طبق قانون رقابت (مصوب 1998 با اصلاحات بعدی) و همچنین سایر دستورالعمل‌های مربوطه، ادغام‌ها بر اساس ارزش دارایی و گردش مالی پلتفرمهای طرف ادغام، به سه دسته تقسیم می‌شوند:
1. بزرگ: بیشتر از آستانه بالا
2. متوسط: بین آستانه بالاو پایین
3. کوچک: کمتر از آستانه پایین
با توجه به جدول زیر، در هر مورد، می‌توان نوع ادغام را تعیین کرد:
* R علامت واحد پول کشور آفریقای جنوبی، یعنی رَند است.
تعیین نوع ادغام از آن جهت حائز اهمیت است که تمامی ادغام‌های بزرگ و متوسط باید الزاماً، پیش از انجام، به کمیسیون رقابت اعلام شده و کمیسیون پس از بررسی، آن را تایید یا رد خواهد کرد. اما ادغام‌های کوچک، صرفاً در صورتی که طرفین ادغام، به دلیل ارتکاب اقدامات غیرقانونی (مانند رویههای ضدرقابتی)، به نوعی تحت تعقیب یا تحقیق باشند، باید به کمیسیون رقابت اعلام شوند.
البته سایر ادغام‌های کوچک نیز در صورت درخواست خود کمیسیون ظرف 6 ماه پس از ادغام، باید به اطلاع این کمیسیون برسند و تا زمان اعلام نظر کمیسیون، نباید اقدامات بیشتری در جهت اجرای این ادغام، صورت گیرد. اما این مرجع تنها در صورتی امکان طرح چنین درخواستی را دارد که معتقد باشد آن ادغام، به طور قابل ملاحظهای از رقابت در بازار جلوگیری کرده یا سطح آن را کاهش میدهد؛ یا در راستای منفعت عمومی نیست.
بنابراین در حال حاضر، در غیر از موارد مذکور، نیازی به اعلام ادغاهای کوچک و کسب تایید کمیسیون رقابت وجود ندارد.
این مسئله موجب میشود تا بسیاری از ادغام‌ها در بازارهای دیجیتال، بدون بررسی و نظارت رقابتی صورت گیرند. زیرا این آستانه‌ها بسیار بالا بوده و الزامی به اعلام ادغام‌هایی که به آن آستانه‌ها نمی‌رسند، وجود ندارد. در نتیجه، بسیاری از پلتفرمهای دارای قدرت بازاری، میتوانند پلتفرمهای کوچک و نوپای متعددی را در خود ادغام نمایند و نیازی به اعلام این مسئله به کمیسیون نیز وجود ندارد. این عمل که اصطلاحاً، "ادغام نامحسوس و تدریجی[1]" نامیده میشود، به سادگی میتواند منجر به تسلط و انحصارگری یک پلتفرم در بازارهای دیجیتال شود.
برای حل این مشکل، کمیسیون رقابت آفریقای جنوبی، در 7 مه 2021 ، پیشنویس اصلاحیة "دستورالعمل اعلام ادغام‌های کوچک" را منتشر کرد. بر اساس این اصلاحیه، دامنة ادغام‌های کوچکی که الزاماً باید به اطلاع این کمیسیون رسیده و تایید این مرجع را کسب نمایند، گسترش یافته است.
با تصویب اصلاحیة "دستورالعمل اعلام ادغام‌های کوچک" ، کدام ادغام‌ها باید اعلام شوند؟
طبق این اصلاحیه، علاوه بر مواردی که در گذشته اعلام آنها الزامی بود، ادغام‌های کوچکی که یک طرف ادغام، "در یک یا چند بازار دیجیتال" فعالیت می‌کند و یکی از آستانه های ذیل را برآورده کند، باید به اطلاع کمیسیون رقابت آفریقای جنوبی برسد:
- مبلغ خرید بیش از 190 میلیون رند باشد و پلتفرم موردنظر برای ادغام، در آفریقای جنوبی فعالیت داشته باشد.
- مبلغ خرید، کمتر از 190 میلیون رند است (مثلاً تملک 25٪ سهام)، اما ارزش پلتفرم موردنظر برای ادغام (100٪ سهام آن)، بیش از 190 میلیون رند باشد و پلتفرم موردنظر برای ادغام، در آفریقای جنوبی فعالیت داشته باشد. همچنین تملک منجر به ادغام شود (تغییر کنترل).
- حداقل یکی از طرفین معاملة ادغام، حداقل در یک بازار دیجیتال، دارای سهم بازاری 35٪ یا بیشتر باشد.
- این ادغام منجر به "موقعیت مسلط" در بازار دیجیتال شود. (موقعیت مسلط در قانون رقابت تعریف شده است).
نحوة اعلام این ادغام‌های کوچک به چه صورت است؟
این ادغام‌ها، باید از طریق یک نامه و به صورت مکتوب به کمیسیون رقابت آفریقای جنوبی اطلاع داده شوند و فرم از پیش آمادهای برای اعلام این ادغام‌ها وجود ندارد. اما این نامه باید دربردارندة جزئیات کافی در مورد: طرفین ادغام، معاملة ادغام موردنظر و بازارهایی که طرفین، در آن فعالیت می‌کنند، باشد.
در پایان، لازم به ذکر است که در ایران، تنظیمگری رقابت، اصولاً به صورت پسینی و بعد از ارتکاب اعمال ضدرقابتی صورت میگیرد؛ اما با توجه به رشد روزافزون پلتفرمهای دیجیتال در کشور، شایسته است اقدامات پیشگیرانهای مانند الزام این پلتفرمها به اعلام برخی ادغام‌ها به مرجع تنظیمگر صورت گیرد تا زمینة بهبود رقابت اقتصادی در بازارهای دیجیتال فراهم شود.
منابع:
- https://www.gov.za/sites/default/files/gcis_document/201409/321283860.pdf
- https://www.compcom.co.za/merger-thresholds/
- https://www.competitionchronicle.com/2021/05/south-african-competition-commission-draft-small-merger-regulations-digital-markets-in-the-spotlight/
- https://www.concurrences.com/en/bulletin/news-issues/june-2021-en/the-south-african-competition-authority-publishes-guidelines-that-will-require
https://iclg.com/practice-areas/merger-control-laws-and-regulations/south-africa
