شمارش معکوس فاز دوم هدفمندی

زهرا واعظ - دنیای اقتصاد: با تعیین تکلیف منابع اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در لایحه بودجه سال 91 کل کشور که از سوی نمایندگان مجلس رقم 56 هزار و 660 میلیارد تومان برای پرداخت به بخش تولید و خانوارها تعیین شد و نیز تصویب نهایی این لایحه تا اواخر اردیبهشت، به نظر می‌رسد که کم‌کم فاز اول هدفمندی یارانه‌ها به مراحل پایانی خود نزدیک شده و به این ترتیب با آغاز خرداد ماه، فاز دوم اجرای قانون یارانه‌ها در 10 ماه باقیمانده سال کلید خواهد خورد. درست دو هفته پیش گمانه‌هایی مبنی بر اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها از ابتدای خردادماه از سوی برخی رسانه‌ها مطرح شد، اما اینک آخرین اخبار از قطعی شدن موضوع حکایت دارد. خبرگزاری مهر دیروز از تدوین سناریوهای نهایی برای افزایش قیمت بنزین در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها شامل افزایش 50 درصدی قیمت بنزین نیمه یارانه‌ای و افزایش 25 درصدی بهای بنزین آزاد خبر داد و البته نوشت که هنوز این سناریو مورد تایید رییس‌جمهور قرار نگرفته است. در همین حال محمدرضا فرزین، دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها بار دیگر با دفاع از پیشنهاد درآمد 135 هزار میلیارد تومانی ناشی از هدفمندی یارانه‌ها در بودجه، تاکید کرده که دولت قصد داشت تا گام دوم هدفمندی را در دو مرحله اجرا کند و مخالف این ایده است که در هر سال با شیب ملایمی از اصلاحات قیمتی انرژی، شوک جدیدی به اقتصاد کشور وارد شود. از سوی دیگر برخی خبرها حاکی از آن است که با توجه به زمزمه‌های اجرای فاز دوم قانون از خرداد ماه، یارانه نقدی دهک‌های پردرآمد به زودی قطع می‌شود. در این راستا کاظم دلخوش - نایب رییس کمیسیون طرح تحول اقتصادی مجلس - به ایسنا گفته است «به نظر می‌رسد که دعوت به انصراف از سوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها صرفا برای احترام به دهک‌های برخوردار است و این یارانه به‌زودی قطع می‌شود.»این در حالی است که با وجود اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها مبنی بر در نظر گرفتن یارانه نقدی مرحله اول به عنوان کف یارانه برای همه اقشار، هنوز در خصوص برخورداری خانوارهای پردرآمد از مابه‌التفاوت فاز دوم هدفمندی، ابهاماتی وجود دارد. ضمن آنکه با توجه به مصوبات مجلس برای میزان درآمد حاصل از اجرای قانون در ماه‌های باقیمانده از سال، هنوز مبلغ افزایش یارانه نقدی مرحله دوم و نیز افزایش نرخ حامل‌های انرژی به طور رسمی اعلام نشده است. نرخ‌های جدید بنزین بر اساس گزارش خبرگزاری مهر، سناریوی نهایی افزایش قیمت بنزین در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها تدوین شده اما هنوز این سناریو مورد تائید رییس‌جمهور قرار نگرفته است. این گزارش می‌افزاید: در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها برای تحقق اهداف درآمدی دولت، قیمت بنزین نیمه یارانه‌ای تا سقف 50 درصد و بهای بنزین آزاد تا مرز 25 درصد افزایش می‌یابد که در این صورت درآمد ماهانه دولت از محل فروش بنزین با نرخ‌های جدید به حدود 1230 میلیارد تومان در ماه افزایش می‌یابد که حدود 25 درصد درآمدهای ماهانه دولت از محل اصلاح قیمت حامل‌های انرژی را شامل می‌شود. بر این اساس، قیمت بنزین معمولی نیمه یارانه‌ای که هم‌اکنون 400 تومان است با 50 درصد افزایش به 600 تومان خواهد رسید و قیمت بنزین سوپر نیمه یارانه‌ای که اکنون 500 تومان است نیز با 50 درصد افزایش 700 تا 750تومان را تجربه می‌کند. در همین حال بنزین معمولی آزاد 700 تومانی با 25 درصد افزایش به حدود 900 تومان می‌رسد و بنزین سوپر آزاد 800 تومانی کنونی با 25 درصد افزایش به 1000تومان خواهد رسید. اجرای گام