۰ نفر

تجربه اشتغال با سرمایه کم در یکی از روستاهای خوی؛

گرمای کار در زمستان آلمالو

۱۲ آذر ۱۳۹۸، ۶:۰۷
کد خبر: 399001
گرمای کار در زمستان آلمالو

کوچه‌های «آلمالو» در این وقت سال خلوت‌تر است و هیاهوی مردان و زنان و کودکان در چهاردیواری خانه‌ها حبس شده. مردها گله‌ها را از ییلاق برگردانده‌اند و محصول باغ‌ها مدت‌هاست که چیده شده اما کار در روستا با گذر فصل‌ها نقطه پایان ندارد.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، هرچه طبیعت چهره‌ای زمستانه می‌گیرد و باغ‌ها و کشتزارها از جنب و جوش کشاورزان و رمه داران خالی می‌شوند، غوغای کار در چهاردیواری خانه‌ها بیشتر می‌شود. مشاغل خانگی در آلمالو مدت کوتاهی است که رونقی چشمگیر گرفته است.

آلمالو روستایی یک هزار نفری در اطراف شهرستان خوی است. با مرز ترکیه و شهر وان فاصله زیادی ندارد؛ شاید کمتر از 30 دقیقه. با این حال این روستا در مسیر ترانزیت مرزی نیست و مبادلات زیادی هم با آن سوی مرز ندارد، فاصله حدود 15 کیلومتری‌اش با جاده اصلی هم با وجود همه پیگیری‌ها و نامه نگاری‌ها، آسفالت نشده و زمستان‌ها آمد و رفت دشوار است؛ پس چاره‌ای نیست جز اینکه مردم روستا با داشته‌های خود بسازند و هنر و سرمایه موجود در بین مردم روستا را تبدیل به کالایی بازاری کنند.

یک سال از زمانی که 50 نفر از زنان آلمالو در مسجد روستا دورهم نشستند و با هماهنگی دهیاری و مسئولان محلی دو صندوق اعتباری برای وام اشتغال راه‌اندازی کردند، گذشته است. وام‌های دریافت شده اندک بود و هریک از دریافت‌کنندگان به فراخور امکانات و علایق خود می‌توانستند آن را به کاری بزنند. یکی با وام دریافت شده دارقالی را در یکی از اتاق‌های خانه‌اش برپا کرد و دیگری چند جوجه خرید و به پرورش آنها مشغول شد. چند نفر دیگر هم پرواربندی و پرورش بره را انتخاب کردند و عده‌ای هم جمع کردن گیاهان دارویی و خشک کردن و فروش آنها به عطاری‌ها و عرقگیری از این گیاهان را راهی برای سودآوری اقتصادی تشخیص دادند.

 رحیمه رجبعلی پور زنی که به تنهایی عهده دار تأمین مخارج زندگی است، پس از دریافت وام، بساط قالیبافی راه انداخت. کاری که سال‌هاست به آن اشتغال داشته و از مادرش آموخته است. تا قبل از دریافت وام، هزینه تهیه نخ و برپا کردن دار قالی مانع از این می‌شد که رحیمه بدون سفارش قبلی و دریافت پیش پرداخت اقدام به بافت فرش کند. وامی که او و دو نفر دیگر از اقوامش دریافت کردند، به آنها کمک کرد تا خود نخ و دار را تهیه کنند. آنها سه ماه پیش و قبل از اینکه مردان روستا به ییلاق کوچ کنند، دار قالی را پایین کشیدند، چله‌ها را قیچی کردند و فرشی 9 متری را که با کمک دو نفر از بستگان خود بافته بودند با نقش ریزماهی تحویل مشتری دادند.

او می‌گوید: «قالیبافی مهم‌ترین شغل خانگی در آلمالو است و حدود 500 نفر را به خود مشغول کرده؛ بجز زمان سه ماهه ییلاق در تابستان، دار قالیبافی در اوقات دیگر سال در خانه‌ها برپاست و زنان و مردان به بافت قالی مشغولند. وام‌های خوداشتغالی به برخی از آنها کمک کرده در تهیه مواد اولیه برای بافت قالی مشکل نقدینگی کمتری داشته باشند و در نتیجه قالی بافته شده را بدون نیاز به دلالان راهی بازار کنند.»

فاطمه قوردویی میلان با وامی که دریافت کرد سراغ گیاهان دارویی و عرقیجات رفت. از گل محمدی تا پونه و آویشن، گل گاوزبان، خارشتر، پونه و... همه این گیاهان در دامنه کوه‌ها و دشت‌های آلمالو می‌روید. عرقگیری از گیاهان دارویی را از پدرش آموخته، تجهیزات را تهیه کرده و به این کار مشغول شده. فاطمه می‌گوید: «جمع کردن گیاهان دارویی و عرقگیری از آنها مدت‌ها قبل به روش سنتی در روستا انجام می‌شده اما مردم این کار را برای مصارف شخصی خود انجام می‌دادند. تجربه عرضه این محصولات در بازارها و نمایشگاه‌ها را تاکنون نداشته‌ایم و درحال حاضر در این کار تازه کاریم. کلاس‌های آموزشی محدودی در روستا برگزار شد و همین کلاس‌ها به ما کمک کرد به‌طور جدی‌تری برای عرضه محصولات خود در بازار فکر کنیم.»

