سومین نشست از سلسله جلسات کمیته راهبردی هفتمین همایش «چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار» در حالی برگزار شد که کارشناسان و متولیان صنعت فولاد کشور در این نشست بر توجه به توسعه زیرساخت در این حوزه تاکید کردند. در سال‌های گذشته تلاش دولت‌های مختلف برای توسعه صنعت فولاد، این صنعت را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اهداف استراتژیک یک دولت مطرح کرده است و برنامه رسیدن به ظرفیت 55 میلیون تن در سال، نشان از اهمیت آن برای دولت دارد.
کارشناسان در این نشست، توسعه زیرساخت‌ها را نشانه گرفته و عنوان کردند که زنگ هشدار در این زمینه به صدا درآمده است. از دیدگاه آنان حتی تولید 55 میلیون تن فولاد درصورتی که زیرساخت‌های مناسب و بازارهای صادراتی فراهم نباشد، راه به جایی نخواهد برد چرا که در این صورت سرمایه در گردش برای چرخش این صنعت مهیا نخواهد شد. به گزارش دنیای اقتصاد، البته رئیس صندوق توسعه ملی در این جلسه به فولادی‌ها قول اعطای تسهیلات ارزی در بخش زیر ساخت‌های راه‌آهن را داد. علاوه بر وعده تامین اعتبار برای زیرساخت‌های این صنعت احمد دوست حسینی از اختصاص تسهیلات ارزی برای صنایع معدنی خبر داد و گفت 5/ 2 میلیارد دلار به‌صورت مستقیم به بخش فولاد تزریق شده است.
در این نشست رئیس هیات عامل ایمیدرو نیز با اشاره به وضعیت مناسب بازارهای داخلی در سال جاری نسبت به سال گذشته، گفت: در سال جاری با برطرف شدن برخی مشکلات اصلی صنعت فولاد آرام آرام به طرح توازن نزدیک شدیم و این در حالی است که توازن در این بخش همواره یکی از نگرانی‌های سال‌های گذشته بود. کرباسیان افزود: یکی از طرح‌های توازن در بخش سنگ آهن و شمش در نظر گرفته شد که این طرح در حال حاضر به نتیجه رسیده است. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه توسعه زیرساخت‌های راه‌آهن را یکی از اولویت‌های این بخش نام برد و افزود: توسعه زیرساخت‌های راه‌آهن از وعده‌های دولت است. کرباسیان در ادامه به برگزاری کارگاه‌های حرفه‌ای در صنعت فولاد اشاره کرد و افزود: کارگاه‌های حرفه‌ای که در این جهت برگزار می‌شود بدون شک نقش موثری را در بخش فولاد ایفا می‌کنند. کرباسیان خاطر نشان کرد: افق 20 ساله و سند چشم‌انداز برای ایمیدرو بسیار روشن است.
وی همچنین مسکن را یکی از گلوگاه‌های رونق برشمرد و اظهار کرد: دولت در بخش مسکن به‌صورت چراغ خاموش در حال حرکت است و اعتقاد چندانی به رونق این بخش ندارد و این در حالی است که زنجیره فولاد، مس، آلومینیوم با رونق مسکن وارد فاز تحرک خواهد شد.رئیس هیات عامل ایمیدرو معتقد است که سرمایه موجود در قشر متوسط و میانی جامعه برابر با 300 میلیارد ریال است که در صورت ورود یک سوم این مبلغ به چرخه بازار بدون شک شاهد بازگشت رونق در بازار خواهیم بود. هرچند ممکن است این امر کمی تورم زا باشد اما افزایش نرخ تورم در حد 3 یا 4 درصدی مشکلی ایجاد نخواهد کرد واین رونق است که باید به بخش‌های مختلف اقتصادی بازگردانده شود. کرباسیان همچنین با اشاره به مشکلات بیکاری و اشتغال گفت: در پلدختر یک پروژه آهک با همکاری بخش خصوصی آغاز شده که حدود 70درصد از این پروژه در دست بخش خصوصی بوده و تنها 30 درصد آن متعلق به دولت است. موضوع اشتغال یکی از مهم‌ترین مباحث امروز کشور است و در برخی از شهرستان‌ها این بیکاری به پدیده آزاردهنده تبدیل شده است. او در پایان به اهمیت همایش فولاد اشاره کرد و آن را یک سمینار ارزنده برای این بخش از اقتصاد دانست.
تامین 60 درصد از تسهیلات راه‌آهن
در ادامه این همایش رئیس صندوق توسعه ملی نیز به طرح‌های پیش رو برای تامین منابع مالی فولاد اشاره کرد و گفت: صندوق توسعه ملی در تخصیص منابع مشکلی ندارد اما از نظر قواعد با محدودیت روبه‌رو است. احمد دوست حسینی در ادامه افزود: تسهیلات ارزی از جمله مواردی است که می‌تواند رونق را به تولید بازگرداند البته درخصوص تسهیلات ارزی این نکته را باید مد نظر قرار داد که بازپرداخت تسهیلات باید به‌صورت ارزی صورت گیرد، از سوی دیگر طرح‌ها باید توجیه اقتصادی داشته باشند.
