به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، پس از قطع ناگهانی نزدیک به یک سال مذاکرات حساس با طالبان در ماه سپتامبر، ترامپ این هفته مذاکرات را به روند خود بازگرداند و به روشی غیرمتداول خواستار آتش‌بس شد، درخواستی که مذاکره‌کنندگان او از خیلی وقت پیش می‌دانستند که بسیار بلندپروازانه است.
دیپلمات‌های غربی و رهبران طالبان علی‌رغم امید به ادامه مذاکرات برای اتمام یک نزاع 18 ساله، در تلاش بودند بفهمند آیا ترامپ ناجوانمردانه قواعد بازی را برای مذاکره با طالبان بر هم می‌زند یا خیر.
سخنانی که ترامپ طی سفر اعلام نشده خود به افغانستان به مناسبت جشن شکرگزاری عنوان کرده بود، آنها را بیش از پیش گیج کرد. رییس‌جمهور امریکا در سخنان خود گفت نمایندگان کشورش بار دیگر با طالبان دیدار کرده تا در مورد یک توافق با هم صحبت کنند، اما «ما می‌گوییم که این توافق باید بر سر آتش‌بس باشد.»
درخواست آتش‌بس به منزله تغییری بزرگ در موضع امریکاست و نیازمند آن است که طالبان امتیاز جدید و مهمی را به امریکا بدهد ؛ امتیازی که امریکایی‌ها توانایی لازم برای اخذ آن را ندارند.
طالبان و امریکا در طول مذاکرات یک ساله‌شان بیشتر اوقات با یکدیگر هم عقیده بوده‌اند: طالبان از امریکا می‌خواست که نیروهای خود را از افغانستان خارج کند و ترامپ نیز تمایل خود را برای پایان دادن به آنچه «جنگ‌های ناتمام امریکا» می‌خواند، پنهان نکرده است. اما موافقت بر سر جزییات این توافقنامه پیچیده به نظر می‌رسید. پیش از آنکه ترامپ معادلات را بر هر بزند، هر دو طرف به یک توافق نهایی بسیار نزدیک شده بودند. اما در همین توافق نیز مهم‌ترین دستاورد مذاکره‌کنندگان امریکایی این بود که توانستند طالبان را تا حدی راضی به کاهش خشونت کنند. مذاکرات در مورد یک آتش‌بس جامع به گفت‌وگوهای بعدی طالبان و رهبران افغان موکول شد ؛ و این مذاکرات نیز تنها زمانی انجام می‌شود که امریکا خروج نیروهای خود را از این کشور آغاز کند.
اما ترامپ پنجشنبه هفته گذشته اعلام کرد که نظر طالبان تغییر کرده است.
او گفت: «طالبان نمی‌خواست آتش‌بس را اجرا کند، اما اکنون من معتقدم که آنها می‌خواهند این کار را بکنند. و مشکل احتمالا با این روش حل می‌شود. خواهید دید که چه اتفاقی خواهد افتاد.»
به نظر می‌رسد که طالبان از اظهارات ترامپ متعجب شده است. با وجود اینکه مذاکره‌کنندگان طالبان در هفته‌های اخیر نشست‌هایی غیر رسمی با دیپلمات‌های امریکایی داشتند و درباره روش‌های بازگشت به مذاکره با یکدیگر صحبت کردند، اما رهبر آنها روز جمعه گفت نظر اصولی آنها درباره آتش‌بس تغییری نکرده است.
سهیل شاهین، یکی از اعضای تیم مذاکره طالبان در مصاحبه‌ای گفت: «امریکایی‌ها از میز مذاکره خارج شدند و اکنون توپ در زمین آنهاست ؛ اگر می‌خواهند که این مشکل را حل کرده و توافق را به مرحله امضا و اجرا برسانند بستگی به خودشان دارد که به مذاکره بازگردند. دیدگاه ما مانند قبل است.»
در شرایطی که مذاکره‌کنندگان امریکایی پیش‌تر نتوانستند طالبان را راضی به آتش‌بس کنند، مشخص نیست که این‌بار بتوانند این کار را انجام دهند.
نظامیان امریکایی ترک افغانستان را از مدتی قبل شروع کرده و باعث شده‌اند قدرت چانه‌زنی مذاکره‌کنندگان کمتر از گذشته شود. ماه گذشته، آستین میلر، فرمانده ارشد امریکا در افغانستان اعلام کرد که شمار نیروهای نظامی در سال گذشته
2000 نفر کمتر شده است.
ترامپ پنجشنبه هفته گذشته اعلام کرد که «به‌طور قابل ملاحظه‌ای در حال کاهش شمار نیروهای نظامی افغانستان است.»
حرف‌های ترامپ برای اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان خوشایند بود. غنی ماه‌ها بدون کسب موفقیت تلاش کرده بود که امریکایی‌ها را متقاعد کند تا پیش از اجرای آتش بس با طالبان اقدام به خروج نظامیان خود نکنند چرا که چنین اتفاقی موجب این می‌شد که دولت او آسیب پذیر‌تر شود.
