به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، طبق آخرین آمارهای اعلام شده تا کنون بیش از ۱۲ میلیون دانش آموز، ۱۰۰ درصد مدیران مدارس و حدود ۹۰ درصد معلمان عضو شبکه شاد شده اند؛ شبکه‌ای که طبق اعلام آموزش و پرورش ضریب امنیتی‌اش از نظر جنبه‌های اخلاقی، حفظ داده‌ها، اطلاعات و محتواهای تولید شده بسیار بالاست.
وزارت آموزش و پرورش در گزارشی به مروری بر شکل گیری، فعالیت و آینده شبکه شاد پرداخته است که در ادامه می‌آید:
با انتشار ویروس کرونا، جامعه جهانی با محدودیت‌ها و مخاطرات زیادی از جمله در حوزه آموزش و پرورش مواجه شد. ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود. با دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا، فعالیت مدارس تا مدت نامشخص تعلیق شد و دانش‌آموزان در سراسر کشور از حضور در مدرسه بازماندند. در مواجهه با این واقعه، وزارت آموزش و پرورش شعار «آموزش تعطیل شدنی نیست» را به عنوان راهبرد اصلی اتخاذ کرد و بر این اساس، برنامه‌های مختلفی برای پر کردن این خلاء آموزشی در نظر گرفت.
عاجل‌ترین اقدام که در مدت کمتر از یک هفته انجام شد، ارائه دروس از طریق سیمای جمهوری اسلامی ایران و ترغیب معلمان به استمرار آموزش با روش‌های خلاقانه بود اما این شیوه‌ها، انتظارات حداقلی ما را برآورده نکرد و جایگزین مناسبی برای محیط کلاس نبود. تعاملی‌نبودن آموزش‌های تلویزیونی، محدودیت فرصت این نوع آموزش با توجه به وجود بیش از ۲۵۰ درس-پایه مختلف، عدم نظارت‌پذیری آموزش‌های متفرقه ارائه‌شده در فضای مجازی و همچنین عدم امکان حصول اطمینان از فراگیری این شیوه‌ها در سراسر کشور، از جمله مشکلات این روش‌ها بودند.
آموزش و پرورش به دنبال راهکاری بود که همزمان امنیت، اختصاصی بودن، تعاملی بودن و کم هزینه بودن را در بر داشته باشد و در عین حال، در سریع ترین زمان ممکن بتواند به دانش آموزان خدمت رسانی کند. برای حل این مشکل، در گام اول، گروهی متشکل از خبرگان حوزه مدیریت و فناوری اطلاعات به مجموعه همکاران وزارت افزوده شد. این گروه با تلاش‌های بی‌وقفه، بررسی الگوها و مقایسه راهکارهای مختلف و همچنین با در نظر گرفتن الزامات فنی، امنیتی و زیرساختی، صلاحیت مجموعه اپراتور همراه اول را برای تأمین زیرساخت لازم جهت ایجاد شبکه‌ای ارتباطی در قالب یک پیامرسان داخلی احراز کرد. به این ترتیب، شبکه آموزشی دانش‌آموز موسوم به «شاد» در روز ولادت امام عصر عجل‌الله‌تعالی فرجه الشریف (۲۱ فروردین ماه ۱۳۹۹) و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی راه‌اندازی شد.
نصب شاد از سوی بیش از ۱۲ میلیون نفر
در حال حاضر، این برنامه توسط بیش از ۱۲ میلیون نفر نصب شده است. حضور بیش از ۹ میلیون کاربر فعال در این شبکه، توانسته در مدت‌زمان دو هفته، این برنامه را به بزرگترین برنامه ایرانی تبدیل کند. براساس تعهد مسئولان فنی طرح، این شبکه علاوه بر دانش‌آموزان، معلمان و کادر آموزشی، ظرفیت ارائه فضای اختصاصی به والدین و افزایش کاربران تا سقف ۴۵ میلیون نفر را داراست.
حضور قریب به ۱۰۰ درصد مدیران، حدود ۹۰ درصد معلمان و بیش از ۸۰ درصد دانش آموزان در شاد تا امروز، از موفقیت این پیامرسان آموزشی در بدو فعالیت خبر می‌دهد. تا امروز در شبکه شاد، مدیریت یک میلیارد پیام و ۴۰۰ میلیون محتوا توسط ۶۳۰ هزار معلم دلسوز در قالب ۲.۵ میلیون گروه کلاسی اتفاق افتاده است.
