به گزارش اقتصادآنلاین، این مسئله معادلات را برای مصرف کننده و تولیدکننده داخلی تغییر داده است. حالا سوال اینجاست که این شرایط برای چه کسانی سودآور و برای چه کسانی آسیب زننده خواهد بود و از سویی دیگر، چه تاثیری بر آینده بازار این محصول استراتژیک خواهد گذاشت. در این مقاله با بررسی قیمت جهانی و داخلی میلگرد از فروردین تا میانه آذرماه، به تحلیل شرایط امروز ایران در بازار فولاد پرداخته شده است.
افزایش قیمت جهانی، کاهش قیمت داخلی
در نمودارهای قیمت میلگرد می‌بینیم که قیمت فولاد ایران هماهنگ با نرخ جهانی رو به صعود بوده است. تنها در یک نقطه از نمودار، قیمت داخلی بالاتر از نرخ جهانی قرار می‌گیرد که آن هم به خاطر اختلاف زیاد دلار نیمایی با قیمت آزاد ارز بود که دوباره خیلی زود به شرایط عادی بازگشت. اما از یک نقطه به بعد، منحنی نرخ‌های داخلی با فاصله از منحنی جهانی حرکت کرد و برای اولین بار، نرخ میلگرد در ایران در جایگاهی پایین‌تر از نرخ جهانی قرار گرفت.
دلایل افزایش قیمت جهانی فولاد
همه‌گیری شیوع ویروس کرونا و تاثیرات آن بر زندگی مردم، همچنان یکی از اثرگذارترین دلایل تحولات اقتصادی در دنیاست. به دلیل قرنطینه های طولانی و سختگیرانه، صنعت تحت تاثیر قرار گرفت و در پی آن مصرف مواد اولیه محدود شد. بسیاری از کشورها هم برای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا تولید را کاهش دادند.
اما چین به این دلیل که زودتر از دیگر کشورها توانست شرایط را کنترل کند، زودتر هم به شرایط عادی بازگشت. این کشور برای تحقق رشد اقتصادی خود، منابع مالی کلانی را به صنعت تزریق کرد که همین امر موجب افزایش تقاضا در چین شد. بر اساس نیازهای این کشور، میزان تولید هم افزایش یافت اما به دلیل تقاضای زیاد، واردات قابل توجهی هم از مواد اولیه به این کشور صورت گرفت. درواقع می‌توان گفت افزایش تقاضای کشور چین در مقابل کاهش تولید درجهان منجر به افزایش بهای فولاد شده است.
رشد صعودی قیمت فولاد در دنیا، دلایل دیگری نیز دارد. سیاست‌های ضد تجاری وضع شده در آمریکا که متاثر از شرایط کروناست، باعث افزایش ناگهانی قیمت شده است. فدرال رزرو آمریکا نرخ بهره را صفر درصد تعیین کرده است که باعث خروج پول از بازار سهام این کشور شده و از سویی دیگر افزایش قیمت مواد اولیه را به دنبال داشته است.
از دیگر دلایل افزایش قیمت جهانی، کنترل کرونا در دیگر کشورهای دنیاست که باعث شده دوباره چرخه صنعت در جهان به کار بیفتد. از آن مهم‌تر، خبر کشف و توزیع واکسن کرونا در جهان باعث شده که امید برای پایان کرونا افزایش یابد و آینده صنعت، پررونق و مستعد رشد به نظر برسد. از این رو قیمت فولاد در جهان که می‌توان آن را مبنای رشد صنعت در جهان دانست، رو به افزایش قرار دارد.
دلایل کاهش قیمت فولاد در ایران
دلایل زیادی باعث به وجود آمدن این شرایط شده است. از مهم‌ترین آن‌ها، شیوه نامه تازه وزارت صمت است که قیمت پایه را ۸۰ درصد قیمت جهانی معامله شده در هفته گذشته اعلام می‌کند. از سویی دیگر فضای روانی حاکم شده در ایران پس از پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا، باعث شده که آینده بازار در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد و بسیاری از فعالان صنعت منتظر ثبات تازه‌ای در اقتصاد ایران بمانند. همین موضوع باعث رکود در بازار فولاد شده است.
از سویی دیگر فصل پاییز و زمستان، همیشه فصل کاهش تقاضای تولیدات فولادی بوده است که تعطیلات کرونا هم بر تاثیر این شرایط افزوده و بازار مسکن را بیش از پیش در رکود فرو برده است. همه این شرایط درکنار یکدیگر باعث شده که نرخ فولاد در ایران از نرخ جهانی جدا شود و علی رغم شیب بالای صعود نرخ جهانی، ایران در سراشیبی کاهش قیمت فولاد قرار گیرد.
عدم تناسب قیمت در بازار داخلی و خارجی، فرصت یا آسیب؟
همانطور که گفته شد، هماهنگی افزایش قیمت فولاد در ایران و جهان پس از جو روانی حاصل از انتخابات آمریکا و شیوه نامه تازه وزارت صمت از بین رفت و نمودار قیمتی ایران مسیر دیگری را پیش گرفت. از سویی این اتفاق می تواند برای تولیدکنندگان ایرانی یک فرصت بزرگ تلقی شود. با کاهش تقاضای داخلی، تولیدکنندگان فولاد می‌توانند به بازارهای صادراتی که به دلیل همین اختلاف قیمت، مستعد درآمدهای دلاری کلان هستند، وارد شوند.
اما از سویی دیگر، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که نرخ فولاد از نرخ واقعی خود فاصله گرفته و انتظار می رود همین مساله باعث افزایش یکباره قیمت فولاد در ایران برای رسیدن به نرخ واقعی خود شود. همین اختلاف قیمتی، می‌تواند شرایط را برای فعالیت‌های ناسالم اقتصادی مهیا کند و تعادل بازار را به برهم بزند.
شیوه نامه دلاری تنظیم بازار، حمایت از تولید کننده یا برهم زننده تعادل؟
برای بررسی تاثیرات شیوه نامه تنظیم بازار، به زمان بیشتری نیاز است اما با نگاهی دقیق به شرایط امروز، می‌بینیم که همزمانی آن با رکود به وجود آمده، زمینه را برای کاهش قیمت فولاد فراهم کرده است. از سویی این اتفاق توانسته برای تولیدکننده و مصرف کننده مفید باشد اما از سمتی دیگر، نرخ فولاد را از نرخ جهانی جدا کرده است. از آنجایی که نرخ فولاد نمی‌تواند با فاصله از قیمت جهانی به روند خود ادامه دهد، انتظار می‌رود شاهد افزایش ناگهانی قیمت فولاد در آینده نزدیک باشیم.
باید دید این فاصله‌ی قیمتی میان نرخ ایران و جهان تا چه اندازه ادامه پیدا می‌کند و درنهایت با چه روش‌هایی می‌توان آشفتگی حاصل از آن را در بازار کنترل کرد.
