اقتصاد آنلاین - فائزه مومنی؛ حجت‌الله میرزایی معاون برنامه‌ریزی، توسعه امور شورای شهرداری تهران در اولین نشست خبری خود جزئیات برنامه سوم شهرداری تهران را تشریح کرده و به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
او با اشاره به اینکه کار تدوین برنامه سوم از اول آذرماه آغازشده است گفت: برنامه سوم شهرداری تهران تا پایان خرداد به اتمام خواهد رسید و بعد راهی شورا خواهد شد. بودجه سال 98 نیز بر مبنای برنامه سوم تهیه می‌شود. برنامه دوم تا پایان دوره یعنی پایان سال 97 اجرا خواهد شد. این برنامه کاستی‌هایی دارد اما با توجه به اینکه مصوبه قانونی دارد مجبوریم طبق آن عمل کنیم.
میرزایی ادامه داد: برنامه سوم دربردارنده اصلاحاتی در همه سطوح شهرداری است. اصلاح ساختار زمان بیشتری نسبت به تامین برنامه می‌گیرد و شهرداری تهران با چند مشکل بسیار گسترده روبرو است. 1-گستردگی بیش از حد، دوم غیر کارکردی بودن و سوم تعداد شرکت‌ها و سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری اشاره کرد.
او هدف معاونت را کوچک‌سازی و چابک‌سازی شهرداری عنوان کرد و افزود: یکی از قسمت‌های برنامه سوم توجه به آلودگی زیست‌محیطی است. همچنین بخشی هم به حمل و نقل اختصاص داده شده است. در همین راستا در حوزه حمل و نقل یکسری کمیسیون‌های تخصصی با محورهای آلودگی، زیست محیطی، کاهش نابرابری اقتصادی و اجتماعی و هوشمندسازی تشکیل شده است. همچنین بر جمع‌بندی برنامه دوم به اتمام رسیده و تا هفته آینده کتابی در این زمینه منتشر خواهد شد.
میرزایی با تاکید بر اینکه اصلاح ساختاری در شهرداری بسیار ضروری است اما زمان طولانی نیاز دارد تصریح کرد: در حال حاضر با چند مشکل روبرو هستیم از جمله گستردگی بیش از حد شهرداری و این امر نیازمند بازنگری جدی دارد. همچنین تعداد شرکت‌ها و سازمان‌ها و شرکت‌های وابسته به شهرداری، معاونت‌ها و فعالیت‌های آن با نگاه چابک‌سازی باید بازنگری شود.
معاون شهردار تهران در ادامه یکی از مشکلات اساسی شهرداری را موازیکاری خواند و گفت: برای مثال در حوزه خدمات بانوان اداره کل امور بانوان و مشاور شهردار در امور بانوان و از سوی دیگر اداره توانمندسازی بانوان همه در این حوزه فعالیت می‌کنند. یعنی تشکیلات بسیار گسترده که هیچ‌گونه ارزیابی از میزان اثربخشی آن وجود ندارد.
او با تاکید بر لزوم تشکیل ساختار اداری شهرداری افزود: تا پایان سال 96 تشکیلات برای تاسیس اداره کل خزانه‌داری که همه منابع آنجا متمرکز شود ایجاد خواهد شد و کلیات آن تا امروز نهایی شده است.
معاون شهردار در ادامه با تاکید بر اینکه بودجه سال 96 کسری قابل توجهی دارد تصریح کرد: علت عمده کسری بودجه 96 به خاطر حذف سهم شهرداری از مالیات بر ارزش افزوده است. برآورد دقیق از میزان کاهش درآمد شهرداری در بحث تراکم‌فروشی هزار میلیارد تومان است. در حال حاضر 18 هزار میلیارد تومان بودجه شهرداری پیش‌بینی شده اما بعید می‌دانیم بیش از 16 هزار میلیارد تومان آن قابل تحقق باشد.
او درباره ویژگی‌های بودجه سال 97 تصریح کرد: بودجه 97 انقباضی خواهد بود. بدون افزایش بودجه و با محافظه‌کاری بسیار زیاد تنظیم خواهد شد. همچنین پروژه‌های عمرانی اولویت‌بندی خواهند شد.
میرزایی با اشاره به اینکه در گذشته 80 درصد از منابع بودجه شهرداری از طریق عوارض ساخت و ساز تامین می‌شده است گفت: ادامه روش‌های گذشته نه ممکن و نه مطلوب است و آثار و پیامدهای مشخصی دارد. تمام ظرفیت‌های شهر تهران به اتمام رسیده و بخشی از آن هم پیش‌فروش شده است.
