زهرا یوسفی در گفت و گویی به سوالاتی درباره اقدامات این بنیاد پاسخ داده است که در ادامه می آید.
آیا این بچه‌ها بیشتر از خانواده‌های پرجمعیت هستند؟
نه لزوماً. در خانواده‌های هدف ما نه تنها مشکلات مالی و معیشتی دخیل است بلکه مشکلات فرهنگی و تربیتی نیز وجود دارد. همچنین آنها در معرض سوءتغذیه قرار دارند. به همین دلیل این افراد نیاز به حمایت ویژه از سوی انجمن‌ها و خیریه‌ها و سمن‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، دارند.
می توانید درباره مشکلات این کودکان برایمان مثال بزنید؟
مشکلاتی همچون عدم شرایط تحصیل، سوءتغذیه، عدم پرورش اجتماعی مطلوب، تبدیل شدن این کودکان به کودک کار و... از جمله مشکلات مهم این اقشار است. در همین زمینه می‌توانم مثالی بزنم تا به خوبی متوجه عمق فاجعه در خانواده این بچه‌ها بشوید.
آرزوی یکی از کودکان مرکز آیندگان ما (مرکزی برای نگهداری و آموزش کودکان بی‌سرپرست در بنیاد دستان مهربان) خیلی عجیب بود؛ هر وقت از او می‌پرسدیم آرزویت چیست می‌گفت: «یک قابلمه بزرگ برای مادرم می‌خواهم». وقتی این موضوع را مطرح کرد، متوجه شدیم که احتمالا در خانه هر وقت غذایی برای خوردن نداشتند و بچه از مادرش غذا می‌خواست، مادرش می‌گفت قابلمه بزرگ نداریم. یا کودکی را داشتیم که از باران متنفر بود. وقتی دلیلش را پرسیدیم، گفت: «آخر هر وقت باران می‌بارد، می‌آید داخل خانه‌مان». متوجه شدیم آرزوی این بچه، داشتن یک خانه‌ی امن و سالم است. به همین دلیل ما در تلاش هستیم ضمن حمایت از این بچه‌ها و تامین خواسته‌هایشان، ارتباطمان را با خانواده آنها نیز قطع نکنیم و هر طور شده یکی از اعضای خانواده و بیشتر مادرها را برای مشاوره به بنیاد بیاوریم و از آنها نیز حمایت کنیم.
اولویت بنیاد شما چه افرادی هستند؟
بیشتر مادرانی که دارای فرزند هستند. چراکه معتقدیم زندگی این خانواده‌ها و بچه‌هایشان را می‌شود تغییر داد و به همین دلیل از هر مسیری برای بهبود اوضاع این خانواده‌ها استفاده می‌کنیم؛ مستمری، سبد کالا، مهارت‌آموزی و توانمندسازی. تمام این کارها به خاطر بچه‌ها است و ما چه از نزدیک و چه دور همواره حواسمان به بچه‌ها هست.
تا چه مدت بچه‌ها را حمایت می‌کنید؟
از همان دوران نوزادی تا وقتی بخواهند ازدواج کنند یا وارد بازار کار شوند. برای آنها بیمه عمر در نظر گرفته‌ایم و چه با پرداخت این مبلغ زیر نظر بنیاد چه راه‌های دیگر آنها را حمایت می‌کنیم. اگر دختر باشند، جهیزیه و اگر پسر باشند برای وارد شدنشان به بازار کار از آنها حمایت می‌کنیم.
به طور مثال چه حمایت هایی به آنها ارائه می‌دهید؟
حمایت‌های آموزشی، تربیتی و سایر حمایت ها. اما یک مورد خاص از حمایت‌هایمان بیمه عمر است. کودکان ما در مرکز آیندگان بنیاد دستان مهربان، بیمه عمر شده‌اند تا در سن بزرگسالی پس‌اندازی برای شروع کار یا تهیه جهیزیه داشته باشند.
