۰ نفر

برنامه مادورو برای عبور از بحران

۲۱ بهمن ۱۳۹۸، ۸:۴۵
کد خبر: 416033
برنامه مادورو برای عبور از بحران

در قرن بیستم و پیش از فروپاشی بلوک شرق برخی کشورها تبدیل به زمین بازی نبردهای جنگ سرد دو بلوک شده بودند. نمونه‌های متعددی را از کره گرفته تا ایران و کوبا می‌توان نام برد. اما حالا در قرن 21 و با گذشت حدود 30 سال از فروپاشی بلوک شرق ونزوئلا شرایط ونزوئلا برای قدرت‌های بزرگ بی‌شباهت با دوران جنگ سرد نیست.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد،  از یک طرف امریکا از رییس‌جمهوری خودخوانده حمایت می‌کند که معتقد است او باید قدرت را در ونزوئلا به دست گیرد و در سوی دیگر روسیه از دولت مستقر در ونزوئلا پشتیبانی می‌کند.

چندی پیش خوان گوایدو، رییس‌جمهور خودخوانده و مورد حمایت امریکا در کنگره حاضر شد و در سخنرانی سالانه رییس‌جمهور امریکا شرکت کرد و در میان سخنرانی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا با تشویق حاضران در نشست روبه‌رو شد. در سوی دیگر ماجرا سرگئی لاوروف، وزیرخارجه روسیه به کاراکاس، پایتخت ونزوئلا رفت و با نیکولاس مادورو دیدار و گفت گو کرد.

دیداری که در آن روسیه متعهد شد که همکاری‌های نظامی و اقتصادی خود با ونزوئلا را تقویت کند تا به این کشور در مقابله با فشارهای امریکا یاری رساند. لاوروف در این سفر تاکید کرد که هر گونه تلاش برای حذف دولت آقای مادورو به وسیله زور کاملا غیرقابل قبول است. این در حالی است که ایالات متحده، دولت مادورو را غیرقانونی و فاسد می‌داند. ایالات متحده روز جمعه تحریم‌هایی را علیه شرکت هواپیمایی Conviasa متعلق به ونزوئلا وضع کرد و بهانه این امر از سوی امریکا این بود که این خطوط هوایی مقامات فاسد را در سراسر جهان جابه‌جا کرده است.

با این حال لاوروف در سخنانی که در پایتخت ونزوئلا داشت، گفت: ما کاملا حمایت خود را از حاکمیت ونزوئلا و همبستگی‌مان با رهبری و ملت ونزوئلا در نبرد با فشار غیرقانونی که توسط ایالات متحده و متحدان آن اعمال شده، اعلام می‌کنیم. او در ادامه گفت: ما توافق کرده‌ایم همکاری‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری خود را در مناطق مختلف با وجود تحریم‌های نامشروع عمیق‌تر کنیم که اصلی‌ترین آنها در بخش‌های انرژی، منابع طبیعی و صنعت است. وزیرخارجه روسیه همچنین در ادامه عنوان کرد که این سفر همچنین در راستای نهایی کردن برنامه سفر آقای مادورو به مسکو در ماه مه ‌آینده است.

با این حال به لحاظ اقتصادی، ونزوئلایی‌ها شرایط سختی را سپری می‌کنند و بحران اقتصادی در این کشور وارد هفتمین سال خود شده است و نیکولاس مادورو تا پیش از آن طرح چندانی برای خروج از این بحران نداشت اما مجموعه شرایط نشان می‌دهد برای خروج از این بحران برخی سیاست‌های اقتصادی پیشین را تغییر داده است، چراکه گزارش‌ها حاکی از آن است برای عبور از این بحران برخی سیاست‌های نفتی ونزوئلا در حال تغییر است. به نوشته نیویورک تایمز پس از ده‌ها سال تسلط دولت ونزوئلا بر صنعت نفت این کشور، رفته رفته سیاست‌های دولت به سمتی سوق پیدا می‌کند که شرکت‌های خارجی را وارد بحث استخراج نفت خود کند تا بتواند وضعیت اقتصادی کشور را بهبود ببخشد. ونزوئلا اکنون بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد اما توان بهره‌برداری از آن طی سال‌های گذشته به ‌شدت کاهش یافته است. سیاست ملی کردن صنعت نفت ونزوئلا با توجه به عدم توانایی بومی این کشور برای استخراج نفت با بن‌بست مواجه شده است. ولی نباید فراموش کرد که یکی از عوامل پایداری و مشروعیت دولت در ونزوئلا اعمال حاکمیت و کنترل میادین نفتی بوده که ستون اصلی اقتصاد این کشور به حساب می‌آمد و در دوره اوج‌گیری قیمت نفت ونزوئلا و مردم آن یکی از مرفه‌ترین مردمان بودند که با کاهش شدید قیمت نفت، ضربه‌ای جدی به اقتصاد تک بعدی ونزوئلا وارد شد. اما به نظر می‌رسد در شرایط حساس کنونی مادورو سیاستی جدید را رقم زده و تلاش می‌کند در دوره بحران اقتصادی فلج‌کننده، فضا را تغییر دهد. طبق قانون ونزوئلا، شرکت ملی نفت این کشور باید در تمام پروژه‌های مهم نفتی سهامدار اصلی باشد. اما به نظر می‌رسد طی چند وقت اخیر تحت فشار تحریم‌های امریکا رویه تغییر کرده و به صورت غیررسمی کل مسوولیت کار به شرکای خارجی واگذار شده است.

