آرامش پس از طوفان بازار طلا و ارز

توجه کارشناسان و صرافان و دلالان را به خود جلب کرد؛ زیرا در حالی که ارزش جهانی دلار وضعیت مساعدی دارد در داخل با افت ارزش روبه‌رو است. قیمت دلار طی سه هفته اخیر به طور کلی سیر نزولی داشت. تغییراتی از این دست در اقتصاد ایران بسیار کم سابقه است. عده‌ای از کارشناسان اقتصادی معتقدند این نوع افت قیمت‌ها در بازار داخلی طی سال‌های اخیر با توجه به فضای ملتهب بازار ارز تنها با دخالت مستقیم بانک مرکزی یا فضاسازی فعالان بزرگ ارز امکان‌پذیر بوده است، ولی به نظر می‌رسد برای نخستین بار طی حدود دو سال اخیر بدون دخالت عوامل بازار ساز و تنها تحت‌تاثیر بهبود فضای روانی شاهد افت قیمت هستیم. صرافان راسته بازار معتقدند یکی از دلایل افت این روزهای دلار کاهش تقاضا در بازار است. مردم دیگر تاکیدی ندارند که دلار، ارز مطمئنی برای پس‌انداز کردن است. به تعبیری ارزش‌گذاری‌ها قدری ملایم‌تر شده‌اند. عامل تاثیرگذار مهمی که هرگز نباید از قلم بیفتد روند مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 است. از آنجا که روند مذاکرات مثبت بوده، بعضی سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند توافقاتی که در ادامه صورت می‌گیرد بر بازار ایران تاثیر زیادی می‌گذارد. آنها معتقدند چون قیمت دلار پس از نتیجه دادن مذاکرات کاهش می‌یابد، منطقی است که خرید دلار را در آن زمان که ارزان‌تر است انجام دهند. همین امر باعث شده تقاضا برای دلار در بازار تهران کاهش یابد و افت قیمت این ارز پراهمیت را موجب شود. به هر حال عده زیادی از کارشناسان این کاهش قیمت‌ها را به مصلحت اقتصاد ایران نمی‌دانند و می‌گویند کاهش قیمت‌ها بدون پشتوانه سیاسی و مالی لازم در حال وقوع است. به اعتقاد آنها تنها راه کاهش نرخ ارز در کوتاه‌مدت این است که بانک مرکزی ذخایر ارزی خود را به بازار تزریق کند و این امر هم بعید به نظر می‌رسد؛ چراکه اولویت دولت به تامین نیازهای اساسی کشور مانند دارو اختصاص دارد. تمایل سکه داخلی به افت قیمت قیمت سکه طرح جدید، در آخرین روز هفته گذشته باز هم کاهش یافت. این در حالی است که قیمت طلای جهانی در روز پنج‌شنبه روی همان نرخ 1244 دلار تثبیت شده بود و از آن پایین‌تر نیامد. البته طلای جهانی دیروز در ابتدا مقداری افت کرد؛ ولی کاهش قیمت سکه پیش از آن اتفاق افتاده بود و نمی‌توانست از آن متاثر شده باشد. این افت قیمت‌های سکه، در حالی که قیمت طلای جهانی ثابت است، وضعیت سکه را در داخل از این هم بد‌تر می‌کند. در حال حاضر، قیمت سکه در بازار داخل از نرخ تمام شده آن کمتر است. عده‌ای از کارشناسان معتقدند، الان که طلای جهانی در حال ضعیف شدن است، فرصت مناسبی است که با ثابت نگه داشتن قیمت سکه در داخل به هماهنگی با بازار جهانی دست یابیم، اما در شرایط کنونی عوامل روانی به گونه‌ای بر محیط غالب شده‌اند که افت بیشتر قیمت سکه را نیز موجب می‌شود. کارشناسان بازار معتقدند: ترس از کاهش ارزش ارز و سکه باعث شد تا مردم سکه و ارز خود را که در چند وقت گذشته خریداری کرده بودند برای فروش به بازار بیاورند. وی اظهار کرد: احساس می‌شود مقدار زیادی طلا و ارز در خانه‌ها ذخیره شده بود که با تحولات سیاسی اخیر (انتخابات ریاست‌جمهوری) برخی نگرانی‌ها از ادامه روند نزولی قیمت‌ها باعث ورود این سرمایه‌های ذخیره شده به بازار شد. وی تصریح کرد: با ورود طلا و ارز ذخیره شده از سوی مردم به بازار حجم عرضه از تقاضا به شدت پیشی گرفته و موجب کاهش قیمت ارز و سکه شد.