به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جهان صنعت، بر اساس گزارش‌ها واکسن کرونای ایرانی به تازگی مجوز سازمان غذا و دارو و کمیته اخلاق را برای ورود به فاز مطالعات انسانی دریافت کرده است، بنابراین اگر نتایج مطالعات انسانی این واکسن هم مانند فاز حیوانی آن خوب و موفقیت‌آمیز باشد، تا اواخر تیر ماه سال آینده به تولید می‌رسد. اما در این هشت ماه تعداد قابل توجهی انسان بی‌گناه فوت می‌کنند. بنابراین شاید بهتر باشد دولت به جای وقت تلف کردن، مقداری واکسن حداقل برای کادر درمان و بیماران حاد خریداری کند. اگر چه ورود آن هم با مشکلاتی از قبیل حمل‌ونقل با یخچال‌های منفی ۷۰درجه یا تحریم‌ها مواجه است اما شاید تمام این مشکلات حداکثر تا دو ماه آینده رفع شود. البته از ابتدای همه‌گیری کروناویروس، روزی نبوده است که ادعا نشود فلان دارو موثر است، فلان گیاه نابودکننده کرونا است، یا فلان دارو در جایی دور از ذهن با تاثیر ۱۰۰ درصدی برای درمان کرونا کشف شده است! این موضوع که به یک معضل جهانی بدل شده است موجب شده تا حتی سازمان جهانی بهداشت تاکید کند که تحقیقات کشورهای مختلف روی داروها و گیاهان دارویی ممکن است در سایر کشورهای جهان کاربرد نداشته باشد.
این موضوع درباره داروهای شیمیایی نیز صدق می‌کند. زمانی که همه‌گیری آغاز شد پزشکان تاکید کردند که داروی خاص و اختصاصی برای این بیماری وجود ندارد و پزشکان بنابر بیانیه هلسینکی عمل می‌کنند. در بخشی از بیانیه هلسینکی آمده است: «در درمان بیمار، پزشک باید بتواند آزادانه روش تشخیص یا درمان جدیدی را به کار گیرد، مشروط بر آنکه به نظر او این کار، امید به حفظ جان، کاهش آلام و بهبود سلامت بیمار را در بر داشته باشد.»
از همین‌رو در ابتدای همه‌گیری کرونا بسیاری از بیماران با داروهای رایج که برای بیماری‌های سارس، ایدز، ابولا و سایر بیماری‌های ویروسی وجود داشت، درمان می‌شدند اما پس از مدتی کارآیی این داروها نیز زیر سوال رفت و با وجود اینکه داروهایی مانند رمدسیویر یا فاویپیراویر مشهور شدند و با قیمت‌های گزاف و حتی قاچاق مورد استفاده برخی بیماران قرار گرفتند، اما مطالعات کلان، خلاف آن را ثابت کرد.
نکته مورد توجه این است که از چهار فرآورده، دو مورد اسپری دهانی حاوی ۶ اسانس گیاهی جهت کمک به بهبود عوارض ریوی کووید ١٩ و شربت حاوی عصاره آب میوه ۲ گیاه جهت رفع علائم خستگی و بی‌اشتهایی در مبتلایان کرونا هستند و برای دو فرآورده دیگر که برای کاهش دوران بستری و بهبود برخی علائم کرونا معرفی شده‌اند هنوز مجوزی صادر نشده است. بنابراین هیچ مجوزی برای یک گیاه نابودکننده کرونا صادر نشده است.
در عین حال وزیر بهداشت بر دو گیاه دارویی موثر در کرونا تاکید می‌کند و در مقابل، عضو ستاد ملی مقابله با کرونا از بررسی چهار گیاه دارویی برای درمان کرونا سخن می‌گوید.
این خبرهای گاه به گاه بیش از آنکه به امیدواری مردم برای پیدا شدن درمانی موثر برای کرونا بینجامد، آنها را در گردابی می‌اندازد که نمی‌دانند چه چیزی درست است و چه چیزی نادرست. بازار گرم تیترهای «خبر خوش» برای کرونا برخلاف سایر موضوعات، بیشتر به سردرگمی انجامیده است و موجب شده که اطمینان به اخبار واقعی نیز کمتر شود.