دولت افغانستان تا همین جا هم به دلیل محرومیت از حضور در مذاکرات میان امریکا و طالبان تضعیف شده است چرا که طالبان پیش از خروج نظامیان امریکایی از خاک این کشور از تعامل با دولت امتناع می‌کند.
اکنون، رییس‌جمهور امریکا ناگهان جایگاه اشرف غنی را تقویت کرده است، دقیقا زمانی که او درگیر مبارزه تلخی بر سر برگزاری مجدد انتخابات است، اتفاقی که کشور را به سوی بحران پیش می‌برد.
غنی و ترامپ در شب تظاهرات گسترده حامیان عبدالله عبدالله، رقیب انتخاباتی اشرف غنی، با یکدیگر دیدار کردند. پس از تجمع هزاران نفر از مردم افغانستان در میدانی پشت کاخ ریاست‌جمهوری که درخواست ابطال آرای جعلی را داشتند، بیشتر مناطق پایتخت افغانستان به دست نیروهای امنیتی بسته شده بود.عبدالله عبدالله کمیسیون انتخابات مجلس را به شمارش 300 هزار رای مشکوک به نفع اشرف غنی متهم کرده است.
غنی و عبدالله یک بار دیگر نیز در سال 2014 در انتخابات با هم به مشکل خورده بودند و در نهایت توافق کردند در قالب یک دولت ائتلافی که امریکا ترتیب داده بود با هم شریک شوند.
اختلاف فعلی آنها نیز باعث ایجاد چنددستگی در کشور شده و به پیچیدگی‌های تلاش برای صلح افزوده است.
نکته امیدبخش این است که مذاکرات صلح به تدریج موجب مذاکرات مستقیم بر سر آینده سیاسی کشور پس از خروج نظامیان امریکایی میان طالبان و رهبران افغان شود. اکنون حدود 13 هزار نیروی امریکایی در خاک افغانستان حضور دارند.
پس از انصراف ترامپ از مذاکرات در ماه سپتامبر، برپا نگه داشتن روند صلح نیازمند دیپلماسی آرام و حساسی شامل تبادل زندانیان و کاهش خشونت است. حرف‌های اخیر ترامپ که نوعی ژست دیپلماتیک خسته‌کننده به نظر می‌رسد بار دیگر مذاکره‌کنندگان را مجبور به تلاش برای عقب‌نشینی از چیزی می‌کند که بسیاری از مقامات غربی آن را هدفی غیر واقعی توصیف می‌کنند.
طالبان اعمال آتش بس پیش از امضای هرگونه توافق برای پایان حضور نظامیان امریکایی را موضوعی حیاتی می‌بیند. طالبان می‌گوید اگر از نیروهایش بخواهد تا دست از جنگیدن بردارند و سپس توافق با شکست روبه‌رو شود، آنگاه دیگر قادر به جمع‌آوری دوباره نیروهایش نخواهد بود.
اما دولت اشرف غنی اعلام کرده است که مذاکره درباره آینده زیر فشار توپ و تفنگ امکان‌پذیر نبوده و اعلام آتش‌بس پیش‌نیاز هرنوع مذاکره‌ای است.
وقتی ترامپ مذاکرات را لغو کرد، طالبان دریافت با ادامه حملات، درست چند روز پیش از امضای توافق با امریکا، پای خود را از گلیمش درازتر کرده است. طی هفته‌های گذشته، دیپلمات‌های امریکایی این گروه را به کاهش حملات گسترده علیه پایتخت افغانستان مجاب کردند. این امر بخشی از یک توافق تبادل زندانی بود که منجر به آزادی دو گروگان امریکایی و استرالیایی در قبال آزادی رهبران ارشد طالبان شد.
اما برای جنبشی که تلاش می‌کند وحدت خود را در زمان مذاکره بر سر مسائل تفرقه‌آمیز حفظ کند، اجرای یک آتش‌بس جامع همیشه امری دشوار است.
یک مقام غربی آگاه به آخرین تحولات صلح می‌گوید در طول دوره‌ای که مذاکرات تعلیق شده بود، او تغییر چشمگیری را در موضع طالبان در قبال آتش‌بس مشاهده نکرده است. این مقام نگران آن بود که طالبان مجبور شود تقاضای ظاهری ترامپ مبنی بر آتش‌بس را برای حفظ وحدت خود رد کند، و این امر باعث پیچیده‌تر شدن ادامه مذاکرات شود.
لورل میلر، یک دیپلمات سابق امریکایی، می‌گوید دیپلمات‌های امریکایی اکنون باید به طالبان بفهمانند که جملات غیردقیقی که از زبان ترامپ خارج شد واقعا چه معنایی داشته است و اینکه آیا اصلا خبری از تغییر موضع هست یا خیر.او می‌گوید: امریکا به دنبال چیزی شبیه به کاهش خشونت است. اما من بعید می‌دانم واشنگتن هم مثل اشرف غنی آتش‌بس را پیش‌شرط بداند.
