۰ نفر

جهان پسا کرونا، عصر غربت یا اعتماد؟

۷ اردیبهشت ۱۳۹۹، ۵:۰۰
کد خبر: 434358
جهان پسا کرونا، عصر غربت یا اعتماد؟

کرونا چند ماهی است، آمده، میهمان ناخوانده جهان شده و تأثیرات غیر قابل انکاری بر بخش‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی گذاشته است.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، اما تحلیلگران هشدار می‌دهند، آنچه می‌بینیم، تنها نوک قله کوه یخ است و نباید با ساده انگاری تصور کنیم، تأثیرات کرونا بر جهان به همان چیزی که تاکنون دیده‌ایم همچون رکود اقتصادی فعلی و فشارهای روانی ناشی از قرنطینه‌ها ختم شود. آن تحلیلگران هشدار می‌دهند، آثار کرونا تا یک دهه آینده بر وضعیت جهان کاملاً مشهود خواهد بود و به همین نسبت بر آینده سیاسی و اقتصادی و اجتماعی جهان تأثیر می‌گذارد. در این بین برخی با خوشبینی نگاه می‌کنند و معتقدند، هر چند کرونا رویدادی وحشتناک بود اما می‌تواند باعث ایجاد روحیه همبستگی در جهان شود.  اما برخی هم بدبینانه‌تر نگاه می‌کنند و معتقدند، آثار منفی کرونا بیش از آثار مثبت آن خواهد بود. مجله «اشپیگل»، چاپ آلمان، به سراغ شش نفر از دیپلمات‌های پیشین و اندیشمندان اندیشکده‌ها رفته و از آنها در خصوص تأثیر کرونا بر جهان فردا پرسیده است.

توجه اجباری به قشرهای ضعیف

مارتا لاگوس

بنیانگذار انستیتوی مطالعات نژادی در شیلی

در نگاه اول در‌می‌یابیم که کرونا، جهان را و بویژه کشورهای ثروتمند و پرمدعا را ساقط کرده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد همه ادعاهای قبلی در مورد قدرتمند بودن امریکا و انگلیس و آلمان در ستیز با ناملایمات طبیعی چیزی جز ادعا نبوده است و در این هنگامه هیچ کس نتوانسته است یک رهبر موفق و واقعی در دفع کرونا باشد و هر ملتی به سهم خود کشته‌هایی داده و با سست شدن زنجیره بیماری در آنجا، نفسی کشیده است. بدتر از همه، تفاوت و تفرقی است که در سیستم مبارزاتی کشورها در مقابل کرونا دیده می‌شود. حال آنکه بدون یک هماهنگی جمعی و خط مشی کلی امکان ندارد، بتوان پشت این بیماری مخوف را به خاک مالید. شاید فقط یک حسن در این میان مشاهده شده باشد. و آن، لزوم توجه دولت‌ها به قشرهای ضعیف پس از کشتارهای کرونایی بوده است. این بار حکومت‌‌ها در دل یک بحران فقط حواس‌شان را به طبقه ثروتمند معطوف نکرده و مجبور شده‌اند دست فقرا را بگیرند. این روال می‌تواند پایه‌گذار یک نگرش تازه در سطح مسائل سیاسی و ایجاد نگره‌های جدید اقتصادی باشد و شاهد دنیایی باشیم که پس از افول کرونا به سوی عدالتی بیش از گذشته پیش می‌تازد. این را نیز فراموش نکنیم که قشرهای زحمتکش بهیاران و پرستاران که پیش‌تر توجه لازم به آنها مبذول نمی‌شد، حالا به حق خویش رسیده و دنیا را به تشکر از خود وا داشته‌اند.