راه اندازی سامانه شاد مزایای زیادی را برای وزارت آموزش و پرورش، مدیران، معلمان و دانش آموزان در برداشته است. اهم این موارد عبارتند از فضای مجازی ایمن برای دانش‌آموزان، بستر اختصاصی برای خانواده و مخاطبان آموزش و پرورش، تعاملی بودن، رایگان بودن (در راه اندازی برای وزارتخانه و در استفاده برای مخاطبان)، بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی، قابلیت نظارت گسترده بر روند آموزش و ارزشیابی، امکان گزارش‌گیری در تمامی سطوح، حفظ حقوق و حریم معلم و مدیر، امکان جلب مشارکت و نظارت خانواده.
شاد؛ دستیار معلم
گرچه شرایط اضطراری متعاقب کرونا، آموزش و پرورش را به ایجاد شبکه شاد وادار کرده و از دستاوردهای فوری و کوتاه‌مدت آن بهره‌مند کرد، اما این شبکه، حتی بعد از پایان فراگیری این ویروس نیز می‌تواند به عنوان ابزار سیاستگذاری و نظارت مورد استفاده وزارتخانه قرار گیرد. شاد می‌تواند به عنوان دستیار معلم در تکمیل و ارتقای کیفیت آموزش به‌کار گرفته شود و حتی در صورت بازگشت مجدد ویروس یا بروز بسیاری از بحران‌های غیرقابل پیش‌بینی، امکان استمرار امر آموزش را فراهم کند.
شاد؛ زمینه ساز تحولات مدیریتی
گسترش چنین شبکه‌ای در سطح کشور، زمینه ساز تحولات مدیریتی فراوانی در حوزه آموزش و پرورش است.
اهم این تحولات عبارتند از:
- فراهم شدن زمینه ارتقای عدالت و کیفیت آموزشی از طریق ارائه محتوای عمومی
- مدیریت نقاط کلیدی و گلوگاه‌های نظام آموزشی و سوق دادن سیستم به سمت خودتنظیم‌گری (مانند نظارت دقیق بر معلمین و سنجش توانمندی‌ها)
- امکان ارتباط مستقیم، سریع و کم‌هزینه با تمامی سطوح نظام تعلیم و تربیت (مدیران، معلمان، والدین و دانش‌آموزان) در فضای اختصاصی آموزشی (جمعیتی بالغ بر ۴۰ میلیون نفر)
- امکان تعامل دو سویه شامل انتقال سیاست‌ها و اخذ تجربیات و طرح‌های تحولی کادر آموزشی و معلمان با ستاد بدون تشریفات اداری و افزایش رضایت کارکنان
- فراهم‌آمدن زمینه ارزیابی‌های الکترونیک برخط و متقن از تمامی اجزای نظام آموزش و پرورش از جمله سنجش سواد و مهارت مناطق/مدارس/افراد و سیر پیشرفت آنها
- تجمیع داده‌ها در پایگاه‌های داده وزارت آموزش و پرورش و امکان تحلیل آنها با ابزارهای داده‌کاوی برای اهداف مختلف مدیریتی و سیاستگذاری
- دستاوردهای تمدنی مانند امکان ارائه خدمات به افرادی که تمایل به اخذ مدرک تحصیلی از ایران دارند (از جمله ایرانیان خارج از کشور و کشورهای فارسی زبان و کشورهای همسایه)
- صرفه‌جویی، کاهش هزینه‌ها و ارتقای بهره‌وری نظام آموزشی از جمله این تحولات هستند.
چشم اندازهای پیش رو
همچنین این شبکه، چشم اندازهای گسترده‌ای در زمینه آموزش را پیش روی کشور ما قرار می دهد که اهم این موارد عبارتند از:
- تشکیل گروه‌های مختلف مانند گروه والدین یا معلمان با اهداف مختلف از جمله به اشتراک‌گذاری تجربیات و محتوا
- جلب مشارکت فعالانه خانواده به عنوان یکی از ارکان اصلی تعلیم و تربیت
- ایجاد برنامه‌های مؤثر مهارت‌افزایی با راه‌اندازی صفحه شخصی محصولات مهارتی هر دانش‌آموز
- برنامه‌ریزی برای تحقق اهداف نهایی آموزش با هدایت اوقات فراغت دانش‌آموزان و ایجاد مهارت‌های تعامل، همکاری و حل مسئله در آنها با استفاده از امکانات شاد
- برگزاری جشنواره و مسابقه‌های متنوع مانند محتوای برتر آموزشی یا کتابخوانی نیز از این جمله به شمار می‌روند.