این پول چطور در اختیار بچه‌ها قرار می‌گیرد؟
این پول به طور مستقیم در اختیار بچه‌ها قرار نمی گیرد. در زمان مناسب این مبلغ زیرنظر بنیاد، صرف فعالیت‌ها و کارهای مهم زندگی این افراد خواهد شد. در حال حاضر ما به صورت ماهیانه این مبلغ را برای بیمه آنها رد می‌کنیم و امیدواریم روزی این سرمایه شروعی برای داشتن زندگی سالم برای این بچه‌ها شود.
درباره مادران این کودکان بگویید. آنها چقدر با بنیاد همکاری دارند؟
خیلی. شاید عده انگشت شماری به هر دلیلی نخواهند وارد بنیاد شوند یا مشاوره بگیرند اما اغلب این زنان برای مهارت آموزی و توانمندسازی به بنیاد می‌آیند. بسیاری از آنها به دلیل شرایط زندگی سختشان در ابتدای ورود به مرکز زنانی بی اعتماد به نفس بودند اما حالا خیلی هایشان با مهارت‌آموزی توانمند شده اند. طوری که با وجود نداشتن همسر نیز می‌توانند با فروش دست سازه‌های خود، خرجی خانواده را درآورده و از کمک‌های ما بی نیاز شوند. این امر نه تنها خانواده‌های توانمندشده را به سامان می‌رساند بلکه به ما این امکان را می‌دهد که خانواده‌های نیازمند دیگری را جایگزین کنیم و این زنجیره را ادامه دهیم.
آنها در کارگاه‌های خودمان توانمند شده و گاهی نیز در بنیاد مشغول به کار می‌شوند. مثلا ما در مرکزمان خانمی را داریم که سال گذشته برای یکی از مناسبت‌ها مقدار زیادی شیرینی برای همه خانواده‌های بنیاد درست کرد. حالا تصور کنید زنی که می‌تواند برای جمعی شیرینی درست کند، کار دستش را بفروشد و آنقدر مستقل باشد، طبعاً می‌تواند فرزندانش را دور هم جمع کرده و از آنها حمایت کند.
آیا این فرایند باعث وابسته شدن بچه‌ها به مرکز و مددکارانشان نمی شود؟ به هر حال آنها در پایان روز باید به خانه‌هایی برگردند که بستر همه مشکلات و دغدغه‌هایشان است.
ما همواره سعی می‌کنیم به صورت قانونمند با بچه‌ها برخورد کنیم و اصطلاحاً آنها را لوس نکرده و احساسی برخورد نکنیم. آنها تشویق به درس و آموزش می‌شوند اما قانون بچه‌ها را به هم نمی زنیم. می‌دانند که باید بعد از فعالیت در مرکز به خانه‌هایشان بازگردند و برای توانمند شدن از همین امروز تلاش کنند. خیلی از آنها از سن سه تا هفت سالگی پیش ما هستند اما بعد از آن وارد مدرسه می‌شوند. با این حال همچنان حواسمان به آنها هست و حمایتشان می‌کنیم.
بنیاد دستان مهربان با اخذ مجوزهای رسمی و شماره ثبت ۲۱۶۷۴ در سال ۱۳۸۶ توسط دکتر شهرام فرجی تأسیس و فعالیت خود را با تمرکز بر حمایت و توانمندسازی زنان و کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست آغاز کرد. دستان مهربان، سازمانی غیردولتی، غیرسیاسی، مستقل و مردم‌نهاد است که برای رفع محرومیت و کمک به اقشار نیازمند، به‌ویژه زنان و کودکان نیازمند کمک و حمایت، با انگیزه‌ی والای انسان‌دوستی و کمک به همنوعانِ محروم، با 20 شعبه، ۷ مرکز درمانی و 15 هزار مددجو در سطح کشور فعالیت می‌کند. این بنیاد در سال‌های 1396 و 1399 از سوی سازمان ملی استاندارد ایران به عنوان برند برتر حوزه خیریه کشور انتخاب شده است.