به گفته مدیران و برخی مشاوران نفتی که روی پروژه‌های انرژی این کشور کار می‌کردند، عنوان می‌کنند که استخراج نفت خام از سوی برخی شرکت‌های بخش خصوصی صورت می‌گیرد که به ‌طور کامل صادرات نفت را انجام می‌دهند، دستمزد کارگران را پرداخت می‌کنند و خرید تجهیزات مورد نیاز نیز در اختیار همین شرکت‌هاست و حتی یک تیم حفاظتی اختصاصی نیز در حومه این مناطق نفتی مستقر کرده است.

رافائل رامیرز که بیش از یک دهه در صنعت نفت ونزوئلا فعالیت می‌کرد در یک گفت‌وگوی تلویزیونی عنوان کرد که دیگر شرکت نفت ونزوئلا نفت این کشور را مدیریت نمی‌کند و مادورو این کار را به شرکت‌های خصوصی واگذار کرده است. با این حال شرکت ملی نفت ونزوئلا در خصوص این موضوع هنوز هیچ‌گونه اظهارنظری نکرده است. سرعت این تحولات به ‌شدت بالاست و به نحوی این شرکت‌ها بار دیگر تولیدات نفت ونزوئلا را تا حدی احیا کردند. برخی معتقدند که این یک عقب‌نشینی کامل از سوی مادورو نسبت به سیاست‌های چاوز است.

چاوز در سال 2007 تاسیسات نفتی غول‌هایی مانند اکسون موبیل و کونکو فیلیپس در ونزوئلا را ملی اعلام کرد و تحت انقلاب بولیواری خود همه دارایی‌های نفتی کشور را در اختیار شرکت ملی نفت این کشور PDVSA قرار داد. این تغییر سیاست اکنون در دوره‌ای رخ داده که ونزوئلا تحت تحریم‌های شدید امریکاست. تحریم‌های اعمال شده در ژانویه سال 2019 تقریبا یک سوم تولید نفت ونزوئلا را از بین برد و طبق داده‌های رسمی سازمان ملل این پایین‌ترین سطح تولید نفت ونزوئلا از دهه 1940 به شمار می‌آید.

در حال حاضر تولید نفت کمتر از یک سوم کل تولید سال 1998 است، هنگامی که هوگو چاوز قدرت در ونزوئلا را در دست گرفت. بر اساس اطلاعاتی که وجود دارد اواخر سال 2019 ونزوئلا توانسته صادرات نفتی را روی یک میلیون بشکه در روز تثبیت کند.

تثبیت درآمدهای دولت ونزوئلا به مادورو این اجازه را داده که خود و حکومتش را با تحریم‌های امریکا سازگار کند و موقعیتش را تحکیم ببخشد.

گفته می‌شود، تاسیسات نفتی Pdvsa از سیستم مالی جهانی عملا جدا شده و در شرایط سختی قرار دارد و نمی‌تواند دیگر مانند گذشته عمل کند. طبق گزارش نیویورک تایمز این موضوع از سوی مادورو به مانوئل کوودو که یک ژنرال گارد ملی است، سپرده شده که هیچ تجربه‌‌ای در امور نفتی ندارد ولی این سیاست خاموش کار با شرکت‌های خصوصی را پیش می‌برد.

گفته می‌‌شود، عمده پروژه‌های نفتی عملیاتی به شرکت‌های دولتی روسیه سپرده شده است و حتی شرکت‌هایی از اروپا و چین نیز در این جریان حضور دارند. لیزا ویسیدی از متخصصان حوزه نفت و انرژی مستقر در واشنگتن به نیویورک تایمز گفت: شرکت ملی نفت ونزوئلا در بحران به سر می‌برد از همین رو به شکل فزاینده مسوولیت‌های عملیاتی و تصمیم‌گیری‌ها را به شرکای خود واگذار کرده است. از همین رو به نظر می‌رسد که به تدریج Pdvsa تبدیل به هلدینگی خواهد شد که سهم دولت از درآمد میدان‌های نفتی را گردآوری می‌کند و نقش آن در سیاستگذاری‌ها به ‌شدت کمرنگ می‌شود و اصل کار مالی و تصمیم‌های استراتژیک توسط شرکای خصوصی اتخاذ خواهد شد.

اکنون تنها چیزی که برای دولت ونزوئلا مهم به شمار می‌آید، این است که فروش نفت به جریان خود ادامه دهد و دغدغه‌های دولت کاهش یابد. این شرایط جدید به ونزوئلا اجازه داده تا بتواند مواد اولیه مورد نیاز از جمله غذا، دارو و سوخت را وارد کشور کند.

برخی معتقدند که مادورو قصد دارد، آزادسازی بیشتری انجام دهد و برخی منابع و صنایع ونزوئلا را به بخش خصوصی خارجی واگذار کند.

گفتنی است که دولت به دنبال تصویب قانونی است که نقش شرکت‌های خصوصی را در بخش انرژی این کشور تقویت و حضور آنها را به ‌طور کامل قانونی کند.

اما در این بین یک مشکل وجود دارد. طبق پیش‌بینی‌ها ونزوئلا می‌تواند تولید نفت خود را طی 10 سال به 2.6 میلیون بشکه به صورت روزانه برساند و برای افزایش این روند نیاز به سرمایه‌گذاری 200 میلیارد دلاری در صنعت نفت ونزوئلا که با وضعیت کنونی شرکت‌های نفتی امکان چنین سرمایه‌گذاری عظیمی وجود ندارد و برخی معتقدند دیگر روزهای خوب ونزوئلا به عنوان یک ابرقدرت نفتی به پایان رسیده است،‌دارد.