به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، گردو چنان در فرهنگ این منطقه ریشه دوانده که هنوز هم مهریه برخی از ساکنان این منطقه با درخت گردو تعیین میشود؛ درختانی که سالانه تا 10 هزار گردو میدهند و برخی هم پشت قباله ازدواجشان باغچه کوچکی از گردو است. حتی قیمت گردوی کشور در بازار گردوی تویسرکان تعیین میشود. این محصول نه تنها چرخ زندگی باغداران، فروشندگان و فعالان بازارگردو را میچرخاند بلکه در دو هفته پایانی تابستان و دو هفته اول پاییز مایه برکت برای گردو تکانانی است که این روزها درآمدشان حتی به نیم میلیون تومان در روز نیز میرسد. شغلی که با وجود درآمد نسبتاً خوبی که دارد با خطرات بزرگی نیز روبهروست.
مرگ و نقص عضو بهخاطر گردو تکانی
گفته میشود امسال علاوه بر کسانی که تخصصشان گردوتکانی است، افراد دیگری هم بهدلیل درآمد خوبش به این حرفه روی آوردهاند، کسانی که در شرایط کنونی اقتصادی کشور و کرونا کسب و کارشان راکد یا شغلشان را از دست دادهاند و حالا آمدهاند تا لقمه نانی برای خانوادهشان در بیاورند و این مسأله میتواند تعداد کسانی را که بهدلیل نابلد بودن این حرفه از درختان بلند گردو سقوط میکنند، افزایش دهد.
«حجتالله شهبازی» معاون باغبانی جهاد کشاورزی همدان میگوید: در سال گذشته در تویسرکان 102 مورد سقوط گردوتکانان از درختان گردو را داشتیم که 8 نفر آنها فوت و تعدادی هم دچار ضایعات نخاعی شدند.
به گفته شهبازی، درختان قدیمی این منطقه ارتفاع زیادی دارند و چون پیر هستند احتمال پوسیدگی در هر شاخهای وجود دارد و این مسأله موجب شده ما سالانه حدود 100 سقوط داشته باشیم که امسال با روی آوردن کسانی که اصولاً شغلشان گردو تکانی نیست به این کار؛ نگرانی ما دو چندان شده است. در حال حاضر دستمزد یک گردوتکان بسته به ارتفاع درخت بین روزی 400 تا 500 هزار تومان است.
وی افزود: برای پیشگیری از سقوط و امدادرسانی به سانحه دیدگان حدود 2 سال است که با اورژانس و هیأت کوهنوردی استان برنامههای مشترکی داریم.
جدا از طرح تعویض تاج درختان گردو به وسیله پیوند که منجر به توسعه افقی درخت به جای توسعه عمودی میشود، ما برنامههای آموزشی را با کمک هیأت کوهنوردی برای گردوتکانان داریم که این برنامهها از تلویزیون استانی نیز پخش میشود.بروشورهایی هم تهیه شده که در اختیار گردوتکانان قرار میگیرد.
وی افزود: در این چند هفته که فصل گردوتکانی است، آمبولانسهایی در مناطقی که تجمع باغ گردو داریم مستقر شدهاند تا خدای ناکرده اگر اتفاقی افتاد زودتر به محل برسند و از مردم هم میخواهیم بهدلیل احتمال ضایعات نخاعی اگر هم اتفاقی افتاد تا رسیدن اورژانس هیچ اقدامی نکنند تا شرایط بدتر نشود.
کدهای مخصوصی برای اورژانس تعریف شده که وقتی این کدها داده میشود، اورژانس میداند مورد سقوط از درخت گردو است و با فوریت بیشتری در محل حاضر میشود.
وی البته گفت: برای درختانی که تا 4 متر ارتفاع داشته باشند میتوان از دستگاه «شیکر» برای لرزاندن و جمعآوری گردو استفاده کرد ولی برای درختان با ارتفاع بیشتر کاربرد ندارد.
وی با اشاره به اینکه اگر اتفاقی برای گردوتکانان بیفتد در نهایت باغدار مقصر است، افزود: در قالب رایزنیهایی که با دوشرکت بیمهای شده باغداران میتوانند گردوتکانان را برای یک ماه با 500 هزار تومان بیمه کنند.
