اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ بیشتر افراد، در طول زندگی خود، سرفه کردن به اشکال مختلف را تجربه کردهاند. برخی از سرفهها، به دلیل مسائلی همچون ایجاد مشکل در سهولت صحبت کردن یا رفتن به محل کار، آزاردهنده باشد؛ در حالی که برخی از سرفهها ممکن است دردآور و یا حتی ترسناک باشند. توجه به مدل صدایی که به واسطه سرفه ایجاد میشود یا احساسی که برای فرد ایجاد میکند، میتواند در شناسایی علت و همچنین معالجه آن کمک کند.
راههای بسیاری برای درمان سرفه خلط دار و دستهبندی انواع سرفهها وجود دارد. سادهترین روش برای تشخیص علت سرفه، همانگونه که اشاره شد، توجه به صدای سرفه و تاثیری است که بر روی بدن فرد گذاشته است.
برای خلاص شدن از سرفه خلطدار چه باید کرد؟
باید گفت که علائم سرفه خلط دار، معمولا پس از چند هفته به خودی خود از بین میروند. گفتنی است که این علائم، با درمان مناسب کاهش پیدا میکنند. معمولا پزشکان برای درمان سرفههای خلطدار، بیماران را از انجام برخی کارها منع میکنند.
سرفه مرطوب، معمولا به عنوان سرفه خلطدار نیز شناخته میشوند و با ترشح مخاط همراه هستند. در این شرایط ممکن است افراد، احساس سنگینی در قسمت قفسه سینه خود داشته باشند و هر لحظه دچار سرفه خلطدار شوند. این مشکل در بیشتر مواقع، با گلو درد شروع شده و پس از آن، سرفه های خلط دار آغاز میشوند.
اگرچه ممکن است علائم سرفه خلطدار، پس از سه یا چهار هفته خود به خود ناپدید شود، اما در طول این مدت، سبب کلافگی و مختل شدن کارهای روزمره فرد خواهد شد. در مواقع ابتلا به سرفه خلطدار، شاید همیشه مراجعه به پزشک الزامی نباشد، اما به هر حال، باید به دنبال یافتن بهترین درمان برای کاهش علائم خود باشید. در این زمان، باید بدانید از راه درمان صحیح استفاده میکنید یا خیر.
در زمان ابتلا به سرفه خلطدار از چه کارهایی باید اجتناب کرد؟
دکتر اندرو تورنبرگ، از مقامات ارشد پزشکی میگوید که از مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها برای درمان سرفه خلطدار خودداری کنید. وی اذعان داشت که این نوع سرفهها به بدن شما اجازه میدهد تا مخاط اضافی از سیستم تنفسی شما خارج کند.
تولید مخاط یا خلط اضافی، اغلب به دلیل عفونتهای ویروسی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی اتفاق میافتد. در این مواقع، مصرف آنتیبیوتیکها به هیچ وجه درمان مناسبی به شمار نمیروند.
گفتنی است که توصیه دکتر توربنرگ نظر شخصی وی نیست، بلکه به وسیله تحقیقات علمی اثبات شده است. بر اساس مطالعهای که توسط محققان چندین موسسه در اروپا انجام شده، اثبات کرد که آنتیبیوتیکها در مقابله با سرفههای خلطدار نقش اندکی دارند. محققان دریافتند که آنتیبیوتیکها، نه زمان سرفه را کاهش میدهد و نه شدت علائم آن را کم میکند.
به گفته سازمان خدمات درمانی ملی، آنتیبیوتیکها در برابر عفونتهای ویروسی همچون آنفولانزا و سرماخوردگی و همچنین بیشتر انواع سرفه و گلو درد بیفایده هستند.
سازمان بهداشت همچنین اعلام کرد که آنتیبیوتیکها دیگر برای درمان عفونت گوش کودکان، گلو درد و عفونت ریه مورد استفاده قرار نمیگیرد. برای فهمیدن اینکه آنتیبیوتیک برای درمان بیماری فعلی شما مناسب است یا خیر، حتما از یک پزشک مشورت بگیرید. در ادامه، به گفته این سازمان، مقاوم شدن بدن در برابر آنتیبیوتیکها، به یک مشکل اساسی تبدیل شده است. مصرف آنها در زمانی که لازم نیست، باعث میشود که بدن در آینده در برابر اثربخشی آن مقاوم شود.