دوم هدفمندی در دو مرحله از سوی دیگر دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس با دفاع از پیشنهاد دولت برای کسب درآمد 135 هزار میلیارد تومانی ناشی از هدفمندسازی یارانه‌ها در لایحه بودجه تصریح کرد: در خصوص پیشنهاد دولت تحت عنوان سناریو 135 هزار میلیارد تومانی اینجانب حداقل در سه جلسه سه ساعته توضیحاتی را در خصوص دلایل ارائه آن خدمت نمایندگان محترم عرض کردم و دائما تاکید داشتم که دولت قصد اجرای یکباره این پیشنهاد را ندارد، بلکه این پیشنهاد در دو گام اجرا خواهد شد و حتی در یکی از این جلسات آقای دکتر نادران در کمیسیون تلفیق از اینجانب توضیحات بیشتری را در خصوص نحوه اجرای این سناریو خواستند و من هم مجددا تاکید کردم، پیشنهاد ارائه شده تنها یک اختیار عام است و منطق آن براساس قیمت‌های نهایی قانون با قیمت ارز و هر بشکه نفت کنونی است. محمدرضا فرزین گفت: حتی به تفصیل نحوه استحصال درآمد ناشی از این سناریو را به تفکیک پنج فرآورده اصلی توضیح دادم، مساله‌ای که ذکر آن ضروری است این است که قانون تکلیف قیمت‌های نهایی انرژی را پس از 5 سال روشن کرده و من این تکلیف قانونی را در قالب یک سناریو با نرخ ارز و قیمت نفت کنونی به تصویر کشیدم و درآمد حاصل از آن را به‌دست آوردم. وی تاکید کرد: همانطور که بارها دولت اعلام کرده است روش بهینه اجرای این قانون به تشخیص دولت اجرای آن در سه مرحله است که گام اول اجرا شده و دو گام بعدی را دولت قصد دارد به گونه‌ای بردارد که ارقام پیشنهاد ارائه شده توسط دولت در پایان گام سوم تحقق پیدا کند. دولت تاکید دارد که طولانی کردن اجرای قانون هزینه‌های سنگینی را به کشور وارد خواهد کرد و مخالف این ایده است که در هر سال با شیب ملایمی از اصلاحات قیمتی انرژی شوک جدیدی را به اقتصاد کشور وارد کنیم. دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها خاطرنشان کرد: تصور کنید که اگر اصلاحات انجام شده توسط دولت در گام اول در دو یا سه گام انجام می‌شد آیا هزینه اصلاحات برای اقتصاد کشور کمتر بود؟ آیا تورم اجرای آن در سه گام کمتر از یک گام بود؟ و آیا هزینه اجرای آن در سه گام از یک گام کمتر بود؟ حذف یارانه ۱۰ میلیون نفر؟ در همین حال ایسنا به نقل از کاظم دلخوش نایب رییس کمیسیون طرح تحول اقتصادی مجلس نوشته است: به نظر می‌رسد که دعوت به انصراف از سوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها صرفا برای احترام به دهک‌های برخوردار است و این یارانه به‌زودی قطع می‌شود.وی گفت: تحلیل بنده از تصویب درآمد هدفمندسازی یارانه‌ها در لایحه بودجه ۹۱ این است که از یک سو به‌دلیل محدودیتی که مجلس در افزایش این سقف درآمدی مدنظر داشته است و از سویی قصد دولت برای حذف دهک‌های پردرآمد، به قطع یارانه نقدی اقشار مرفه همزمان یا پس از مدتی از اجرای گام دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها منجر خواهد شد.از اسفندماه سال گذشته پیامک‌هایی به برخی از سرپرستان خانوار ارسال شد که حاوی این پیام بود که نظر به تمکن مالی جهت انصراف از دریافت یارانه به سامانه www.refahi.ir مراجعه کنند. البته مبنای ارسال پیامک‌ها هنوز مشخص نیست، اما افرادی که در زمان تعیین شده برای اعلام عدم انصراف خود به این سامانه مراجعه نکرده‌اند احتمالا جزو افرادی خواهند بود که در فاز دوم از دریافت یارانه محروم خواهند شد. البته کسانی هم که برای اعلام انصراف به این سامانه مراجعه کرده‌اند، قرار است اطلاعاتشان مورد بررسی قرار گیرد و احتمال قطع یارانه این افراد نیز وجود دارد. بهمن‌ماه گذشته نیز دبیر ستاد هدفمندسازی یارانه‌ها با اشاره به اینکه از دیدگاه ما حدود ۱۰ میلیون نفر باید از گردونه دریافت یارانه نقدی حذف شوند، گفته بود: اسامی این ۱۰ میلیون نفر نهایی‌ شده است.