیاری از استانها به وجود آمد و سبب ناآرامیها و اغتشاشاتی هم شد میتواند در نشان دادن تصویری منفی از ایران کمککننده باشد و بیشک روی صنعت گردشگری و جذب توریستهای خارجی تاثیری منفی بگذارد. پورفرج در همین مورد گفته است: «هر گونه ناآرامی و ناامنی اثر مستقیم و سریعی در گردشگری دارد که اقتصاد را هم متاثر میکند. این ناآرامیها در هر کشوری ممکن است رخ دهد اما معمولا کشورها بعد از این اتفاقات بلافاصله گام بعدی را برای خنثی کردن اثر آن برمیدارند و روی معرفی کشورشان و پاکسازی چهره منفی ایجادشده متمرکز میشوند و برای آن هزینه میکنند تا به مردم جهان اعلام کنند آماده پذیرایی شدهاند و محیط امن برای سفر فراهم شده است.» حدود سه ماه پیش گردشگری آلمانی در ایران هدف حمله چند نفر قرار گرفت و مشکلاتی برای او به وجود آمد. این اتفاق بازتاب فراوانی در رسانههای داخلی و خارجی پیدا کرد. پورفرج درباره تاثیر چنین اتفاقاتی بر انعکاس چهرهای منفی از ایران بر گردشگران خارجی گفته است: «زمانی که آن توریست آلمانی کتک خورد اخبار منفی به شکل گستردهای منتشر شد و شبکههای خارجی خبری بارها به این اتفاق پرداختند اما درباره اقدامات مثبت بعدی در راستای آن حادثه خبری منعکس نشد یا خبر دستگیری دو توریست استرالیایی که در همه رسانهها و شبکههای اجتماعی بازتاب پیدا کرد اما پس از آزادی خبر آن به شکل محدودی منتشر شد. طبیعی است که این جریان یکطرفه خبری ذهنها را نسبت به امنیت ایران آشفته میکند.»
قطعی اینترنت و ویزا
قطعی اینترنت فقط باعث اختلال در فروش بلیت آژانسهای مسافربری نشده است. Vfs شرکتی است که در زمینه ویزای کشورهای مختلف دنیا کار میکند در اطلاعیهای اعلام کرده است که تا اطلاع ثانوی و تا رفع مشکل اختلال در اینترنت ایران خدمات نمیدهد.این شرکت در حال حاضر در ۱۲۹ کشور دنیا و با ۲۵۰۰ مرکز در جهت تسهیل امورکنسولی فعالیت میکند. مرکز درخواست ویزا با نام شرکت VFS که اقدام به گرفتن مدارک مربوط به ویزاهای برخی از کشورهای اروپایی میکرد، در پیامی که به تازگی منتشر کرده، اختلال اینترنت را دلیل قطع خدمات این مرکز به ایرانیان دانسته و نوشته است: «این مرکز به صورت موقت خدماتدهی به مشتریان ساکن در ایران را متوقف کرده است. با شروع سرویسدهی این شرکت، مشتریان میتوانند نسبت به گرفتن وقت و خدمات اقدام کنند. همچنین از پیشنهادات تقلبی در سایتهای جعلی برحذر باشند.» آنچه مسلم است همه فعالیتها در دفاتر و آژانسهای مسافرتی با اینترنت انجام میشود و قطعی آن طی یک هفته گذشته خسارات فراوانی را برای آژانسهای مسافرتی و مراکزی که خدمات گردشگری ارائه میدهند، به بار آورده است. علاوهبراین مسئولان در ماههای گذشته تلاش کردهاند تا صنعت گردشگری در ایران را با تشکیل یک وزارتخانه به استانداردهای جهانی نزدیک کنند. در همین راستا با نشان دادن چهرهای ایمن از ایران و مقابله با تبلیغات منفی امیدهایی برای جذب گردشگر به کشور به وجود آمد اما در حال حاضر ارتباط مراکز گردشگری ایران با جهان قطع شده است و با به وجود آمدن ناآرامیها، تلاشهایی که قرار بود با فمتریپها و دعوت از اینفلوئنسرهای اینستاگرامی به ایران به رونق گردشگری کمک کند موثر واقع نشد.