با چینی‌ها قهر نکنیم

میشل فلورنوی

بنیانگذار اندیشکده امنیت جدید امریکا

شاید بدون سر برآوردن کرونا در دنیا و آثار هولناک آن، امریکا و جهان به سوی فتح باب‌هایی تازه با چین بخصوص در مورد مسائل اقتصادی پیش می‌رفتند اما همه دیوارهای ساخته شده در این خصوص با بالا رفتن آمار کشته‌ها فرو ریخته و یک بار دیگر حائل بدبینی بین غربی‌ها و این غول شرق آسیایی استوار شده است. شاید امریکا بر سر فرصت‌طلبی اقتصادی چینی‌ها قصد مشارکت در این صلح را نداشت اما سایر نقاط جهان و بویژه اروپایی‌ها قصد داشتند مناسباتی تازه را با چین پی ریزند و حالا آن روال بر هم ریخته و دیوار بی‌اعتمادی بین دو سو در حال قد برافراشتن هر چه بیشتر است. جامعه جهانی که چین را متهم به راه‌اندازی سهوی ویروس «کووید19» می‌کند، خودش چقدر صرافت و خوشفکری در محدودسازی آن داشته است؟ وقتی در امریکا یک ناسیاستمدار مثل دونالد ترامپ سر کار می‌آید، چطور می‌توان توقع داشت که یک خط فکری قوی با انواع عوامل پشتیبانی در اختیار سران غرب برای طراحی روابط بین‌المللی‌شان چه به‌لحاظ سیاسی و چه اقتصادی باشد. در اروپا هم وضع چندان بهتر نیست و انگلیس و فرانسه چنان غیرمسئولانه با کرونا برخورد کردند که اسباب تأسف شد و ایتالیا و اسپانیا مسابقه‌ای پایاپای در تعداد کشته‌ها داشته‌اند. در این شرایط نمی‌توان صرافت لازم برای دیالوگ برقرار کردن با چین را یافت اما اگر ذهن‌ها هوشیارتر باشد، غربی‌ها اجازه نخواهند داد کرونا فرصت همیاری با اژدهای پر تحرک صنعت و اقتصاد چین را از آنها بگیرد و به جای قهر از «در» آشتی- ولو مصلحت‌آمیز- درخواهند آمد.

امریکا و چین، دشمن باقی خواهند ماند

یان ژونگ هوانگ

عضو ارشد بهداشت جهانی در شورای روابط خارجی امریکا

باور من این است که کرونا لااقل در کوتاه مدت هیچ‌تغییری را در روابط امریکا و چین ایجاد نخواهد کرد. دونالد ترامپ همچنان در پی نابود کردن چین است و چینی‌ها با سیاستی عاقلانه‌تر به تلاش خود برای تسخیر بازارهای امریکا ادامه می‌دهند، چه باک که کاخ سفید یکپارچه درباره آنها بدبگوید، از وقتی ترامپ به قدرت رسید امریکا با شم اقتصادی قوی‌تر درصدد محدود کردن نفوذ اجناس چینی به بازارهای بی‌در و پیکر خویش بوده است اما عوامل چند آنها را از این مهم بازداشته است. از یک سو آسان مصرف بودن محصولات چینی و بویژه البسه‌ آنها و از طرف دیگر امساک امریکایی‌ها در تولید پوشاک ارزانتر اجناسی را در بازارهای نیویورک و فیلادفیا و لس‌آنجلس باب کرده است که شاید مدل و الگوی آنها زیبا نباشد اما جوان‌ترها آن را بیشتر می‌پسندند. شروع کرونا از چین و بسط آن به سطح جهان بهانه خوبی در دست سران امریکا بوده است تا این کشور را به سوءمدیریت و پنهان‌کاری متهم کرده و از هر سو بگویند ولی سایر کشورهای عمدتاً غربی در این ستیز با امریکا همراه نیستند و باورهای خود را دارند، تعرفه گذاری‌های سنگین‌ ترامپ روی اجناس چینی شاید کارخانه‌های بزرگ امریکا را از برخی مناسبات با طرف آسیایی بازدارد اما اثر آن در بین مردم عادی امریکا اندک است. کسی خیال صلح ندارد و پکن و واشنگتن همچنان دشمنانی در قالب رقبای اقتصادی باقی خواهند ماند. اما کرونا گوشزد کرد که اگر در انتخابات 2020 امریکا جوبایدن سرکارآمد، میزان تسلیم بودن وی و بازارهای این کشور مقابل هجوم اجناس چینی اگر بیشتر نشود، فقط کمتر از امروزهم نخواهد شد.

