به گزارش اقتصادآنلاین، لیلا مرگن در شرق نوشت: درحالی‌که پیش از این انگشت اتهام آلودگی هوای تهران به سمت صنعت خودروسازی نشانه رفته بود، تجربه این روزها نشان می‌دهد که حمل‌و‌نقل شهری مقصر اصلی هوای قیرآلود تهران نیست. این رویه، گمانه آلایندگی بیش از حد نیروگاه‌ها را تقویت کرده است. نیروگاه‌های واگذارشده به بخش خصوصی ازآنجاکه عمر ساخت کمتری دارند، اصلا توان سوزاندن مازوت ندارند و با گاز یا گازوئیل کار می‌کنند، به‌همین‌دلیل از طریق بخش خصوصی نمی‌توان فهمید که چه سوختی در نیروگاه‌ها سوزانده می‌شود. بخش خصوصی می‌گوید در تهران نیروگاه در اختیار ندارد. آمارهای وزارت نیرو نشان می‌دهد در کل کشور در سال 98 مصرف مازوت افزایش یافته است. سازمان محیط زیست هم بارها اعلام کرده توان تشخیص تغییر سوخت نیروگاه‌ها را ندارد و به خوداظهاری واحدهای نیروگاهی درباره نوع سوخت مصرفی بسنده می‌کند. در این میان شاه‌کلید کشف راز آلودگی هوای تهران، اظهارنظر مسئولان وزارت نیرو درباره نوع سوخت مصرفی در نیروگاه‌های پایتخت است که متأسفانه آنها هم دراین‌باره سکوت کرده و به تماس‌ها پاسخ نمی‌دهند؛ اما شرایط حادث‌شده بر اثر کرونا نشان می‌دهد باید نقش نیروگاه‌های تهران در آلودگی این کلان‌شهر را جدی‌تر بگیریم.نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و گازی توان سوزاندن مازوت ندارند. نیروگاه‌هایی که از نظر عمر ساخت جدیدتر هستند، از این نوع سوخت استفاده نمی‌کنند و انواع قدیمی‌تر، با توجه به تکنولوژی خود قادرند سوختی آلاینده‌تر را مصرف کنند که راه نفس مردم را بند می‌آورد. نیروگاه‌های تهران با آن تکنولوژی قدیمی، علاوه بر راندمان پایین، می‌توانند مازوت هم بسوزانند؛ اما آیا این روزها سوخت جایگزین گاز در نیروگاه‌های تهران مصرف می‌شود؟ بارها سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده است که علت آلودگی هوای تهران مازوت‌سوزاندن نیروگاه‌های پایتخت در روزهایی از سال است که با کمبود گاز مواجه هستیم. بهزاد اشجعی، دبیر کمیته فنی صدور گواهی‌نامه زیست‌محیطی مربوط به منابع متحرک، موتورسیکلت و خودروی بنزینی و دیزل سازمان محیط زیست به خبرآنلاین درباره آلایندگی نیروگاه‌ها می‌گوید: ما جنس سوخت در نیروگاه را نمی‌توانیم پایش کنیم. اگر به‌جای گاز، نیروگاه مازوت بسوزاند ما نمی‌توانیم متوجه شویم. صرفا براساس خوداظهاری نیروگاه و همچنین آمار توزیع سوخت وزارت نفت باید ببینیم چه سوختی مصرف می‌کنند. آنها می‌گویند ما به‌هیچ‌وجه سوخت مازوت نداریم؛ اما هستند نیروگاه‌هایی که در مواقعی از سال سوخت مازوت استفاده می‌کنند و از افزایش انتشار آلاینده آنها این مهم مشخص می‌شود.براساس گفته اشجعی، خوداظهاری وزارت نفت و نیروگاه‌ها و در نهایت وضعیت انتشار آلاینده‌ها نشان می‌دهد که آیا نیروگاه‌ها به سمت مصرف مازوت رفته‌اند یا نه؛ اما در شرایط این روزهای تهران که هوای آن با وجود کاهش تردد خودروها به‌شدت آلوده است و شاخص‌ها حکایت از شرایط ناسالم برای مردم تهران را دارد، آیا می‌توان فهمید که نیروگاه‌های تهران مازوت می‌سوزانند؟ تلاش خبرنگار برای اطلاع از سوخت مصرفی نیروگاه‌های تهران بدون پاسخ می‌ماند. محسن طرزطلب، مدیرعامل برق حرارتی تهران، به تماس‌ها پاسخ نمی‌دهد؛ بنابراین براساس خوداظهاری وزارت نیرو، نمی‌توان درباره سوخت مصرفی در نیروگاه‌های تهران اطلاعی کسب کرد. از سوی دیگر اطلاعات قبلی منتشرشده نشان می‌دهد سهم دو نیروگاه در آلودگی هوای تهران حدود 10 درصد است. نماینده وزارت نیرو در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای کلان‌شهرها هم با اشاره به استفاده ۶.۸ درصدی از مازوت در نیروگاه‌های کشور در سال ۹۸ از افزایش مصرف مازوت در این نیروگاه‌ها خبر می‌دهد؛ بنابراین تا اینجای کار احتمال می‌رود که نیروگاه‌های تهران هم احتمالا از سوخت جایگزین گاز استفاده می‌کنند. این گمانه‌زمانی قوی‌تر می‌شود که مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق، رسما اعلام می‌کند که بهدلیل نرسیدن گاز به نیروگاه‌ها، خاموشی برنامه‌ریزی‌شده در زمستان در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته است. به این ترتیب با توجه به کاهش تردد خودروها در سطح شهر تهران بهدلیل شیوع کرونا، به نظر میرسد سهم مصرف مازوت در نیروگاه‌های تهران آلودگی هوای این کلان‌شهر را تشدید کرده است.