دکتر تورنبرگ به جای مصرف آنتیبیوتیک برای رهایی از علائم سرفه خلطدار، نوشیدن مقادیر زیاد نوشیدنی یا آب گرم را توصیه میکند. همچنین، استفاده از داروهای دستساز گیاهی به جای مصرف آنتیبیوتیک، برای کاهش علائم آزاردهنده سرفه مناسب هستند. قابل ذکر است در صورتی که علائم سرفه خلط دار تا بیش از سه هفته ادامه پیدا کرد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
همانگونه که پیشتر بیان شد، سرفههای خلطدار بیشتر به دنبال ابتلای افراد به ویروسهای مختلف و عفونتهایی که به دنبال آن به وجود میآیند، ایجاد میشوند. افراد به راحتی میتوانند ناقل این ویروسها در اماکن حمل و نقل عمومی، محل کار و همه مکانهایی که رفت و آمد میکنند، باشند. برای جلوگیری از سرایت این ویروسها به افراد دیگر، مردم باید به مسائل تمیزی و ضد عفونی بودن بیشتراهمیت دهند. به منظور این کار، متخصصان بهداشت توصیه میکنند که شستن دستها به طور مرتب، استفاده از مایعهای ضدعفونی کننده برای دست و استفاده از دستمالهای یک بار مصرف هنگام پاک کردن بینی یا سرفه کردن، الزامی است.
از عسل استفاده کنید
طبق مطالعاتی که توسط مراکز بهداشتی عالی در انگلستان انجام شده، افراد بهتر است که در زمان ابتلا به سرفههای مزمن، از شربت لیمو و عسل استفاده کنند. مسئولان بهداشت دریافتند که عسل میتواند در کاهش علائم سرفهها بسیار موثر واقع شود.
این دستور درمانی، برای بزرگسالان و کودکان بالای پنج سال توصیه میشود و همچنین باید گفت که به کودکان زیر یک سال به هیچ وجه نباید عسل خورانده شود.
در ادامه، به معرفی انواع سرفه و نحوه درمان آنها میپردازیم؛
سرفه خشک
سرفههای خشک معمولا از بیماریهای تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا ناشی میشوند. این مدل سرفه، زمانی ایجاد میشود که مخاط کمی جود داشته یا هیچ مخاطی در گلو وجود نداشته باشد. در این مواقع ممکن است فرد در گلوی خود احساس سوزش کند و نتواند جلوی سرفه خود را بگیرد.
در بسیاری از مواقع، اینگونه سرفهها، خود به خود از بین میروند. با این حال، دلایل دیگری نیز برای سرفههای اینچنینی وجود دارد که افراد میتوانند در صورت ابتلا به سرفه مزمن، به بررسی دقیقتر آن بپردازند.
در صورت ابتلای افراد به سرفه خشک مزمن، افراد باید در خصوص بیماریهای زیر مورد بررسی قرار بگیرند:
آسم: علائم دیگر شامل احساس گرفتگی در قفسه سینه، تنگی نفس و خس خس سینه است.
بیماری رفلاکس معده: این مشکل زمانی اتفاق میافتد که اسید معده به سمت گلو حرکت کرده و باعث سرفه فرد شود.
سرطان ریه: سرفهای که امکان دارد علائم سرطان ریه را نشان دهد، مخاط همراه با خون در آن دیده میشود. بسیار نادر است که سرفه به تنهایی نشاندهنده سرطان ریه باشد اما افراد برای برطرف کردن نگرانی خود میتوانند به پزشک مراجعه کنند.
راههای درمان سرفه خشک
افراد میتوانند با نوشیدن آب، مصرف قطره سرفه یا شربت سرفه، احساس خارش در گلو که سبب ایجاد سرفههای خشک میشود را کاهش دهند.
سرفه مرطوب
افراد ممکن است سرفه خیس را به سرفه خلطدار تعبیر کنند. این سرفه زمانی مشاهده میشود که همراه با خلط باشد. سرفههای مرطوب معمولا ناشی از عفونتهایی هستند که از طریق آنفولانزا یا سرماخوردگی به وجود میآیند و باعث عفونت قفسه سینه میشوند.
فرد مبتلا به عفونت قفسه سینه، ممکن است در مخاطی که هنگام سرفه از گلو خارج میشود، مقدار کمی خون به رنگ روشن مشاهده کنند که معمولا مسئله نگرانکنندهای نیست.
اگر شخصی در هنگام سرفه کردن خون تیره به همراه مواد غذایی ببیند، باید فورا به پزشک مراجعه کند.
برخی از سرفههای خیس مزمن ممکن است به دلیل موارد زیر باشد:
برونشکتازی: وضعیتی است که در نتیجه ایجاد خلط در کیسههای کوچک ریهها ایجاد میشود و بدن قادر به از بین بردن آنها نیست.
ذاتالریه: این بیماری زمانی اتفاق میافتد که یک عفونت باکتریایی سبب ملتهب شدن بافتهای ریوی شود.
بیماری انسداد مزمن ریه: این مشکل یکی از بیماریهای رایج ریوی به شمار میرود که علائم شایع آن معمولا تنگی نفس و خس خس سینه است.
سیاه سرفه
سیاهسرفه، که به سرفهای با صدای بلند شناخته میشود، یک عفونت باکتریایی بسیار مسری است. نوزادان و افرادی که در برابر این بیماری واکسینه نشدهاند، ممکن است به آن مبتلا شوند.
