اثر تحولات انتخاباتی بر بازار طلا و ارز

به همین دلیل فعالان بازار در انتظار اتفاقات جدید هستند تا بر مبنای آن، حرکت بعدی بازار بازتعریف شود. «هفته نامه تجارت فردا» در این باره با بررسی شرایط بازارهای غیر رسمی، قبل و بعد از ثبت‌نام کاندیداهای انتخاباتی، پرسشی را تحت این عنوان مطرح کرده که «آیا تحولات انتخاباتی بر کاهشی شدن قیمت‌ها در بازار تاثیر گذاشته است؟» بر اساس همین فرضیه نیز، بازارهای مختلف غیر رسمی سرمایه‌ای، ظرف یک هفته منتهی به اتمام مهلت ثبت‌نام کاندیداهای ریاست‌جمهوری واکاوی شده است. نوسان‌های دلار بازار ارز پیش از شروع ثبت‌نام نامزدهای انتخابات، در شرایط ثبات قیمتی بوده است. این شرایط به دلیل انتظار بازار برای چشم‌انداز آینده و خوش‌بینی به تغییرات در سیاست‌گذاری به وجود آمده که تا پیش از شروع به کار وزارت کشور برای ثبت‌نام نامزدهای انتخابات، تداوم یافته و قیمت دلار را در سطح خاصی ثابت نگاه داشته است. بر اساس این گزارش، نرخ دلار در هفته منتهی به شنبه 22 اردیبهشت‌ماه روند معکوسی را تجربه کرده است. به نحوی که روز آغازین این هفته یعنی شنبه 14 اردیبهشت ماه، قیمت دلار با نوسان‌های اندک رو به بالا حرکت کرده؛ اما روز یکشنبه، دلار سطوح بالاتری از قیمت‌ها را داشته است. روز یکشنبه 16 اردیبهشت‌ماه صرافی‌ها با نرخ سه هزار و 560 تومان، شروع به فروش دلار کرده‌اند، اما در ادامه این روز، مقاومت در مقابل افزایش قیمت شکست خورده و قیمت دلار تا بعد از ظهر روند صعودی پیدا کرده است و در نهایت غروب روز یکشنبه تا 3 هزار و 600 تومان نیز رشد داشته است. روز دوشنبه 16 اردیبهشت‌ماه اتفاق چندانی نیفتاده و فعالان بازار نوسان زیادی ندیده‌اند، اما از روز سه شنبه 17 اردیبهشت‌ماه که ثبت‌نام کاندیداهای ریاست‌جمهوری آغاز شده؛ قیمت تابلو صرافی‌ها، از همان شروع به کار، نزولی شده است. صرافی‌ها در روز سه شنبه نگاه ویژه‌ای به انتخابات داشته اند و معاملات دلار با قیمت سه هزار و 595 تومان کلید خورده است. این روند کاهشی قیمت تا بعد از ظهر حفظ شده و حتی ساعت 17:30 به پایین‌ترین سطح خود یعنی 3 هزار و 560 تومان رسیده و البته تا غروب این روز، بازهم رشد قیمتی اندک داشته است. در دو روز بعدی، روند کاهشی قیمت دلار ادامه یافت و نرخ به سه هزار و 545 تومان رسید. در واقع هر چقدر فرصت 6 روزه ثبت‌نام کاندیداهای ریاست‌جمهوری به انتها نزدیک شده؛ بازار نیز بیشتر خود را با شرایط جدید تطابق داده و روند قیمت‌ها را نزولی کرده است. روز شنبه 22 اردیبهشت ماه، همزمان با اتمام مهلت ثبت‌نام کاندیداهای ریاست‌جمهوری، به نظر می‌رسد بازار ارز چشم‌انداز مثبتی از روند اقتصاد کشور پیش‌بینی کرده است؛ چرا که 100 تومان از قیمت دلار کاسته شده و به سه هزار و 460 تومان رسیده است. البته عقبگرد دلار چندان دوام نیافت و یک روز بعد ثابت شد که رفتارهای هیجانی بیشتر از ساز و کار عقلایی بر بازار ارز حاکم است و بازار ارز بلافاصله پس از افت ناگهانی قیمت‌ها که حاصل حضور برخی از چهره‌های میانه رو سیاسی در انتخابات ریاست‌جمهوری بود؛ باز هم با رشد قیمتی در محدوده ‌اندکی روبه‌رو شد، اما طی روزهای