او می‌گوید: «قطعاً باید برای بازاریابی محصول خود به محدوده‌ای فراتر از خوی فکر کنیم. برخی از زنان روستا توانسته‌اند محصولات خود را در زمینه بافت جوراب و کلاه به روسیه هم صادر کنند. به‌دلیل سرمای روسیه این محصولات در آن کشور خریدار دارد.»

محمدعارف رجبعلی‌پور دهیار روستای آلمالو می‌گوید: «از گذشته در این روستا جاجیم بافی، کلاه و دستکش و جوراب بافی در کنار قالیبافی و فرش‌بافی مرسوم بوده است. هرچند محصولات ماشینی باعث شدند که کلاه بافی و جوراب بافی در روستا به حاشیه برود و کسی سراغ کلاه‌ها و جوراب‌های دستباف نرود؛ البته باید در نظر داشته باشیم به‌دلیل ضخیم بودن کلاه‌ها و جوراب‌هایی که در این روستا بافته می‌شد، این محصولات فقط در فصول و مواقع خیلی سرد استفاده می‌شد. محصولات ماشینی این قابلیت را دارند که متناسب با هر هوا و فصلی محصولی خاص را تولید کنند. تازگی ها با حضور در نمایشگاه ها متوجه شدیم که بسیاری از محصولات و مشاغلی که زنان و مردان روستا در گذشته کنار گذاشته بودند، با آموزش اصولی و کمک به بازاریابی، دوباره می‌توانند رونق بگیرند و خریداران خود را بیابند.»

رجبعلی‌پور با اشاره به تجربه تشکیل صندوق اعتباری اشتغال در آلمالو می‌گوید: «روستاهای ما ظرفیت‌های زیادی برای تولید محصولات مختلف بومی و بازاریابی داخلی و خارجی برای این محصولات دارند اما بازارهای عرضه این محصولات فقط محدود به بازارهای محلی و بومی هستند. از طرف دیگر آموزش‌های منسجم و علمی برای بهبود محصول، بسته‌بندی و... به روستاییان داده نمی‌شود. با این آموزش‌ها می‌توان به مردان و زنان روستایی کمک کرد تا سرمایه، هنر و توان خود را برای تولید محصولاتی هزینه کنند که در نمایشگاه‌ها و بازارهای خارج از استان و حتی خارج از کشورعرضه کرد.»

رجبعلی‌پور خود چهار دختر و عروس دارد که با همکاری با یکدیگر و با استفاده از وام دو میلیون تومانی صندوق، اقدام به پرواربندی کرده‌اند. آنها بره‌های نر را خریداری می‌کنند، چهار ماه آنها را پرورش می‌دهند و پس از پایان دوره پرواربندی می‌فروشند. از سال گذشته تاکنون موفق شده‌اند دو دوره پروار‌بندی داشته باشند و افزون بر اینکه سرمایه اولیه‌شان برگشته است به همان میزان هم سود کرده‌اند.

دهیار آلمالو می‌گوید: «روز اولی که به هریک از زنان عضو صندوق دو میلیون تومان پرداخت شد، همه گلایه می‌کردند که با این مبلغ و با توجه به تورم هیچ کاری نمی‌شود کرد. درحال حاضر هم برخی زنان عملاً نتوانسته‌اند سودآوری خاصی با این مبلغ داشته باشند اما کسانی که سرمایه خود را باهم تجمیع کردند و پای کار بودند از نتیجه کار راضی هستند. سرمایه دو میلیون تومانی برخی از آنها الان چهار برابر هم شده است. مهم این است که ناامید نشده‌اند و به‌صورت هدفمند و با پشتکار پای کار مانده‌اند.»

آلمالو از روستاهایی است که به‌دلیل بیکاری جوانان، رشد منفی جمعیت داشته است و به گفته رجبعلی‌پور در 15 سال گذشته، 120 خانوار از روستا مهاجرت کرده‌اند. طرح رونق مشاغل خرد با عرضه وام‌های کوچک امیدی را در روستا برانگیخته تا بیکاری انگیزه خروج از روستا و مهاجرت نباشد. او می‌گوید: «ما نیاز داریم مسئولان محلی و استانی پای کار باشند. از بیمه قالیبافان روستا حمایت کنند و اعتبارات آن را قطع نکنند، به درخواست‌های ما برای آسفالت کردن جاده روستایی پاسخ مثبت دهند. اگر جاده آسفالت شود پای گردشگران هم باز می‌شود. مردم روستا قدم اول را برداشتند و تلاش کردند تا تولید کنند. قدم‌های بعدی برای رونق روستا با حمایت مسئولان برداشته می‌شود.