آغاز عصر غربت و بی‌اعتمادی‌ها

برونو ترترایس

معاون بنیاد پژوهش‌های استراتژیک پاریس

مردم جهان حق دارند که سیاست متخذه کشورها را در مبارزه سراسری با کرونا ناکارآمد پندارند و به‌همین سبب به یک ناآرامی اجتماعی فراگیر دست بزنند و از این طریق فریاد کنند که دولت‌ها دیر و از سر خوش‌خیالی وتکبر با این بیماری مهلک برخورد کردند و چوب آن را ملت‌ها به شکل بدی خورده‌اند. عوارض کرونا از این هم فراتر می‌رود. پیشتر کشورها به سوی یکی شدن و برداشته‌شدن مرزها پیش می‌رفتند و می‌خواستند به یک اصول مشترک برسند اما حالا جورج اورول وار به یکدیگر نگاه می‌کنند و پشت خود یک خنجر پنهان کرده‌اند تا اگر خطری از راه رسید، غافلگیر نشوند. پوپولیسم و سیاست‌های افراطی که در سال‌های اخیر اوج گرفته و دولت‌های متظاهری را در امریکا و فرانسه سرکار آورده بود، مجبور به عقب‌نشینی موقتی شده‌اند و کار در دست افرادی افتاده است که به بهانه‌های امنیتی و بهداشتی، خارج شدن از مسئولیت‌های جمعی را به‌همگان توصیه می‌کند. مردم در سطح جهان برای یکدیگر دلسوزی کرده و کمک می‌فرستند و محموله‌های پزشکی تنها مواردی هستند که برای رساندن آنها به مقصد شاهد تیک اف هواپیما‌ها در هفته‌های اخیر هستیم اما همسو با آن دولت‌ها در حال تدوین مقرراتی تازه برای ادامه حیات خود هستند. مرزها به روی کشورهای دیگر مسدود شده‌است و از این پس کمتر توریستی با نگاه یک میهمان نوازی مهربانانه به دیار غربت قدم خواهد گذاشت. ما به عصری قدم می‌گذاریم که دوره غربت‌ها و بی‌اعتمادی‌ها است و این خصلت‌های منفی به این زودی‌ها فروکش نخواهد کرد. این پروسه‌ای است که دنیا را در سال‌های پیش رو متأثر و منقلب خواهد کرد.

ما فقیرتر و ضعیف‌تر شده‌ایم

شیو شانکار

مشاور امنیت ملی سابق هند

پس‌از آنچه کرونا طی ماه‌های اخیر با جهان انجام داد، ما به سوی دنیای تازه‌ای می‌رویم که کوچک‌تر و فقیرتر از سابق خواهد بود. شاید کرونا در صورت برخورد درست‌تر مقام‌های مسئول تبدیل به عاملی برای هم‌افزایی و دوستی بیشتر ملت‌ها می‌شد اما سوء مدیریت‌ها، فاصله بین ملت‌ها را فزون‌تر کرده است. مشکل از آنجا ناشی می‌شود که هر مقامی در کشورهای جهان فقط براساس باورهای خویش، طرح مبارزه با کرونا را می‌چیند و یک هماهنگی جهانی و مبتنی بر اصول در روند این مبارزه مشاهده نمی‌شود و برعکس آدم‌ها و سران کشورها مشغول محکوم کردن یکدیگر در مسیر این مبارزه هستند. هند که پیش‌تر هم به‌سبب فقر مطلق از رسیدن به آرمانشهر مورد نظرش محروم مانده بود، حالا با ضایعات کرونا احساس عجز بیشتری می‌کند. ما می‌خواستیم هند را به کشوری تبدیل کنیم که هر تبعه آن بتواند ضمن رسیدن نسبی به اهداف شخصی‌اش، از حداقل سلامت فردی و اجتماعی برخوردار باشد اما طوفان کرونا ریشه تازه شکل گرفته امنیت اجتماعی را از جا کند. در همین چند ماه نه تنها افراد فقیر و زاغه‌نشینان هند قربانی این اپیدمی مخوف شده‌اند بلکه بر فقر عمومی افزوده شده است.

هیچ‌کشور و دولتی مصون نیست

جکی سیلیرز

رئیس شورای حکام انستیتوی مطالعات امنیتی

برخی می‌گویند اقتصادهای قوی‌تر مانند آنچه در آلمان، امریکا و چین مشاهده شده، از مهلکه کرونا زودتر و بهتر رها خواهند شد اما این صرفاً یک گمانه‌زنی سطحی و توأم با امیدواری‌های بیش‌از حد در این دوران هراس عمومی و بی‌حد و حصر است. در کشورهای فقیر هر کشته‌ای دولت را بیشتر ضعیف ‌خواهد کرد اما آنجا مرگ و میرها بلیه‌ای آشنا هستند. حال آنکه در کشورهای نامدار اروپایی و امریکا که هر مرگ ناقض ادعاهای موجود درباره یک جامعه امن است، این رویداد بازتاب اساسی‌تری خواهد داشت. در یک نگاه کلی هیچ‌کشوری در جهان از انعکاس‌ها و پس‌لرزه‌های کرونا مصون نخواهد ماند و از اروپا گرفته تا آسیا و از اقیانوسیه گرفته تا امریکای‌جنوبی با کشورهایی طرف هستیم که یا در مبارزه با «کووید19» سوءمدیریت داشته‌اند یا با اتخاذ روش‌های غلط بر حجم ضایعات افزوده‌اند. تا قبل از شروع کشتارهای کرونا جهان در تسخیر ترسی بود که گروه‌های تروریستی و بویژه داعش و القاعده آفریده بودند ولی امروز دنیا با خطری مواجه است که بسیار ناشناخته‌تر از گروه‌های پلید فوق است و اصلاً نمی‌توان آن را برآورد کرد و معلوم نیست که کمی و چگونه به انسان‌ها ضربه می‌زند.