ضمن اینکه اطلاعات نادرست می‌تواند مردم را نسبت به واکسن‌های کرونا بدبین کند. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد اطلاعات نادرست موجب بی‌اعتمادی به واکسن‌ها می‌شود و می‌تواند میزان واکسینه‌شدن افراد را به پایین‌تر از میزانی که برای محافظت از جامعه لازم است، برساند. در هر صورت یکی از اولویت‌های تمام دولت‌ها باید جان مردم باشد و هرچه زودتر واکسن مورد تایید را تهیه و توزیع رایگان کنند. امری که احتمالا به این زودی‌ها در ایران رخ ندهد.
امکانات حمل و نقل واکسن خارجی را نداریم
در همین راستا دکتر مینو محرز، محقق اصلی پروژه تولید واکسن کرونای ایرانی و عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در خصوص خرید مقداری واکسن برای کادر درمان تا زمان تولید واکسن کرونایی ایرانی به «جهان‌صنعت» گفت: با توجه به روند توزیع واکسن کرونا نمونه خارجی آنها هم اگر به تولید انبوه برسند، زودتر از تیرماه به دست ما نخواهند رسید. زیرا در حال حاضر مبلغ هنگفتی از دولت‌ها گرفتند تا تعدادی واکسن را در فصل بهار تحویل دهند. البته طی تحقیقات این واکسن‌ها تاثیرگذار بودند اما ما از آینده خبر نداریم و تحریم هستیم. امکان دارد واکسن را خریداری کنیم اما همانند واکسن آنفلوآنزا با کمی تاخیر به دستمان برسد که در این صورت باز هم بهتر است به جای وقت تلف کردن خودمان واکسن را تولید کنیم. واکسن‌هایی که در ترکیه و عراق تزریق می‌شوند نسخه چینی و روسی هستند که به دلیل نداشتن تاییدیه سازمان جهانی بهداشت ما آن نوع واکسن‌ها را خریداری نکردیم. واکسن تولید داخلی خیلی مورد اعتمادتر از واکسن‌های روسی و چینی است. ما نمی‌توانیم هر واکسن غیراستانداردی را خریداری و در بین عموم توزیع کنیم. چه‌بسا وزارت بهداشت واکسن چینی را تایید نکرده است.
وی افزود: واکسن‌های تولید ایران هم‌اکنون در سازمان جهانی بهداشت ثبت شده و به محض گرفتن تاییدیه در بین عموم مردم به صورت رایگان توزیع می‌شود. البته این روند کمی طول می‌کشد اما چاره‌ای نداریم زیرا اگر واکسن نمونه خارجی هم خریداری کنیم باز امکان حمل‌ونقل آن به ایران را نداریم.
واکسن‌های موجود در بازار حتما باید در دمای منفی ۲۰ و ۷۰ درجه نگهداری شوند. در صورتی که ما اصلا چنین امکانات حمل‌ونقلی را در کشور نداریم. بنابراین مردم نباید منتظر خرید واکسن کرونایی خارجی باشند. همگان باید صبر کنند تا واکسن تولید داخل به سرانجام برسد، تا آن زمان مردم باید همچنان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند.
محرز با اشاره به اینکه با هیچ کشوری برای تولید داروی ایرانی همکاری نمی‌کنیم، تصریح کرد: ما بدون کمک از کشور دیگری به تنهایی درصدد ساخت واکسن کرونا هستیم. ما دانش ساخت همه نوع دارو را داریم به شرطی که سرمایه وجود داشته باشد. چه‌بسا هیچ کدام از این واکسن‌های ارائه شده در بازار زودتر از تیرماه به دست ما نمی‌رسد.
