اقتصادآنلاین - مهدی بیک؛ نماینده مردم تربت حیدریه با اشاره به ریشه های اصلی انتقادات بودجه ای گفت: مجموعه انتقادات نمایندگان مجلس و تحلیلگران اقتصادی، حول محور چند اشکال اساسی است. به نظرم با انجام برخی اصلاحات و علی رغم چالش ها می توان به یک جمع بندی مشترک در خصوص بودجه رسید. یکی از محورهای اصلی انتقادات، مربوط به بحث درآمدهای نفتی است. نمایندگان معتقدند پیش بینی 2میلیون و 300هزار بشکه ای فروش نفت در بودجه، غیر واقعی است و باعث افزایش وابستگی بودجه به نفت خواهد شد. انتقاد دوم مربوط به افزایش 46درصدی هزینه ها و تراز منفی درآمدها و هزینه های دولت است. در نهایت هم، منتقدان فاصله بودجه ارائه شده را با اهداف مندرج در اسناد بالادستی بالا می دانند. یعنی اعلام می کنند که بودجه هم از حیث درآمدها و هم از حیث منابع با برنامه ششم همخوانی ندارد.
زنگنه در تشریح رویکرد دولت در خصوص سهم درآمدهای نفتی در بودجه گفت: در مورد بحث فروش نفت در بودجه به نظرم دولت یک زیرکی انجام داده است. بر اساس اطلاعات مستندی که از سازمان برنامه و بودجه دارم تا روز آخر، قرار بود بودجه مبتنی بر فروش 1میلیون بشکه نفت نهایی شود. اما ناگهان در آخرین روز با تصمیم مقامات ارشد دولت، این عدد به 2میلیون و 300هزار بشکه نفت تغییر داده شد. فروش این میزان نفت با دلار 11هزار و 500تومانی محاسبه شده و چنانچه در روزهای سال ضرب شود، عدد 200هزار میلیارد تومانی پیش بینی شده در بودجه محقق خواهد شد. البته 8میلیارد نیز دلار 4200 تومانی با اصرار دولت در بودجه گنجانده شده است که آنها در این محاسبه لحاظ نشده اند.
او در ادامه افزود: بنابراین اگر فرض بگیریم که میزان فروش واقعی نفت از پیش بینی دولت کمتر است، برای تحقق این منابع، دولت باید ارز را با اعداد و ارقام بالاتری به فروش برساند. برای حل این مشکل دولت در تبصره 1 بودجه، بندی را قرار داده تا بتواند دلار را با رقم های بالاتر از 11هزار و 500 به فروش برساند و درآمد حاصل از آن را به هزینه هایش اضافه کند. بر اساس محاسبات ما، اگر ارز 11هزار و 500تومانی کنار گذاشته شود و نرخ فروش نفت بر اساس ارز نیمایی محاسبه شود که مورد نظر دولت هم همین است، شما خواهید دید که با فروش 1میلیون بشکه نفت در روز می توان به 200هزار میلیارد تومان منابع مورد نظر دولت نیز دست پیدا کرد. بنابراین یکی از موضوعات اختلافی درباره بودجه با این اصلاح می تواند حل شود.
بیشترین افزایش ها در حوزه حقوق و دستمزدها ایجاد شده
زنگنه در بیان سایر مشکلات بودجه از منظر نمایندگان گفت: در حوزه هزینه های بودجه هم بیشترین افزایش ها در حوزه حقوق و دستمزدها با رشد بیش از 76درصدی ایجاد شده است. یعنی از 118 هزار میلیارد تومان در سال99 به 208هزار میلیارد تومان در سال1400 رسیده است. بعد از دستمزدها نیز در حوزه رفاه اجتماعی رشد بیش از 40درصدی از 150 هزار میلیارد به 190 هزار میلیارد تومان رسیده است. گمان می کنم از طریق مذاکره با دولت می توان بخشی از این افزایش ها را مدیریت کرد و از آنها برای پالایش بودجه از رفتارهای پر خطر استفاده کرد.