شاد؛ برای همه دانش آموزان
مطابق بررسی صورت‌گرفته، حدود ۱۰ درصد از دانش‌آموزان سراسر کشور که عمدتاً دانش‌آموزان مناطق محروم، روستایی و عشایری هستند از دسترسی به شاد محروم هستند. علت این امر، دارا نبودن دستگاه تلفن هوشمند و یا عدم پوشش اینترنت با سرعت مناسب ارزیابی می‌شود.
دو اقدام اساسی برای این دسته از دانش‌آموزان در حال اجراست:
در اقدام کوتاه‌مدت، مدیران مناطق و آموزگاران موظف هستند با برقراری ارتباط تلفنی، ارسال بسته‌های آموزشی و یا حتی در مواقع ضرورت حضور معلم نزد دانش‌آموز، شعار «آموزش تعطیل شدنی نیست» را محقق کنند.
در بلندمدت، ضمن اینکه برنامه‌ریزی برای تجهیز مناطق محروم ضروری است، باید توجه داشت که در ایام پساکرونا، شبکه شاد با گوشی همراه والدین به صورت بهینه و کامل قابل استفاده نیست و بهره‌برداری بهینه از آن نیازمند وجود دستگاه هوشمند اختصاصی (تبلت) برای همه دانش‌آموزان است. این اقدام، در حل چالش فضای مجازی برای جوانان و نوجوانان نیز موثر است. از این رو، هم‌اکنون برای ساخت و تأمین دستگاه هوشمند دانش‌آموزی داخلی برای تمامی دانش‌آموزان، در حال برنامه‌ریزی و رایزنی با تولیدکنندگان، نهادهای گوناگون انقلابی و همچنین خیرین هستیم.
رفع نقایص شاد
سامانه شاد علی‌رغم رعایت همه ملاحظات فنی، مانند هر برنامه دیگر دارای عیوب و نواقصی در زمان راه‌اندازی و اوایل فعالیت خود است؛ خصوصاً در شرایطی که عواملی چون زیاد بودن بار شبکه اینترنت کشور و لزوم راه‌اندازی سریع این شبکه مزید بر علت شده‌اند لذا برای رفع نقایص احتمالی، اقدامات لازم پیش‌بینی شده و در حال اجرا است:
- بخشی از ضعف موجود در این برنامه، ناشی از زیاد بودن بار اینترنت کشور است. برای رفع این مسئله، هم اکنون در حال رایزنی و اجرای اقداماتی برای ایجاد پهنای باند اختصاصی و تقویت زیرساخت‌ها هستیم.
- برای رفع عیوب و اشکالات مطرح شده از سوی کاربران، مرکز پاسخگویی تلفنی (با ۱۰۰ اپراتور) راه‌اندازی شده است. همچنین پنج کاربری ویژه، برای پاسخگویی شبانه‌روزی به همین سؤالات، درون برنامه شاد تعبیه شده است. این دو درگاه، به کاربرانی که در نصب یا استفاده از برنامه دچار مشکل هستند، ارائه خدمت می‌کنند. اطلاعات دریافتی از این دو منبع، یکی از منابع اصلی تیم فنی برای عیب‌یابی شبکه شاد و سیاستگذاری جهت بهبود و پیشرفت آن است.
- مدیران فناوری استان‌ها و مناطق در سراسر کشور، به‌طور مستمر از معلمین، مدیران و حتی والدین در مناطق خود بازخورد گرفته و نتایج را مستقیماً به متخصصان مرکز فناوری آموزش و پرورش منتقل می‌کنند.
- اعضای تیم فنی و مدیریتی شاد، با رصد دائمی شبکه به‌صورت شبانه‌روزی و تست و اجرای سناریوهای مختلف استفاده از آن، همواره در حال بحث و بررسی، عیب‌یابی، رفع نقایص و ارتقای شبکه هستند.
- اعضای تیم رسانه‌ای شاد، با رصد دائمی فضای مجازی، مسائل حائز اهمیت برای برنامه‌ریزی و مدیریت طرح شاد را به اطلاع تیم فنی و مدیریتی می‌رسانند.