او ادامه داد: اگر کماکان قالیباف هم بر سر کار بود نمی‌توانست از طریق ساخت و ساز بودجه را تامین کند. در حال حاضر 500 هزار واحد مسکونی مازاد در تهران وجود دارد بدون آنکه هیچ‌گونه تقاضای ساخت و سازی وجود داشته باشد و شهر به شدت نیازمند پارادایم شیفت از ساخت و ساز به جای دیگر است.
برنامه دوم مبنای عملکرد شهرداری نبود
معاون شهردار تهران در ادامه به سه ویژگی شاخص برنامه سوم شهرداری تهران اشاره کرد و گفت: این برنامه دارای سه ویژگی شاخص است؛ اول مشارکتی بودن، دوم هسته‌ای بودن و سوم آنکه برنامه سه سطحی است در هر صورت آسیب‌شناسی برنامه دوم به شهرداری تهیه شده و تقدیم شورا خواهد شد در حقیقت کمتر از 30 درصد برنامه دوم اجرا شد.
او در تشریح دلایل ناکارآمدی و اجرایی نشدن برنامه دوم شهرداری تهران گفت: برنامه دوم مبنای عملکرد شهرداری نبود به این دلیل که تهیه آن به خارج از بدنه شهرداری سپرده شده بود و بدنه شهرداری با محتوای برنامه بیگانه بودند. از سوی دیگر خودِ قالیباف شهردار سابق تهران هم یک برنامه 40 صفحه راهبردی تهیه کرده بود. در حقیقت تهران دو برنامه داشت که هیچ کدام مبنای عملکرد محسوب نمی‌شد. البته از نظر محتوا بخش‌های بسیار مناسبی داشت. برای مثال در آن به مسوولیت اجتماعی بنگاه‌ها توجه شده بود.
او در پاسخ به سوالی مبنی بر اصلاحیه بودجه سال 96 گفت: در حال حاضر شورا و شهرداری بر سر چهارچوب آن توافق کردند و اصلاحیه بودجه 96 حتما تقدیم شورا خواهد شد.
میرزایی همچنین درباره سرنوشت شورایاری‌ها تصریح کرد: نقدهای فراوانی در کارکرد شورایاری‌ها وجود دارد اما اعتقاد جدی برای حفظ، تقویت و اصلاح کارکرد آنها بر شهرداری حاکم است.
معاون برنامه‌ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران در ادامه در پاسخ به سوالی درباره بافت فرسوده و جایگاه آن در برنامه آینده شهرداری تهران تصریح کرد: متاسفانه در گذشته سرعت نوسازی مناسب نبوده است و فقط 50 درصد بناها نوسازی شده‌اند در همین راستا سازوکارهای نوسازی بافت فرسوده و اعطای وام توسط نظام بانکی باید اصلاح شود و امیدواریم سازوکارهای نوسازی و اعطای وام توسط نظام بانکی اصلاح شود همچنین با آغاز پرداخت وام از محل صندوق توسعه ملی رونق بیشتری در این حوزه شاهد باشیم.
وی با بیان اینکه قائل به گران شدن شهر تهران نیست گفت: این راه‌حل از ابزارهای شناخته شده اقتصاد لیبرال است. این در حالی است که من معتقدم باید با اصلاح سازوکار نهادی سهم مردم باید عادلانه تعیین شود. اگر هم قرار باشد سهم مردم در پرداخت عوارض افزایش یابد با توجه به میزان استفاده آنها از خدمات شهری خواهد بود. ضمن اینکه رونق اقتصادی باید با تکیه بر فناوری‌های نوین باشد. تهران شهر غیرهوشمندی است در حالی که بخش عمده‌ای از شهرهای دنیا با هوشمندسازی برای خود منبع درآمد ایجاد کرده.
معاون شهردار تهران در پاسخ به سوالی مبنی بر دلیل عدم حضور دائم خود در جلسات سهم علنی شورا گفت: فراموش نکنیم که معاون برنامه‌ریزی در حقیقت رابط میان شهردار و دولت نیز محسوب می‌شود. متاسفانه روزهایی که جلسات شورا برگزار می‌شود اغلب جلسات میان دولت و شهرداری نیز برگزار می‌شود و من باید در آن جلسات حضور داشته باشم وگرنه ممکن است حق شهرداری پایمال شود و دولت جلساتش را با شورای شهر هماهنگ نمی‌کند .
میرزایی همچنین درباره انتقاداتی که به او در زمینه انتصابات می‌شود گفت: همانقدر که از من در این زمینه انتقاداتی وجود دارد من در رابطه با انتصابات هم تحسین هم شده‌ام درحقیقت سریع‌ترین تغییرات در حوزه من صورت گرفته است و هر چهار مدیری که به کار گرفتم همه متخصص بوده و پیشینه بسیار خوبی داشته و رویکرد سیاسی و اجتماعی آنها هم همسو با مدیریت شهری بوده است. در هر صورت من اعتقاد دارم که مدیران باید جوان و مشاوران باید سالمند انتخاب شوند.
