۰ نفر

کرونا راه دیپلماسی ریزگردها را بست

۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹، ۱۳:۴۱
کد خبر: 438963
کرونا راه دیپلماسی ریزگردها را بست

سیل که آمد خسارت سنگینی به خوزستانی‌ها زد. بسیاری از روستاها به محاصره درآمد و زمین‌های کشاورزی‌ زیر آب رفت. نخل‌های جوان در سیلاب غرق شدند و قلب شان از تپیدن باز ایستاد. خوزی‌ها اما سر تسلیم در مقابل سرنوشتی که سیلاب ۹۸ برای ایشان نوشت فرود نیاوردند و نیمه پر لیوان را دیدند. تالاب‌های خشک بر اثر سیلاب پر آب شده بودند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، آنها کانون‌های بحرانی تولید ریزگرد بودند که با سیلاب آرام گرفته بودند. شهروندان این استان جنوب‌غربی با خودشان گفتند لااقل یکی دوسال از حمله ریزگردها در امان خواهیم بود اما آسمان باز هم با آنها سرناسازگاری گذاشت. ریزگردها این بار از خارج از مرزها آمدند و نفس کشیدن را برای آنها سخت کردند. ریزگردهایی که منشأ آن از بین النهرین در خاورمیانه تا آفریقا اعلام می‌شود. ذرات آزار دهنده‌ای که به خوزستان محدود نشدند و آسمان ایلام را هم کدر کردند و سرفه را به‌جان شهروندان این استان غربی انداختند. راهکار حل این ریزگردها خارج از مرزهای ایران است اما کارشناسان می‌گویند مسائل سیاسی و محدودیت‌های ایجاد شده به‌خاطر کرونا امور دیپلماتیک و برنامه‌های منطقه را به محاق برده و فعلاً میز مذاکره برای گفت‌و‌گو آماده نیست. هرچند حجت میان‌آبادی، پژوهشگر بین‌المللی دیپلماسی آب و محیط زیست تأکید می‌کند اگر منشأ ریزگردهای سرازیر شده به ایران مشخص شود حتماً دیپلماسی محیط‌ زیست راهکاری بین‌المللی برای آن دارد! کارشناسان در تعیین و تخمین منشأ ریزگردها اختلاف دارند! میان‌آبادی می‌گوید:«هر کدام از این مبادی ابزار دیپلماسی خاصی را می‌طلبد.»

نفس کشیدن سخته!

این روزها نفس کشیدن در خوزستان سخت است، حتی بدون ریزگردها هم شهروندان به‌دلیل گرمای بالا نمی‌توانند نفسی براحتی بکشند‌. استرس کرونا هم جای خود، که‌ به جان شان افتاده است.

برخی از شهروندان اهوازی خیزش ریزگردهای خارجی به سمت استان را قوز بالای قوز می‌دانند و می‌گویند: «همین الان هم‌دچار استرس هستیم.» کرونا و خانه نشینی اجباری زندگی آنها را بسیار سخت کرده است حالا آنها اجبار دیگری هم برای این خانه نشینی اجباری دارند. یکی از آنها می‌گوید: «بعضی از افراد دستفروشند و زندگی آنها بدون حضور در خیابان‌ها و میادین نمی‌چرخد.» مجتبی گهستونی، فعال رسانه‌ای و سخنگوی انجمن فرهنگی تاریانا هم  از قطعی مقطعی برق در روزهای گرم خوزستان خبر می‌دهد و می‌گوید: «ریزگردها هم شرایط را برای شهروندان مناطق سخت‌تر کرده است.» به‌گفته او حضور شهروندان در فضای باز بعد از ۱۰ دقیقه، باعث ایجاد خارش در بدن آنها می‌شود. همچنین شهروندان اهوازی از استشمام بوی الکل‌سازی رازی در شهر اهواز خبر می‌دهند و می‌گویند: «این مسأله باعث تشدید فشار روحی روانی به شهروندان شده است.» الکل‌سازی رازی در جاده آبادان قرار دارد اما بوی آن بقدری شدید است که مشام اهالی اهواز را می‌آزارد.

آسمان ایلام هم‌ کدر شد

رضا احمدی، مدیرکل سازمان جنگل‌ها، منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام  می‌گوید:«ایلام در هفته جاری دو بار با هجوم ریزگردها روبه‌رو شد.» به گفته او در این رهگذر آسمان مهران و دهلران به‌دلیل نزدیکی به مرز عراق آلوده‌تر شد. او منشأ ریزگردها را عراق می‌داند. برخی از تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده هم نشان می‌دهد منشأ بخشی از ریزگردهایی که آسمان خوزستان و ایلام را خاکستری کرده  غرب عراق و مرز اردن است.