نیروگاه‌ها، مشکل اصلی آلودگی هوای تهران
هاشم اورعی، استادتمام دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف درباره دلیل آلودگی این روزهای هوای تهران با توجه به کاهش تردد خودروها عنوان می‌کند: پیش از این بحث آلایندگی خودروها مطرح بود، اما درحال‌حاضر خلاف آن ثابت شده است، در نتیجه مسلما نیروگاه‌ها مشکل اصلی آلودگی هوای تهران هستند.او می‌گوید: خبر دارم که دو هفته پیش نیروگاه‌ها مشکل تأمین گاز داشتند و به جای گاز به نیروگاه‌ها مازوت و گازوئیل می‌دادند. البته همه نیروگاه‌ها مازوت نمی‌سوزانند و نوع سوخت مصرفی در نیروگاه‌ها با توجه به مسافت و نیاز استان‌ها به گاز و توزیع جغرافیایی تعیین می‌شود.اورعی می‌گوید: در یک ماه اخیر که وزارت نفت نتوانسته گاز کافی در اختیار نیروگاه‌ها قرار بدهد، کسری سوخت از طریق گازوئیل و مازوت تأمین شده است. هرچه هوا گرم‌تر شود و مصرف گاز کاهش یابد، مصرف سوخت مایع هم در نیروگاه‌ها کم می‌شود.به گفته اورعی آلودگی هوای تهران بهدلیل مصرف زیاد برق نیست، بلکه در صنعت گاز دچار دو مشکل شده‌ایم؛ یکی اینکه بهدلیل عدم سرمایه‌گذاری در چاه‌های نفت (بر مبنای شنیده‌ها و نظرات کارشناسی) تولید گاز به میزان 50 درصد کاهش یافته است و از سوی دیگر فشار وارده بر تجهیزات مربوط به انتقال گاز و گازرسانی و از سوی دیگر عدم سرمایه‌گذاری در این بخش، عمر تجهیزات را افزایش داده است و در توزیع گاز هم دچار مشکل شده‌ایم.او بیان می‌کند: نزدیک سه ماه است که کارخانه‌های سیمان کشور بهدلیل قطع‌شدن گاز کار نمی‌کنند؛ در نتیجه متأسفانه هرچه جلوتر می‌رویم، مسئله گاز هم حساس‌تر می‌شود، زیرا یکی از مسئولان وزارت نفت هم بعد از گران‌شدن بنزین و تخصیص اعتبار 650 میلیون دلاری برای گازسوزکردن یک‌میلیون‌و 400 هزار خودروی عمومی، در جلسات مطرح کرد که ممکن است مردم از این پس به‌جای ایستادن در صف بنزین، در صفوف گاز معطل شوند.
کاهش تولید گاز و افت عرضه به نیروگاه‌ها
این استاد دانشگاه شریف تأکید می‌کند: با توجه به بروز مشکل برای تولید گاز، وزارت نفت نمی‌تواند گاز به نیروگاه‌ها تحویل بدهد و نوع سوخت را به گازوئیل و مازوت تغییر می‌دهد. در نتیجه همه آلایندگی ایجادشده حاصل از مصرف بیش از حد برق نیست، بلکه بخش زیادی از آن به‌خاطر کم‌شدن عرضه گاز است.او به این پرسش که آیا با توجه به شرایط پیش‌آمده، صنعت خودرو از اتهام منبع آلودگی تبرئه می‌شود و مقصر اصلی نیروگاه‌ها خواهند بود، این‌گونه پاسخ می‌دهد: آلایندگی خودروها سر جایش هست. 70 درصد آلودگی هوا مربوط به حرکت خودروهاست؛ اما در ماه‌هایی از سال بهدلیل سوزاندن مازوت، آلایندگی نیروگاه‌ها افزایش می‌یابد؛ یعنی اگر کرونا نبود و خودروها در این ماه از سال در خیابان بودند، کشور به‌خاطر شدت آلودگی هوا تعطیل می‌شد و این به معنی تبرئه خودروها از آلوده‌کردن هوا نیست. درحال‌حاضر توجه از یک جا به جای دیگر رفته است.
تحویل گازوئیل در برخی استان‌ها
درباره نوع سوخت مصرفی در نیروگاه‌های تهران با توجه به سکوت وزارت نیرو اطلاعات دقیقی در دسترس نیست و نمی‌دانیم آیا واقعا نیروگاه‌های تهران عامل آلودگی هستند یا نه. محمدعلی وحدتی، رئیس سندیکای تولیدکنندگان برق نیز عنوان می‌کند که در تهران نیروگاه خصوصی نداریم و شرکت برق حرارتی باید در رابطه با سوخت مصرفی در نیروگاه‌های تهران توضیح بدهد.
او می‌گوید: نیروگاه‌های بخش خصوصی عمدتا یا گاز‌سوز هستند یا گازوئیل می‌سوزانند، زیرا در دسته نیروگاه‌های سیکل ترکیبی یا گازی قرار می‌گیرند و فقط یک نیروگاه بخش خصوصی در اصفهان می‌تواند مازوت بسوزاند.وحدتی درباره تحویل گاز به نیروگاه‌های بخش خصوصی عنوان می‌کند: درحال‌حاضر نیروگاه‌های بخش خصوصی گاز دریافت می‌کنند؛ اما در خوی بهدلیل کاهش فشار گاز، یک نیروگاه گازوئیل دریافت می‌کند.