بعد، باز هم قیمت دلار کاهش پیدا کرده است. نوسان‌های سکه قیمت سکه در بازار با توجه به دو متغیر قیمت جهانی طلا و قیمت دلار در ایران، تعیین می‌شود. بانک مرکزی طی یک سال گذشته، مکانیزم پیش فروش سکه را برای جمع آوری نقدینگی و پاسخ به تقاضای موجود در پیش گرفت. البته آخرین مرحله پیش فروش سکه که اسفند‌ماه سال گذشته انجام شد با استقبال چندانی مواجه نبود و در تازه‌ترین اخبار منتشر شده در این باره، قرار است سکه‌های پیش فروش شده، پیش از موعد تحویل، به متقاضیان داده شود. این گزارش در این باره به «خوش‌بینی بازار» در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری اشاره کرده و اینکه افت قیمت سکه در روزهای منتهی به 22 اردیبهشت و حتی بعد از آن به چه دلیلی بوده است. همزمان با افت قیمت جهانی طلا، نمودار قیمتی در روزهای منتهی به 22 اردیبهشت‌ماه، نشان می‌دهد قیمت سکه در یک منحنی نزولی حرکت کرده و تنها یک روز پیش از آغاز ثبت‌نام است که قیمت سکه بهار آزادی طرح جدید صعودی بوده است. در‌بقیه روزها، قیمت سکه روند رو به کاهش داشته و اوج آن هم در روز آخر ثبت‌نام بوده است. برخی از رسانه‌ها با اشاره به کاهش قیمت جهانی طلا، امکان کاهش قیمت سکه پس از ثبت‌نام چهره‌های مشهور در انتخابات را «رد» کردند. نرخ جهانی هر اونس طلا، در هفته منتهی به 22 اردیبهشت حرکت مارپیچی و نوسانی داشته است. در آخرین روز ثبت‌نام کاندیداهای انتخابات، غروب روز شنبه 22 اردیبهشت‌ماه، طلا در معاملات جهانی، افت قیمت 24 دلار در هر اونس نسبت به روز چهارشنبه 18 اردیبهشت داشته است. طلا در روز شنبه پیش از ظهر، تنها 6 دلار کاهش قیمت نسبت به معاملات روز چهارشنبه ثبت کرد؛ اما در ادامه به دلیل برخی گمانه‌زنی‌ها در مورد کاهش قیمت نفت و افزایش نرخ تورم انتظاری چین، روند افت قیمت جهانی طلا تا سطح 24 دلار در هر اونس در غروب روز شنبه 22 اردیبهشت (به وقت تهران) شرایطی را به وجود آورد که نرخ طلا و سکه همگام با نرخ دلار افت کند. وقتی بازار ارز در واکنش به این رخدادها، به کاهش 100 تومانی قیمت دلار تن داد؛ انواع سکه نیز در ساعات پایانی روز شنبه در رقم‌های پایین‌تری نرخ‌گذاری شده است. در این میان کاهش قیمت جهانی طلا نیز، به عنوان تسریع‌کننده این جریان به کمک آمده است. آینده بازار هفته نامه «تجارت فردا» در ادامه به سراغ دو کارشناس حوزه بازار رفته و از آنها در مورد تحولات اخیر قیمتی در بازار پرسیده است: سید کمال سید علی معاون ارزی سابق بانک مرکزی و‌هادی کوزه چی مدرس دوره‌های MBA و مشاور در امور سرمایه گذاری. به گفته معاون ارزی سابق بانک مرکزی، «هر قدر تحولات سیاسی روی شرایط اقتصادی اثر گذار باشد یا مهم‌تر از آن هر قدر فعالان بازار احساس کنند که تحولات روی وضعیت آینده تاثیر می‌گذارد، این واکنش‌ها هم محسوس‌ترخواهد بود.» سید کمال سید علی با اشاره به اینکه «شرط توقف نوسان قیمت‌ها، ثبات در شرایط موجود اقتصادی است» افزود: «در شرایط فعلی بازارها در یک حالت گوش به زنگ هستند تا از نوسان‌های احتمالی بعدی جا نمانند. به عبارت دیگر هر قدر شرایط باثبات‌تری در حافظه بازار وجود داشته باشد، آنها احتمال ثبات بیشتری