وی افزود: از تسهیلات ارزی که در نظر گرفته شده، 2/ 5میلیارد‌دلار به‌صورت مستقیم به بخش فولاد تخصیص داده شده است. همچنین در بخش راه‌آهن نیز صندوق توسعه ملی چندین بار منابع تخصیص داده است که این امر موجب شد تا در این بخش شاهد تحرکاتی باشیم. دوست حسینی همچنین با اشاره به ایجاد و ساخت راه‌آهن با منابع ارزی عنوان کرد: براساس برنامه ریزی صورت گرفته ذوب آهن اصفهان از دو سال آینده ساخت ریل راه‌آهن را آغاز خواهد کرد و با آغاز تولید این شرکت 60 درصد از نیاز مالی این کشور را تامین خواهیم کرد. رئیس صندوق توسعه ملی همچنین خواستار مشارکت بخش خصوصی و تعاونی‌ها در توسعه شبکه ریلی کشور شد. عقد قرار داد با دولت یکی از راهکارهای پیشنهادی از سوی دوست حسینی است؛ روشی که وی معتقد است موجب کمرنگ شدن حضور دولت در این بخش خواهد شد و به این طریق روش جدید تامین مالی برای توسعه شبکه ریلی کشور به وجود خواهد آمد.
وی همچنین وعده تامین تسهیلات ارزی برای توسعه راه‌آهن کشور را داد و گفت: در حوزه راه‌آهن محدودیت منابع وجود ندارد، با این حال حضور بخش خصوصی در برخی از پروژه‌ها می‌تواند گسترش شبکه ریلی کشور را شتاب بخشد و در مقابل بخش خصوصی می‌توانند از حق عوارض در شبکه ریلی کشور استفاده کند. دوست‌حسینی با انتقاد از برخی واحدها که در زمان بازپرداخت بدهیهایشان درخواست تسهیلات از صندوق را دارند، گفت: برخی از دریافت‌کنندگان تسهیلات از منابع غیر از صندوق با فرارسیدن زمان بازپرداخت بدهیهایشان از صندوق انتظار حمایت دارند و این در حالی که تولید این واحدها اقتصادی نیست. تولیدی که وام می‌خواهد باید وضعیت خوبی هم داشته باشد و تنها برای سرمایه‌گذاری بیشتر به دنبال تامین مالی از سوی صندوق باشد. او در ادامه افزود: بین وام و صدقه باید تفکیک صورت گیرد.
صادرات لازمه رشد تولید
همچنین علیرضا شکرریز، مدیرعامل شرکت پارس دیبا بنیان، در این نشست عنوان کرد: در صورت تولید 40 میلیون تن فولاد به دلیل اینکه بازاری برای فروش آن وجود ندارد پول و سرمایه وارد چرخه تولید نخواهد شد. وی با اشاره به تقویت صادرات اظهار کرد: امکان صادرات فولاد به مراکش تا تایلند وجود دارد اما به دلیل موانع موجود راه برای خروج محصولات بسیار سخت و ناهموار شده است. رئیس کمیسیون معدن اتاق ایران نیز بر این باور است که حمل و نقل نقش بسیار موثری در بحث تولید و به خصوص در فولاد دارد. بهرام شکوری با بیان اینکه دولت باید حق دسترسی خود را افزایش دهد، گفت: جذب سرمایه خارجی و حمایت صندوق توسعه ملی می‌تواند به دولت در جهت ایجاد زیرساخت‌ها حمایت کند، در این زمینه اتاق فکر هم در اتاق ایران ایجاد شده است. شکوری معتقد است که اگر بخش فولاد و به‌طور کلی صنایع نتوانند حمل و نقل انجام دهند به مرور زمان به صنایع مرده تبدیل خواهند شد. دوست‌حسینی در این مورد پیشنهاد کرد که بسته سیاستی توسعه زیرساخت‌های راه‌آهن تدوین شود و دولت در این زمینه 30 درصد یارانه پرداخت کند. مشاور شرکت میدکو نیز با بیان اینکه تامین زیرساخت‌ها از وظیفه دولت است نه بخش خصوصی گفت: دولت باید تقویت زیرساخت‌ها را در دستور کار خود قرار دهد. در خصوص توسعه نیز منظور بخش خصوصی راه‌آهن باری است نه راه‌آهن مسافربری.
رضا اشرف‌سمنانی با اشاره به اینکه برای فولاد تولید شده بازاری در داخل وجود ندارد، اظهار کرد: خبری از بازار داخلی نیست و این موضوع نیز از وظایف دولت محسوب می‌شود. او بر این باور است که با توسعه بخش مسکن، بخش‌های فولاد هم تقویت خواهند شد اما در این میان باید صادرات را پررنگ‌تر کرد. مدیر عامل شرکت فولاد تکنیک نیز در این نشست از هشدارهایی می‌گوید که هر سال یکی از آنان به صدا درمی‌آید. از دیدگاه محمد ابکا امسال زنگ هشدار در ارتباط با صادرات و زیرساخت‌ها به صدا درآمده است. او در ادامه اظهار کرد: استفاده از نیروی انسانی در ایران با روش‌های سنتی پیگیری می‌شود و از سوی دیگر به دلیل اینکه تکنولوژی‌های موجود قدیمی هستند نیروی انسانی با چالش‌هایی مواجه است. ابکا درمورد قیمت تمام شده و انرژی خاطرنشان کرد: در 2 یا 3 سال گذشته تحرکات و اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده است اما باید دید در 10 سال آینده تا چه میزان صادرات و واردات خواهیم داشت. به همین دلیل باید برنامه‌ریزی‌های مدونی صورت گیرد.