وقت تلف نکنید
دکتر محمدرضا هاشمیان فوق‌تخصص ICU بیمارستان مسیح‌دانشوری و استاد دانشگاه بهشتی در خصوص واکسن کرونا نیز به «جهان‌صنعت» گفت: به عقیده بنده در حال حاضر ایران کار عقلانی را در پیش گرفته است، با توجه به اینکه روز به روز نمونه‌های جدیدی از واکسن کرونا در حال ساخت است پس روند خرید ما هم بهتر است به صورت تدریجی باشد. فرض کنید ایران ۴۰ میلیون دوز واکسن بخرد و تنها ۲۰ میلیون تن را واکسیناسیون کند اما ۶۰ میلیون تن بعدی چه می‌شوند. بنابراین با توجه به جمعیت کشور خرید هر مقدار واکسن برای ما نتیجه‌بخش نیست. اصولا واکسیناسیون باید عمومی و رایگان باشد. البته دولت موظف است از همین الان تعداد قابل توجهی واکسن کرونا برای کادر درمان تهیه و توزیع کند. چه‌بسا بودجه خرید واکسن هم مهیا است. کادر درمان تا تیرماه دوام نمی‌آورد. هر روز پزشکان متخصص و پرستاران عزیزی را از دست می‌دهیم که سال‌های سال طول می‌کشد تا جوانان جایگزین آنها شوند.
وی افزود: ما به عنوان کادر درمان از ابتدای شیوع کرونا با قدرت در خط مقدم ایستادگی کردیم برای دستیابی به واکسن کرونا هم مقاومت می‌کنیم. هرچه زودتر هر واکسنی که به دستمان برسد تزریق می‌کنیم. اینکه خارجی یا ایرانی باشد فرقی ندارد.
هاشمیان اظهار کرد: واکسن کرونایی ایرانی با این روند شش تا هشت ماه طول می‌کشد تا به تولید و توزیع انبوه برسد در صورتی که با خرید هرچه زودتر واکسن کرونای خارجی جان انسان‌های زیادی را در این مدت نجات می‌دهیم.
داروهای ما با قاطر جابهجا می‌شود
دکتر محمدرضا ناظر مسوول بخش عفونی دانشگاه علوم‌پزشکی لرستان در خصوص تاثیر واکسن کرونای موجود در بازار به «جهان‌صنعت» گفت: ابتدا باید توجه داشته باشیم که واکسن‌های موجود در بازار مقابل نوع جدید کرونا که ناشی از سمور است را پوشش می‌دهد یا خیر. اگرچه در این بین براساس آمارهای تخمینی نزدیک به ۳۰ میلیون ایرانی کرونا را گرفتند و تقریبا ایمنی نسبی در کشور برقرار شده است.
بنابراین با وجود تشدید محدودیت‌ها هم تا حدودی چرخه انتقال در شرف قطع شدن است. در هر صورت ساخت واکسن کرونا برای ما و کشورهای دیگر سخت است، زیرا این اولین تجربه ما از ساخت واکسن چنین ویروسی است. بنابراین مشخص نیست واکسن تولید ایران تاثیر چندانی داشته باشه یا نه. باید اول آزمایش‌های انسانی را پشت سر بگذارد و به تاییدیه سازمان جهانی بهداشت برسد بعد می‌توان درباره آن نظر داد.
وی افزود: در نتیجه از دولت درخواست داریم حداقل واکسن‌های مورد تایید سازمان جهانی را هرچه سریع‌تر خریداری و به کادر درمان تزریق کند، چرا که نزدیک به یک سال است ما در خط مقدم به سختی و تحت فشار کار می‌کنیم و در این مدت کم، عزیزان زیادی را از دست دادیم. بیش از این نباید وقت را تلف کرد.
ناظر با اشاره به حمل‌ونقل واکسن‌ها بیان کرد: البته با توجه به شرایط واکسن کرونای نمونه خارجی باید در دمای منفی ۷۰ درجه و ۲۰ درجه نگهداری شود و انتقال پیدا کند. در صورتی که ما اصلا چنین امکاناتی را نداریم. اگر ما این واکسن‌ها را هم بخریم توان جا‌به‌جایی آن را نداریم. چه‌بسا در حال حاضر داروها را به شهر‌های دورافتاده با قاطر جابهجا می‌کنیم. بنابراین بعید می‌دانم واکسنی به دست ما برسد. شاید بهتر باشد دل به واکسن ساخت داخل ببندیم. سیاستمداران ما جنبه سیاسی و اقتصادی را در نظر می‌گیرند.