میرزایی در پاسخ به سوال اقتصادآنلاین که سهم درآمد پایدار و ناپایدار شهرداری چه تغییری در بودجه 97 کرده است، گفت: آنطور که شورای شهر پیشنهاد داده است به عنوان اولویت‌های بودجه سال آینده تصویب کرده است درآمد پایدار باید به 40 درصد برسد. هر چند که از نظر من در حال حاضر این امر ممکن نیست. البته شیوه بودجه‌نویسی اصلاح خواهد شد و جمعی 12 نفره شامل کارشناسان بودجه‌ریزی از مرکز پژوهش‌های مجلس و سازمان برنامه و بودجه در این امر دخالت خواهند داشت.
میرزایی با تاکید بر اینکه نظام دریافت عوارض در کشور نیازمند اصلاح است تصریح کرد: در دوره گذشته شهرداری برای دریافت عوارض به شهروندان مراجعه نکرده است و این نشان‌دهنده تنبل بودن سیستم است یعنی شهرداری در استفاده از راه‌های تامین منابع درآمد پایدار تنبلی کرده است.
او ادامه داد: در هر صورت ما اعتقاد داریم که کسی که یک واحد آپارتمانی 100 متری در شمال تهران دارد در مقایسه با کسی که یک آپارتمان 40 متری در جنوب شهر دارد باید عوارض متفاوتی پرداخت کنند.
او با اشاره به اینکه شهرداری به دلیل ویژگی‌های خود گلوگاه فساد بوده است و این فساد روزبه‌روز افزایش یافته است ادامه داد: در راستای شفاف‌سازی سامانه shafaf.ir بارگزاری شده و قراردادهای بالای یک میلیارد تومان در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت. همچنین راه‌های فرار متعددی همچون خرد کردن مبلغ قراردادها از طریق سازمان‌های نظارتی شهرداری مورد بررسی و پیگیری قرار خواهد گرفت.
میرزایی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شنیده‌ها حاکی از آن است که میان برخی معاونت‌ها و معاونت برنامه‌ریزی و بودجه بر سر تهیه برنامه اختلاف وجود دارد اظهار کرد: هیچ اختلافی در این زمینه وجود ندارد. نظرات معاونت‌ها برای تهیه برنامه سوم گرفته شده و با مشارکت جدی از سوی آنها این برنامه تهیه خواهد شد.
او در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا برای تغییر ساختار اداره کل بانوان شهرداری نجفی دستور ویژه صادر کرده است و آیا این امر به رابطه نزدیک میان شهردار سابق با مشاور امور زنان ارتباطی دارد یا خیر، گفت: در حوزه بانوان از آنجایی که مشاور شهردار در امور زنان از نزدیکان آقای قالیباف بوده موازیکاری صورت نمی‌گرفته و همه حوزه‌های موازی از آن تبعیت می‌کردند اما در حقیقت در این حوزه مشاور شهردار در امور بانوان و اداره کل امور بانوان هر دو در یک حوزه خدمات‌رسانی می‌کنند و همین امر ناهماهنگی‌هایی را ایجاد کرده است. در همین راستا شهردار در همین زمینه دستور ویژه‌ای صادر کرده تا ناهماهنگی در این بخش کاهش یافته و اتلاف انرژی صورت نگیرد.
معاون شهردار در ادامه این موازیکاری را در بقیه بخش‌های شهرداری به خصوص اداره کل روابط عمومی نیز مشکلی عمده خواند و ادامه داد: برای مثال چرا واحدی که همه جا حضور دارد باید اداره کل داشته باشد؟ برای مثال نیازی به وجود اداره کل روابط عمومی نیست و می‌توان این تشکیلات را کوچک کرد.
معاون شهردار تهران در ادامه در پاسخ به این سوال که اگر فقط 30 درصد برنامه دوم اجرا شده چه ضمانت اجرایی برای برنامه سوم وجود دارد، گفت: واقعیت تلخ در کشور ما این است که برنامه‌های توسعه در سطوح مختلف مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند و بودجه برنامه را از دور خارج می‌کند و هیچ برنامه‌ای ضمانت اجرا ندارد. البته بخش‌هایی که وارد جزئیات شده الزام جدی داشته و بلندپروازانه نبودند بیشتر موفق می‌شوند.
او در انتها درباره مراودات میان شورا و شهرداری تصریح کرد: در کارگروهی که با حضور اعضای شورا من و سازمان برنامه و بودجه تشکیل شده است قرار شده مطالبات میان دولت و شهرداری تهاتر شود و مرحله اول احصا و تامین بدهی‌ها است.
