کرونا تمام نشده، دولت حمایت خود را از تولیدکنندگان ماسک برداشت

به گزارش خبرنگار اقتصاد آنلاین، دنیا هنوز هم از شیوع ویروس کرونا رنج می برد. همچنان این ویروس در کشورهای مختلف جهان قربانی می گیرد و در ایران هم چند هفته ای هست که بر تعداد مبتلایان اضافه کرده و فهرست شهرهایی که در زمره شهرهای قرمز کرونایی قرار می گیرند اضافه می شود. 

در چنین شرایطی همچنان دولت بر ضرورت رعایت پروتکل های بهداشتی تاکید دارد و البته تجربه و آمار هم نشان داده است که در دوره ای که مردم با رعایت پروتکل های اجتماعی از جمله استفاده از ماسک و فاصله اجتماعی تلاش به مقابله با شیوع هر چه بیشتر ویروس کرونا داشته اند، مدیریت بهتری برای مقابله با آن صورت گرفته و تعداد بستری ها و مبتلایان به این بیماری، کمتر و کمتر شده است اما درست در شرایطی که پروتکل های بهداشتی کمرنگ تر از قبل رعایت می شود و اهتمام جدی به استفاده از ماسک هم وجود ندارد، شیوع ویروس اوج گرفته و فرصتی دوباره برای عرض اندام می یابد. 

کمتر کسی روزهای ابتدایی شیوع ویروس کرونا را در هفته های پایانی سال ۹۸ و هفته های ابتدایی سال ۹۹ از یاد برده است که بحران ماسک به یکی از بحران های جدی در کنترل بیماری کرونا تبدیل شده و کادر درمانی را روز به روز ضعیفتر می کرد؛ چراکه در دنیا آمادگی لازم برای تولید فزاینده ماسک برای پاسخگویی به تقاضاهای موجود وجود نداشت و به همین دلیل حتی برخی از هواپیماهای حامل ماسک، تجهیزات پزشکی و الکل نیز از آسمان کشورها ربوده شده و محموله های آنها به غارت می رفت. 

در چنین شرایطی بود که در ایران بسیج عمومی برای تولید ماسک شکل گرفت و با واردات پارچه های تولید ماسک از یک سو و آموزش به مردم برای تولید ماسک های پارچه ای در کنار اصناف و تولیدکنندگان از سوی دیگر، تلاش شد تا ماسک مورد نیاز کشور تامین شود؛ هر چند همان زمان هم ممانعت ها و کارشکنی های بسیاری در این رابطه صورت می گرفت، اما به همت وزارت صنعت، معدن و تجارت بسیاری از مساجد و واحدهای صنفی به کارگاههای تولید ماسک تبدیل شد و با حمایتی که دولت از تولیدکنندگان پارچه های ماسک و ماسک های سه لایه و N۹۵ صورت داد، نه تنها بعد از مدتی به صورت کامل نیاز کشور برطرف شد، بلکه به مرور کار ساخت دستگاههای تولید ماسک هم رونق گرفت و برخی از تولیدکنندگان شروع به ساخت و حتی در مراحل بعدی صادرات آن هم کردند. 

اینجا بود که ایران با یک بسیج عمومی، با رفع موانع کسب و کار تولید و تجارت ماسک و با برنامه ریزی تسهیلگرانه ای که وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت داد، توانست نیاز خود را به صورت کامل برطرف کرده و قیمت ماسک را هم به مرور بشکند؛ به نحوی که کار صادرات آن و حتی هدیه دادن محموله های تولید ماسک ایران هم به سایر کشورهای نیازمند رواج پیدا کرد.

در واقع، نمونه ای موفق از عدم دخالت دولت در شکل گیری و پیشرفت یک کسب و کار و حیات آن در فضای رقابتی در اقتصاد ایران شکل گرفت و بعد از گذشت مدتی، نه تنها ماسک به صورت بدون محدودیت در اختیار مردم قرار می گرفت، بلکه قیمت آن هم به شدت شکست و صادرات آن هم رواج یافت. 

بر اساس آمارهای منتشر شده  از سوی دفتر توسعه صادرات محصولات صنعتی و معدنی سازمان توسعه تجارت ایران، صادرات ۱۰ میلیون دلار ماسک سه لایه در ۵ ماه ابتدای سال ۱۴۰۰ صورت گرفته بود؛ به نحوی که ارزش برخی از محموله‌ها ۵۰ هزار دلار و برخی دیگر، ۱۰۰ هزار دلار بوده است. مقامات مسئول وزارت صمت هم در سال ۱۴۰۰ عنوان می کردند که بازار داخلی اشباع شده و اگر مجوز صادرات داده نشود، بازارهای خارجی را از دست می‌دهیم. 

حالا خبرهای تاسف بار حکایت از تعطیلی کارخانجات تولیدکننده ماسک و منسوجات اسپان باند در کشور دارد؛ در حالیکه هنوز هم چشم انداز روشنی برای پایان کرونا نمی توان متصور بود و اگر دولت تمام شرایط را برای حمایت از این کارخانجات در نظر نگیرد، مشخص نیست که آیا باز هم پای واردات ماسک و خروج ارز از کشور برای تامین این نیاز به اقتصاد ایران باز خواهد شد.

آنگونه که خبرها حکایت دارد، شرکتهای بافتینه و بافتسان که در دوران کرونا، تامین کننده اصلی انواع پارچه های ماسک بودند، مجبور به توقف خطوط تولیدی خود شده اند و در حالیکه انبارهای این تولیدکنندگان منسوجات نبافته مملو از پارچه است، آزادسازی واردات منسوجات نبافته از ترکیه این مجتمع صنعتی را تعطیل و بیکاری کارگران شهرستان ملایر را به نفع کارگران ترکیه رقم زده است. علاوه براین اجبار تولیدکننده به تامین پارچه ماسک در بحران کرونا باعث از دست رفتن مشتریان قدیمی و افت شدید فروش این مجموعه بزرگ با اشتغال بیش از ۵۰۰ نفر مستقیم و غیرمستقیم شده؛ در حالیکه پیش از این، این شرکت‌ها عمده ترین تامین کننده بیش از ۴۰۰۰ تولیدکننده خرد و بزرگ در صنایع پوشک و پد بهداشتی، لباس‌های بیمارستانی، اتاق عمل، ماسک و سایر مصارف صنعتی دیگر بوده است.

نکته حائز اهمیت آن است که در حالی که همه مسئولین کشور بر ممنوعیت واردات کالاهای مشابه تولید داخل تاکید می کنند و منسوجات نبافته در گروه کاری چهار، شامل ممنوعیت واردات بود، متاسفانه در اوج تولید داخلی و انباشت انبارها، آزاد سازی واردات تولید داخلی را با بحران جدی مواجه ساخته است.