طلا نیز در بعد از ظهر روز گذشته افزایش یافت و تا 1252 دلار تقویت شد. هماهنگی و ناهماهنگی بازار داخلی با اقتصاد جهانی «دنیای اقتصاد» برای به‌دست دادن ابزاری که جهت تشخیص هماهنگ بودن بازار سکه ایران با اقتصادهای بزرگ جهان، کارآیی داشته باشد، نمودار تنظیم کرده ‌‌است. ترسیم و خواندن این نمودار می‌تواند یک تصویر ولو جزئی از موقعیت بازار ایران در میان مدت به‌دست دهد. اگر قیمت هر اونس با استفاده از نرخ روز دلار به ریال(تومان) تبدیل و در نسبت وزن طلای موجود در سکه به اونس ضرب و با مالیات بر ارزش افزوده جمع شود، قیمت تمام شده سکه بدون در نظر گرفتن کارمزد به‌دست می‌آید. مقدار کارمزد در این رنج قیمتی و برای منظور تحلیلی ما قابل‌چشم‌پوشی است. فاصله بین قیمت تمام شده و قیمت سکه در بازار داخل ناهماهنگی بازار داخل با طلای جهانی را نشان می‌دهد و نزدیکی این رقم‌ها به یکدیگر که در حوالی خردادماه امسال محقق شد، نشان از شرایط مناسب بازار سکه داخلی دارد.بررسی‌های انجام شده از فروردین (آوریل) تا آبان(اکتبر) نشان می‌دهد فاصله قیمت تمام شده سکه و قیمت بازاری سکه در خردادماه به هم نزدیک شده است و از تیرماه به بعد از هم فاصله گرفته است. پوند انگلیس در مقابل دلار آمریکا نرخ پوند انگلیس بازار داخلی در آخرین روز هفته گذشته 70 تومان افزایش یافت. پوند در بازار آزاد جهانی به سرعت مسیر صعودی را می‌پیماید. حتی نرخ برابری پوند در مقابل دلار، دیروز 16 هزارم رشد داشت. تغییر نرخ‌های ارزهای اروپایی در مقابل دلار معمولا در حوالی کمتر از 5 هزارم صورت می‌گرفت و این افزایش شدید توجه‌ها را به خود جلب کرد. کارشناسان علت اصلی این امر را اقداماتی می‌دانند که بانک مرکزی انگلیس بعد از نشست اخیر خود پیش گرفته است. در نشست مزبور وعده داده شده بود که نرخ بهره در انگلیس به زودی افزایش خواهد یافت و نرخ بیکاری نیز کم خواهد شد. بازار آزاد به افزایش نرخ بهره انگلیس که کاهش مقدار این ارز در بازار آزاد و تجمع آن در بانک‌های این کشور را به دنبال دارد، واکنش نشان داد و موجب تقویت شدید پوند در بازار جهانی شد. روند متفاوت پوند نسبت به سایر ارزهای اروپایی از آنجا مشخص می‌شودکه مثلا نرخ یورو بازار داخلی در پنج‌شنبه هفته گذشته ثابت ماند و تغییر نرخ برابری آن در مقابل دلار هم معمولی بود. از سپتامبر سال 2013 زمزمه‌هایی شنیده می‌شد، مبنی بر اینکه شاید پوند پرش بزرگی را در مقابل دلار و یورو تجربه کند. پیش‌بینی‌های آن زمان حاکی از آن بود که پوند در مقابل ارزهایی مانند یورو و دلار، افزایش نرخ زیادی را تجربه خواهد کرد. این افزایش شدید هنوز محقق نشده؛ ولی این طور که تغییرات نرخ برابری نشان می‌دهند، پوند مسیر خوبی را در پیش گرفته است. علت عمده این پیش‌بینی‌های مثبت در آن زمان، مسلط شدن اقتصاد این کشور بر بازار کار و کسب توانایی مبارزه با بیکاری بود که در نهایت به این روزها ختم شد که امکان افزایش نرخ بهره برای این کشور را فراهم آورد. این امر در نهایت افزایش ارزش پوند انگلیس را در بازار جهانی به دنبال خواهد داشت.