اقتصادآنلاین - فائزه مومنی؛ گاز ازن از ترکیب سه اتم اکسیژن ایجاد می‌شود و یک اکسید قوی کننده است. ازن موجود در سطح زمین برای سلامتی انسان، جانوران و گیاهان مضر است و از آن به عنوان آلاینده یاد می‌شود. این گاز به‌طور مستقیم در هوا منتشر نمی‌شود بلکه توسط واکنش‌های شیمیایی بین اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار در حضور نور خورشید ایجاد می‌شود، از این رو میزان ازن در تابستان و در وسط روز بیش از سایر مواقع است. گازهای خروجی از تاسیسات صنعتی و نیروگاه‌ها، اگزوز موتور خودروها، بخارات بنزین و حلال‌های شیمیایی برخی از منابع اصلی تولید آن هستند.
ازن موجود در هوایی که تنفس می‌کنیم قابلیت آسیب رساندن به سلامتی را دارد، به ویژه در روزهای گرم و آفتابی که به‌طور معمول ازن به حد ناسالم می‌رسد حتی میزان نسبتا پایین ازن می‌تواند باعث بروز عوارضی بر سلامتی انسان به ویژه مبتلایان به بیماری‌های ریوی، کودکان، سالمندان و افرادی که در خارج از منزل فعال هستند، شود. در مواجهه با این گاز کودکان در معرض بیشترین خطر هستند زیرا ریه‌های آن‌ها هنوز در حال رشد و احتمال بروز آسم در کودکان بیشتر از بزرگسالان است.
تنفس ازن همچنین می‌تواند انواع مشکلات سلامتی از جمله درد قفسه سینه، سرفه، سوزش گلو و گرفتگی ریه را موجب شود. قرار گرفتن در معرض ازن به‌طور مکرر و طولانی مدت ممکن است باعث ایجاد زخم دائم در بافت ریه و حتی سرطان ریه شود.
در صورتی که غلظت ازن بالاتر از حد مجاز سلامت باشد، کودکان و بزرگسالان فعال و مبتلایان به به بیماری‌های ریوی مانند آسم باید از حضور طولانی مدت در فضای باز اجتناب کنند و در صورتی که میزان این گاز در شرایط ناسالم قرار گیرد بقیه افراد باید حضور خود در فضای باز را محدود یا در صورت نیاز متوقف کنند.
برخی از دستگاه‌های تصفیه هوای خانگی با تولید گاز ازن به تصفیه هوا می‌پردازند و با توجه به خطرات ناشی از این گاز استفاده از این دستگاه‌ها توصیه نمی‌شود.
بر اساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از آنجا که گاز ازن یک اکسید کننده بسیار قوی است حد استاندارد آن ۰/۱۲۵ قسمت در میلیون(ppm) از حجم هوا است و اگر متوسط غلظت این آلاینده در ساعت کمتر از این مقدار باشد به لحاظ این آلاینده هوا سالم است و اگر بیشتر بود به میزان غلظت، هوا را در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم بسیار ناسالم و خطرناک قرار می‌دهد.
۱۱تیرماه امسال میزان ازن در هوا بیش از حد مجاز بود و شاخص این آلاینده گازی تهران روز دوشنبه هفته گذشته به عدد ۱۵۰ رسید تا هوا به واسطه آن در آستانه شرایط ناسالم برای همه قرار گیرد.
حسین رضا شهیدزاده اسدی، قائم مقام شرکت کنترل کیفیت هوا در این باره به اقتصادآنلاین می‌گوید: متاسفانه طی یک دو سال گذشته غلظت ازن بالا رفته که منشا آن خودرویی است بنابراین در تابستان هم مشکل آلودگی هوا ناشی از منابع متحرک وجود دارد البته سال گذشته فقط ۷روز آلودگی ناشی از افزایش غلظت ازن داشتیم و ما تعجب می‌کردیم که در تهران روزهایی که ازن بالا می‌رود کم است چون این قضیه در شهرهایی که از خودرو زیاد استفاده می‌کنند مثل لس آنجلس بسیار متداول است.
وی ادامه می‌دهد: پیش بینی می‌شود که با توجه به افزایش گرمی هوا، تعداد روزهایی که غلظت ازن افزایش پیدا می‌کند نیز بیشتر شود. اگر تولید آلودگی از خودروها کاهش پیدا کند دیگر فعل و انفعالات آلودگی خودرو با ازن باعث افرایش آن در هوا نمی‌شود.
به گفته شهیدزاده اسدی ازن یک ماده بسیار فعال است و وقتی وارد بدن می‌شود سرطان‌زا است. همچنین تنفس ازن می‌تواند انواع مشکلات سلامتی از جمله درد قفسه سینه، سرفه، سوزش گلو و گرفتگی ریه را ایجاد کند. از این رو توصیه می‌شود در روزهای گرم و آفتابی که احتمال غلظت آلاینده ازن بیش از حد سلامت وجود دارد گروه‌های حساس شامل کودکان، سالمندان، افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی (مانند آسم) و حتی بزرگسالان که در خارج از منزل فعال هستند از مواجهه طولانی‌مدت در فضای باز اجتناب کنند. ازن هرچه در لایه‌های بالایی هوا باشد خیلی هم خوب است اما وقتی پایین می‌آید در سطح تنفسی مشکل بهداشتی ایجاد می‌کند.