را در آینده می‌دهند و اثرپذیریشان هم کمتر می‌شود.» به گفته وی، «اخبار حول انتخابات می‌تواند در دوره‌هایی بر اقتصاد اثرگذار باشد. مثلا در این بستر، کاهش برخی شاخص‌ها مثل نرخ ارز می‌تواند به عنوان خوشبینی بازار تلقی شود؛ اما در صورتی که هجمه‌های سیاسی در فضای انتخاباتی بالا برود که خوشبینی اولیه را ضعیف کند یا اینکه حسی از نااطمینانی در بین فعالان ایجاد کند، اثرات منفی هم خواهد داشت.» این کارشناس افزود: «وقتی بازار به دنبال یک سری اخبار مثبت با افت قیمت همراه باشد، برخی جریان‌های سفته‌بازی وارد عمل می‌شوند و با خرید ارز که تقاضا را تشدید می‌کند جلوی افت بیشتر را می‌گیرند. چون یک افت ناگهانی اولیه می‌تواند برخی از افراد معمولی را برای فروش تشویق کند و تا حدی افت را تشدید کند.» وی اضافه کرد: «اخبار اگر خاصیت مقطعی داشته باشد، آثار آن هم مقطعی خواهد بود، اما در شرایطی که این اخبار مثبت تداوم داشته باشد و به صورت یک روند در بیاید، می‌تواند بازار را هم به طور جدی‌تری تحت تاثیر خود قرار بدهد.» معاون ارزی سابق بانک مرکزی با بیان اینکه «یکی از عوامل نوسان‌های ارزی و بالا رفتن نرخ ارز برداشتی بوده که فعالان و افراد نسبت به شرایط آینده داشته‌اند» در مورد آینده بازار ارز پس از انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: «با توجه به سهمی که هر یک از عوامل در رشد قیمت ارز داشته‌اند، حتی در صورتی هم که تحریم‌ها در میان‌مدت ادامه داشته باشد، اگر در عرصه سیاسی کشور اتفاق مثبتی از دید مردم رخ بدهد می‌توان در حوزه مدیریت ارز تا 40 درصد هم نسبت به وضعیت کنونی بهبود داشت.» هادی کوزه چی، مدرس دوره‌های MBA و مشاور سرمایه‌گذاری نیز در این باره به «تجارت فردا» گفت: «بازار در سه مرحله به این اتفاقات واکنش نشان می‌دهد. مرحله اول عکس‌العمل «روانی» است که تاثیر آن می‌تواند حتی پیش از قطعی شدن خبر و براساس شایعات اولیه، در بازار دیده شود مرحله دوم اثر میان مدتی است که به نحوه مدیریت بازار برمی‌گردد و مرحله سوم روند بلندمدتی است که وابسته به عوامل اقتصادی است.» او افزود: «نوسانات کوتاه‌مدتی که ناشی از اخبار مختلف هیجان انگیز سیاسی یا اقتصادی باشد فقط در همان حد نوسانات باقی می‌ماند، اما در بلندمدت بازار به سمت پارامترها و ریشه‌های اصلی اقتصادی گرایش دارد.» کوزه چی اضافه کرد: «اگر خوش‌بینی فعلی بازار به تحولات اقتصادی در آینده به نتیجه مورد نظر خود برسد، می‌تواند ادامه داشته باشد تا به ادامه دولت بعدی وصل شود. به نحوی که ارز و طلا نوسان کمتری را تجربه کنند، اما اگر در یک دوره خوش‌بینی نسبی موجود، تغییر جهت بدهد می‌تواند به سرعت به سمت جهش قیمت ارز و حرکت به سمت پارامترهای اقتصادی که مجموعا افزایش قیمت را تایید می‌کند حرکت کند .» این کارشناس در مورد شرایط بازار در آینده گفت: «به نظر می‌رسد نوسان قیمت‌ها تا زمان انتخابات در سطح نسبتا محدودی باقی بماند تا زمانی که بازار و فعالان اقتصادی به یک جمع‌بندی راجع به نتیجه انتخابات نرسند و حالا هر یک از کاندیداها احتمال موفقیت را داشته باشند، این موضوع می‌تواند نوسانات را محدود یا تشدید کند. »