به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، قیمت هر دلار آمریکا که از ابتدای شهریور‌ماه تا ابتدای هفته قبل در محدوده 11هزار و 300تومان ثابت مانده بود، بیشتر از 10روز است که از این مرز فاصله گرفته و تلاش‌های بانک مرکزی هم برای بازگرداندن قیمت به محدوده قبلی هنوز کم اثر بوده است، در چنین شرایطی روز گذشته قیمت هر دلار آمریکا به 12هزار و 350تومان رسید و اطلاعات مربوط به قیمت ظرف 10روز گذشته نشان می‌دهد، به‌دلیل افزایش تقاضا قیمت دلار برای نزول به کانال 11هزار تومان یا نزول به کمتر از 12هزار تومان به‌شدت مقاومت می‌کند. تحلیلگران بر این باورند که افزایش تقاضای ارز برای مسافرت‌های خارجی، افزایش تقاضای ژانویه برای تسویه حساب بدهی‌های ارزی شرکت‌ها در پایان سال میلادی، جبران کسری بودجه دولت، کاهش صادرات نفت و تأخیر در عرضه ارز برخی صادرکننده‌ها ازجمله دلایل افزایش قیمت ارز در طول روزهای گذشته بوده است.
تحلیل رئیس‌کل
با این حال دیروز عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی تأکیدکرد: آنچه این روزها در بازار ارز می‌بینیم عمدتاً ناشی از نحوه عملکرد برخی از صادرکنندگانی است که به سبب جو روانی ناشی از افزایش نرخ بنزین و حوادث بعد از آن و شروع تسویه حساب‌های تجار با خارجیان درپایان سال میلادی، تلاش می‌کنند باتعلل، ارزهای صادراتی خود را با نرخ‌هایی بالاتر عرضه کنند.به همین دلیل به‌خاطر اعلام نرخ‌های غیرواقعی، تقاضای زیادی حتی برای نرخ‌های کمتر از آن وجود ندارد.به‌نظر می‌رسد این سخنان به‌معنای آن است که این صادرکننده‌ها معتقدند، قیمت ارز در روزهای آینده افزایش می‌یابد و درتلاشند در روزهای بعد آن را به قیمت بالاتری بفروشند.
نااطمینانی اقتصادی، عامل افزایش قیمت دلار
با وجود تحلیل رئیس‌کل بانک مرکزی درباره اثر عملکرد صادر کننده‌ها بر افزایش قیمت ارز، نتایج پژوهش انجام شده در مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد یکی از دلایل مهم افزایش قیمت ارز بروز جو نااطمینانی دراقتصاد است.این مطالعه که برمبنای شاخص نااطمینانی براساس داده کاوی اینترنتی انجام شده نشان می‌دهد هرزمان که جو نااطمینانی نسبت به آینده اقتصاد بیشتر می‌شود قیمت ارز در ایران افزایش می‌یابد.دراین پژوهش تأکید شده است، در ابتدای سال 1396همانند زمان‌های مربوط به پیش از انتخابات، نااطمینانی در کل اقتصاد و نیزدر بازار ارز افزایش مختصری داشت، ولی با مشخص شدن نتایج انتخابات و ابقای دولت، بازار ارز از ثبات نسبی برخوردار شد.درشهریور96قیمت دلار رشد کرد و شاخص نااطمینانی ارز نیز درمهرماه افزایش یافت و در ادامه سال با شوک تحریم‌های آمریکا، تلاطم‌های بازار ارز شدت گرفت. همچنین ناآرامی‌های اجتماعی در دی‌ماه 96موجب تشدید تلاطم در بازار ارز شد و شاخص نااطمینانی در بهمن‌ماه دوباره افزایش یافت.متأسفانه بانک مرکزی مانند سال‌های 1391- 1389اشتباهات خود را تکرار کرد و سیاست‌های نامناسبی را در بازار اعمال کرد.بانک مرکزی برای ایجاد ثبات در بازار، اواخر سال 1396مجوز صدور اوراق سپرده با نرخی بالاتر از نرخ سود بانکی را برای بانک‌ها صادر کرد.هدف این سیاست خارج کردن نقدینگی سرگردان از بازار ارز و متوقف کردن روند افزایش قیمت‌ها بود.در اثر این اتفاق تلاطم بازار برای مدت کوتاهی کاهش یافت.
اثرمنفی بر اقتصاد خانوارها
نتایج بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد، با آغاز سال 1397و افزایش پیوسته قیمت ارز در بازار آزاد به واسطه محدودیت‌های به‌وجود آمده درحواله درهم به کشور امارات و چاره‌اندیشی نکردن درباره سیاستگذار ارزی، فشارخروج بی‌سابقه سرمایه در سال‌های 95و 96از کشور، افزایش نقدینگی گسترده دراقتصاد و خروج آمریکا از برجام، نرخ ارز و شاخص نااطمینانی بازار ارز به‌شدت افزایش یافت. این پژوهش نشان می‌دهد: بروز این نااطمینانی‌ها اثرمنفی برتصمیم‌گیری اقتصادی خانوارها، بنگاه‌ها و سیاستگذاران داشته و حتی تقاضا، سرمایه‌گذاری بنگاه‌ها را تا زمان به‌دست آوردن اطلاعات بیشتر به تأخیر می‌اندازد، نااطمینانی همچنین منجر می‌شود خانوارها نیز مصرف کالاهای بادوام را به زمانی مطمئن‌تر موکول کنند.