فردی که به سیاهسرفه مبتلا شده، در ابتدا معمولا دارای علائم سرماخوردگی و آنفولانزای خفیف است که به دنبال آن سرفههای سخت و دردناک بروز میکنند.
گفتنی است که افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند (مانند نوزادان)، ممکن است در مبارزه با این بیماری با مشکلی جدی روبرو شوند و نتوانند تنفس آسانی داشته باشند.
امکان انتقال بیماری از افراد مبتلا به سیاه سرفه، از آغاز علائم سرفه کردن، حدود دو هفته اعلام شده است. بهترین راه مقابله با ابتلا به بیماری سیاهسرفه، واکسیناسیون به موقع است.
درمان سیاه سرفه
مصرف زود هنگام آنتیبیوتیک، میتواند شدت سرفه را کاهش دهد. پس افراد واکسینه نشده در برابر سیاهسرفه، در صورت مشاهده علائم، باید فورا به پزشک مراجعه کنند.
انسداد ریه و خفگی
در صورت انسداد راههای هوایی، فرد ممکن است به سرفه بیفتد و بدن سعی میکند که خود را از این مشکل نجات دهد. همچنین، زمانی که افراد قطعه بزرگی از غذا را میخورند، یا یک ماده غذایی سبب تحریک گلو میشود، فرد دچار سرفه میشود.
توصیه میشود که اگر پس از تجربه احساس خفگی، سرفه فرد رفع نشد، به پزشک مراجع کند.
شایان ذکر است، فردی که دچار خفگی شدید شده، هنگام سرفه صدایی ایجاد نمیکند.
در ادامه، گفتنی است فردی که جلوی سرفه خود را گرفته و در تنفس مشکل دارد، ممکن است دچار خفگی شده و جان خود را از دست بدهد. در این صورت، باید فورا اقدامات کمکهای اولیه در رابطه با خفگی روی فرد انجام گیرد و با اورژانس تماس گرفته شود.
افراد بهتر است که در زمینه کمکهای اولیه در خصوص گیر کردن غذا در گلو و خفگی آموزش ببینند.
سرفه مزمن
سرفه مزمن، سرفهای است که معمولا بیشتر از یک بیماری عادی، یعنی بیشتر از هشت هفته به طول بیانجامد. این سرفهها گاهی اوقات، نشانه یک بیماری زمینهای است. برای تشخیص و درمان مناسب، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
برخی از دلایل سرفههای طولانی مدت عبارتند از:
عفونت درمان نشده یا ویروس تنفسی که بیشتر از حد معمول طول میکشد
آلرژی
سیگار کشیدن
قرار گرفتن در معرض مواد تحریک کننده مانند گرد و غبار در خانه یا محل کار
ذاتالریه یا بیماریهای ریوی دیگر
سرطان گلو یا دهان
اختلال در روند بلعیدن که به دلیل شرایطی مانند ابتلا به جنون ایجاد میشود
سرفه در کودکان
اگرچه کودکان نیز ممکن است سرفهای مشابه بزرگسالان داشته باشند، اما برخی کودکان سرفههایی بیصدا دارند.
سرفههای مشابه با حالت ناله کردن و دردناک، احتمالا به معنی ابتلای کودک به خروسک است. آنفولانزا یا ویروس سرماخوردگی، معمولا باعث ایجاد خروسک میشود که در بین کودکان زیر پنج سال متداول است.
والدین در صورت مشاهده موارد زیر در کودکان باید به اورژانس مراجعه کنند:
مشکل بودن تنفس
تغییر رنگ پوست کودک به آبی
احساس درد شدید در قفسه سینه
تب بالای 40 درجه سانتیگراد
سرفه همراه با خس خس
قابل ذکر است که علائم خروسک معمولا در شب بدتر میشود. راههای درمان در خانه شامل موارد زیر است:
مرطوب نگاه داشتن هوای خانه
نوشیدن مایعات گرم به میزان زیاد
استراحت فراوان
مصرف داروهای تب بر مانند استامینوفن
خروسک معمولا 5 تا 6 روز طول میکشد اما سرفه میتواند حدود دو هفته ادامه داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید
سرفه، یکی از علائم شایع است که معمولا در فصول سرما، به دلیل آنفولانزا یا حساسیت رخ میدهد. بیشتر سرفهها جدی نیستند در حالی که برخی از آنها میتواند باشد.
مراجعه به پزشک در موارد زیر توصیه میشود:
زمانی که فرد در هنگام سرفه نمیتواند به راحتی نفس بکشد
سرفه مزمن که چند هفته طول بکشد
فرد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه که با درمانهای معمول مداوا نمیشود
در صورت مشاهده علائم زیر به اورژانس مراجعه کنید:
سرفهای که پس از چند روز بدتر میشود
کودک تازه متولد شده که سرفهاش بدتر شده و علائم سخت نفس کشیدن دارد