تا پیش از آنکه یک سری اتفاقات سیاسی در عراق بیفتد و انتخابات جدید دولت جدیدی را برای اداره این کشور به کرسی قدرت بنشاند، پیش از آنکه کرونا تردد در دو سوی مرز را ممنوع کند، ایران و عراق برنامه‌های مشترکی برای تثبیت ریزگردها داشتند. آن طور که احمدی می‌گوید:«یک طرح مشترک بین استانداران ایلام و «واسط» عراق نوشته شد و تفاهمنامه‌ای از سوی دو طرف به امضا رسید تا عملیات تثبیت یکی از کانون‌های بزرگ ریزگرد در جغرافیای عراق تثبیت شود. این کانون در مرز مهران در خاک عراق قرار دارد. این بیابان ۶۰۰ هزار هکتار وسعت دارد. البته او هم اعتقاد دارد که ریزگردهایی که اردیبهشت ماه به‌سمت آسمان ایران آمده‌اند یک منشأ واحد ندارند و نقشه‌ها نشان می‌دهد آنها از سمت عربستان، اردن و سوریه‌ روانه شده‌اند. به‌گفته احمدی عملیات تثبیت ریزگردها در زمان مدیریت معصومه ابتکار، بر ساختمان سبز محیط‌ زیست در پارک پردیسان، در یک محدوده ۱۰۰ تا ۲۰۰ هکتاری در عراق انجام گرفت. او می‌گوید: «این تثبیت با امکانات عراق انجام گرفت و ایران تنها کمک کارشناسی کرد اما تغییرات سیاسی در عراق، تحرکات و فعل و انفعالات پیش آمده پس از آن و ملاحظات سیاسی به وجود آمده در بین دو کشور، فعالیت‌ها را تعطیل کرد.» کرونا هم قفل محکمی بر هرگونه رفت و آمد و رایزنی زد تا فعالیت‌ها نیمه‌کاره بماند. او می‌گوید: «مسائل محیط زیست و منابع طبیعی مرزهای بین‌المللی و سیاسی را نمی‌شناسند زمانی که یک درخت در عراق قطع می‌شود، ریزگردهای ناشی از فرسایش خاک آن شهروندان ایرانی را اذیت می‌کند.» او اعتقاد دارد که یک عزم بین‌المللی لازم است تا تمام کشورها به حل معضل ریزگردها پایبند شوند.

حجت میان‌آبادی، پژوهشگر بین‌المللی دیپلماسی آب و محیط زیست اعتقاد دارد که ابزارهای دیپلماسی یا آب می‌تواند در حل بحران بین‌المللی گرد و غبار‌ها کارکرد داشته باشد. او اما یک پیش‌شرط دارد. میان‌آبادی می‌گوید: «باید اطلاعات موثقی داشته باشیم و بدانیم که منشأ بیماری یا گرد و غبار اخیر کجاست! چند درصد آن ناشی از تالاب‌های بین‌المللی بین النهرین است تا بتوان با ابزارهای دیپلماسی راهکاری مؤثر و قوی برای آن یافت.» او اعتقاد دارد که در شناسایی منشأ این گرد و غبار‌ها ضعف‌ها، مشکلات و بعضاً اختلاف نظر و جدل وجود دارد.

به‌گفته او بسیاری منشأ گرد و غبارهایی که غرب و جنوب غرب ایران را می‌آزارد منطقه آفریقا می‌دانند. برخی دیگر انگشت اتهام را به سمت تالاب‌های خشک شده بین النهرین می‌کشانند. عربستان هم یکی از مناطقی است که به‌عنوان منشأ ریزگردهای وارد شده به داخل ایران اعلام می‌شود. او می‌گوید: «برای اینکه به راهکار و ابزار دیپلماسی مؤثر برسیم باید بدانیم که هر کدام از این مناطق چه میزان اثربخشی در تولید ریزگردها دارند و سهم هر کدام از همسایه‌های ایران چقدر است؟»

حجت میان آبادی، متأسف است که دیپلماسی آب و محیط‌ زیست در سطح بین‌المللی بیشتر به مسأله آب می‌پردازد و همچنان در مباحث مربوط به گرد و غبار مورد غفلت است. او اعتقاد دارد رسانه‌ها آنقدر باید روی این موضوع تمرکز کنند تا تغییر اقلیم و گرد و غبار به یکی از دغدغه‌های پررنگ دیپلماسی محیط زیست در سطح بین‌الملل تبدیل شود. او تأکید می‌کند: «رسانه‌ها باید صدای مردم خوزستان را در فضای بین‌المللی طنین‌انداز کنند تا ابزارهای دیپلماسی برای حل این مشکل روی میز تصمیم‌گیران بین‌المللی بیاید.»