شهبازی تصریح میکند: همدان هر چند از نظر سطح زیرکشت گردو بعد از استان کرمان قرار دارد اما از نظر تولید رتبه یک کشور را دارد.
همدان امسال با تولید 64 هزار تن گردو سهماش از کل تولید گردوی کشور به 23 درصد میرسد.
تویسرکان هم با 5 هزارو 600 هکتار باغ گردو و تولید 15 هزارو 800 تن، 30 درصد گردوی تولیدی همدان را به خود اختصاص میدهد.
معاون باغبانی جهاد کشاورزی استان همدان گفت با وجود اینکه ایران پس از امریکا و چین سومین تولید کننده گردوی جهان است اما در صادرات گردو به جهان سهم بزرگی ندارد.
گردوهای تولیدی در استان و کشور غیریکنواخت هستند و گونههایی که داریم بازدهی رضایتبخشی در تولید در واحد سطح ندارند. البته کارهایی در این زمینه آغاز شده است.
نخستین اقدام اصلاح باغها با استفاده از نهالهای پیوندی است که بعد از پیوند، باغداران حتی در سال اول نیز محصول خواهند داشت.شهبازی میگوید: عملکرد در هکتار باغهای قدیمی همدان حدود 2.1 تن در هکتار است که باغهایی که اقدام به اصلاح کردهاند به تولید 4.5 تن در هکتار باغ رسیدهاند و خوشبختانه باغداران با مشاهده این نتایج از این طرح استقبال کردهاند.
وی مشکل دیگر باغهای قدیمی را سرمازدگی بهاره اعلام کرد و گفت: این مسأله را نیز میتوان با پیوند اقلام دیر گل ده حل کرد.
به گفته وی، در این منطقه درختانی وجود دارد که مخارج زندگی چند خانواده را نیز میدهد و این کار اینقدر جواب داده که این خانوادهها نیز برای اصلاح درختان پیشقدم شدهاند.
پیوند درختان گردو از 8 هزار پیوند در سال 96 به 125 هزار پیوند درسه ماهه اول سالجاری رسیده است.
تحویل نهال یارانهای گردو به باغداران
در همین حال «شهمیرزاد» سمنان نیز یکی از مناطقی است که بهدلیل داشتن گردوهای با کیفیت زبانزد است.
«مهدی قراییان» مدیر باغبانی سمنان نیز میگوید: استان ما در مجموع 62 هزار هکتار اراضی باغی مثمر دارد که از این میزان 3 هزار و 350 هکتار به باغهای گردو اختصاص دارد. شهمیرزاد و روستاهای اطراف آن نیز خاستگاه تولید گردوی سمنان هستند.
وی تأکید میکند: آب و هوای شمال استان که شهمیرزاد نیز در آن واقع شده مستعد تولید گردو است.
البته نخستین محصول باغی سمنان پسته و پس از آن زردآلو ، انار و انگور است.
وی تصریح میکند: متأسفانه تغییرات آب و هوایی در سالهای گذشته موجب شده هر یکی دوسال یکبار سرمازدگی باغهای استان را تهدید کند.
سال گذشته نیز باغهای گردوی سمنان دچار سرمازدگی شد و بخش بزرگی از تولید از بین رفت که در مجموع تولید گردوی سمنان به 2 هزار تن کاهش یافت.
معاون باغبانی جهاد کشاورزی سمنان نیز تأکید میکند: البته ما امسال نیز در برخی مناطق استان مانند شاهرود حدود 30 درصد و دامغان 50 درصد سرمازدگی در باغهای گردو داشتیم ولی انتظار داریم امسال به تولید 5 هزار تن برسیم.
وی میافزاید: چند سالی است برای رفع این مشکل، باغداران به پیوند ارقام دیر گل ده روی درختان گردو تشویق میشوند که جهاد کشاورزی هزینه 30 تا 40 درصد نهالها را به شکل یارانه میدهد که با پیوند ارقام دیر گل ده احتمال سرمازدگی و از بین رفتن کل محصول به طور قابل ملاحظه کاهش مییابد.
به گفته وی در مجتمع 700 هکتاری کشت و صنعت شهمیرزاد که بههمت 16 هزار نفر از اهالی منطقه ایجاد شده توانستهاند با پیوند ارقام جدید گردو از گزند سرمازدگی در امان بمانند.