رییس کمیته اصلاح ساختار بودجه مجلس در ادامه اظهار داشت: نکته سوم در باب انتشار اوراق مشارکت و اوراق اسلامی است که 125هزار میلیارد تومان در بودجه دیده شده است. اگر بخواهیم موضوع را با امسال مقایسه کنیم که 88هزار میلیارد تومان بوده، افزایش بیش از 40درصدی محقق شده است. ضمن اینکه در بحث مالیات هم عده ای از کارشناسان اقتصادی معتقدند سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه کاهش پیدا کرده و از 204هزار میلیارد تومان در سال 99 به 247هزار میلیارد تومان در سال 1400 رسیده است. تصور می کنم با تلاش مجلس برای پیگیری طرح های مالیاتی، افزایش درآمدهای مالیاتی کشور بسیار بیشتر از این اعداد خواهد شد.
زنگنه گفت:جدای از این ایرادات عددی، برخی از انتقادات بنیادین هم در خصوص سهم بودجه از جی دی پی و فاصله بودجه با اسناد بالادستی اقتصادی نیز مطرح است. بر خلاف برخی اظهارنظرها در خصوص اینکه کلیات بودجه باید در مجلس رد شود تا اصلاحات لازم بر روی آن صورت بگیرد. با توجه به شناختی که از دولت و روند تصمیم سازی هایش داریم، فکر می کنم چنانچه موارد انتقادی مورد نظر نمایندگان از طریق مذاکره و تعامل با دولت حل و فصل شود، به نفع اقتصاد و معیشت کشور خواهد بود. این موارد اصلاحی هم مواردی نیستند که شورای نگهبان روی آنها حساسیت داشته باشد و آنها را رد کند چرا که حجم مالی بودجه افزایش پیدا نمی کند. من فکر می کنم چنانچه کمیسیون تلفیق، کمیسیون برنامه و بودجه و صحن مجلس همراهی کنند، می توان اصلاحات مورد نظر مجلس و کارشناسان را در بودجه ایجاد کرد.
توپ ارز 4200 تومانی در زمین دولت است
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این پرسش خبرنگار اقتصادآنلاین در این خصوص که دولت اعلام کرده توپ حذف ارز ترجیحی در زمین مجلس است. برنامه مجلس، برای حذف ارز ترجیحی چیست؟ گفت: توپ ارز 4200تومانی همچنان در زمین دولت است. در لایحه بودجه آمده که اگر دولت تشخیص دهد که ارز4200 تومانی در حوزه هایی چون نهاده، دانه های روغنی و...اثر خاصی ندارد، این اختیار را داشته باشد که رقم دلار 4200 را تغییر دهد. مجلس هم مدتهاست اعلام کرده، دلاری که منشا بخش قابل توجهی از مشکلات، فسادها و رانت ها در اقتصاد کشور شده باید از دستور کار خارج شود. البته دولت ها به طور کلی مایل هستند تا با دست باز و فراغ بال در خصوص اقتصاد و موضوعات کلان تصمیم سازی کنند، اما نمایندگان باید مراقب باشند که کنترل بیشتری بر روی این قضیه داشته باشند.
زنگنه در پایان خاطرنشان کرد: برخی از خبرگزاری ها و رسانه ها به نقل از من نوشتند که به صلاح نیست که کلیات بودجه رد شود. اما واقع آن است که دیدگاه من مبتنی بر تعامل است، اتفاقا معتقدم دولت در ارائه بودجه به هیچ عنوان حساسیت های مجلس و مطالبات کارشناسان را مد نظر قرار نداده است. اما اینکه بخواهیم به این دلیل، بودجه را معطل برخی اختلافات کنیم به نفع مردم و اقتصاد کشور نیست. با کاهش 10الی 15درصدی سقف بودجه و لحاظ کردن برخی اصلاحات ضروری می توان به وسیله تعامل قدم های کاربردی تری برداشت.
