اقتصاد آنلاین - مهسا نجاتی؛ ایزولهسازی یکی از مشخصههای بیماری همهگیر کووید-19 بوده، اما نابرابریهای اجتماعی نیز آسیبهای زیادی را به بار آورده است. کارشناسان میگویند که جهان اکنون در بحبوحه وضعیت اورژانسی نابرابری شهری قرار دارد.
ریچارد سنت، جامعهشناس و معمار مشهور جهان میگوید تا زمانی که با این مسائل مقابله نکنیم، نابرابری به طراحی و عملکرد شهرهای ما برای چندین دهه پیش رو آسیب خواهد زد.
روند شهرنشینی، همیشه نمایانگر تغییرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بوده است. از ماه مارس، گمانهزنیها در خصوص تغییر ماهیت شهرهای ما بیشتر بر پویایی کار از خانه و آنچه که برای ناحیه تجاری مرکزی ما (CBD) معنی مییابد، متمرکز شده است.
در بیشتر شهرهای استرالیا، اکنون بر سر بازگشت به محل کار بحث میشود. اما آیا میتوان تعادلی ایجاد کرد که متناسب با کارمندان و روسای آنها باشد؟
پروفسور سنت، که به عنوان مشاور ارشد سازمان ملل در زمینه شهرها و تغییرات اقلیمی فعالیت میکند، اینگونه استدلال میکند که تمرکز، یک واقعیت تاریک را پنهان میکند. برای بخش بزرگی از جمعیت، انتخاب گزینه نیست.
وی میگوید: فاصلهای عمیق بین طبقه کارگر، و طبقه مرفه با انعطافپذیری بیشتر، ایجاد شده است. پروفسور سنت میگوید: کسی که نظافتچی بوده و زباله جمع میکند، نمیتواند کار خود را از راه دور و از خانه انجام دهد. همچنین افراد نمیتوانند از راه دور در یک سوپرمارکت کار کنند. دورکاری برای طبقه متوسط یک مزیت محسوب میشود."
میشل آکوتو، استاد دانشگاه ملبورن نیز بر این باور است که جهان در یک بحران نابرابری قرار دارد. اما او اعتقاد دارد که بذرهای این بحران پیش از آغاز شیوع ویروس کرونا جوانه زده بود.
وی میگوید: "به گفته بانک جهانی، بر اثر این بحران، 70میلیون نفر دیگر فقیر خواهند شد و در مجموع 700میلیون نفر در سراسر جهان در شرایط فقر قرار خواهند گرفت." "ما به این مشکل واقف بودیم؛ ما از شرایط مسکن، پویایی و حمل و نقل آگاهی داشتیم. بنابراین احتمالا نباید از آنچه که اتفاق افتاده شوکه شویم."
گمراه کردن توجه
تراکم شهری، به عنوان یکی از اصلیترین مشکلات زندگی مدرن در شهر و علت اصلی شیوع سریع ویروس مشخص شده است.
اما پروفسور آکوتو معتقد است این واقعیت که بیشتر عفونتها در کشورهایی مانند استرالیا در حومه شهرها رخ داده، نادیده گرفته میشود.
"این داستانی از چگونگی مدیریت جمعیت و قابلیت هدایت بین مردم است. ما باید تفکر را به صورت دقیقتری شروع کنیم."
وی خاطرنشان کرد که اگرچه نیویورک و هنگکنگ از نظر تراکم جمعیت مشابه یکدیگرند، اما نرخ ابتلا و مرگ و میر در نیویورک به میزان قابل توجهی بیشتر است.
پروفسور آکوتو میگوید: این تفاوت مربوط به اثربخشی مدیریت بحران و شرایط اجتماعی اساسی است.
وی میگوید: "تمرکز به تراکم به تنهایی خطرناک است، زیرا تراکم را به عنوان یک عامل واحد در برابر مثلا پویایی، شرایط زندگی، کیفیت زندگی تنظیم میکند."
"صحبت درباره تراکم بدون اشاره به کیفیت خانههایی که مردم در آنها زندگی میکنند، و همچنین کیفیت دفاتر و محیط کاری واقعا منطقی نیست."
فاصله اجتماعی، راه اقتصادی – اجتماعی
یکی از نتایج غیرمنتظره این بیماری همهگیر، این بوده که قیمت زمین و مسکن در شهرهای بزرگ جهان تا حد زیادی تحت تاثیر قرار نگرفته است.
پاتریک کاندون، کارشناس طراحی شهری میگوید که این مسئله در مورد سایر داراییهای مالی و بازار سهام نیز صادق است.
وی میگوید: "این وضعیت بدان دلیل است که پولهای زیادی توسط دولت به این سیستم وارد میشود و حجم زیادی از پولها در دستان قشر یک درصدی قرار دارد."
و با این وضعیت، نه ثروتمندان و نه دولتها تمایلی برای کاهش داراییها ندارند.
این وضعیت برای سهام و طلا و جواهرات مناسب است که به شهروندان طبقه متوسط و فروشندگان مواد غذایی صدمهای وارد نمیکند. اما زمانی که بر قیمت زمینهای شهری تاثیر بگذارد، بر اجاره خانه و قیمت مسکن نیز تاثیر خواهد داشت.
پروفسور کاندون هشدار میدهد کارگرانی که بیشتر در معرض کووید-19 قرار دارند، به دلیل غیر قابل دسترس بودن مسکن نیز دو برابر آسیب خواهند دید.
پروفسور سنت نگران این موضوع است که کووید-19 سبب افزایش سرعت در فروپاشی شهرهای کوچک تا بزرگ شود.
مسکن برای مردم، نه برای سود
در طول همهگیری سال جاری، فراخوانهای زیادی برای افزایش مسکن ارزانقیمت در راستای کمک به ایجاد مشاغل در ساخت و ساز و در عین حال کاهش نابرابری ارائه شده است.
پروفسور سنت از فراخوانهای تقویت مسکن ارزانقیمت پشتیبانی میکند، اما بر این باور است که دولتها باید از یک مدل متنوع در بخش مسکن پیروی کنند.
وی میگوید که ایجاد حومههای طراحی شده برای طبقه کارگر فقط مشکلات گذشته را تکرار میکند.
تحقیقات پروفسور کاندون نشان میدهد تفکیک توسط طبقه درآمدی در میان انگلیسی زبانان در حال افزایش است.
وی از نقش بهتر دولت در حمایت از مسکن ارزانقیمت پشتیبانی کرده و شهر وین را به عنوان الگویی معرفی کرده است.
55درصد از مردم آن در خانههای غیر بازاری مقرون به صرفه زندگی میکنند. این رویکرد غیر بازاری شامل مسکن عرضه شده و کنترل شده توسط تعاونیهای محلی و یا شرکتهای غیرانتفاعی است.
پروفسور کاندون میگوید که اهمیت موقعیت، امری حیاتی است. مسکن ارزان قیمت در آینده، زمانی موثر واقع میشود که در محلی که مردم کار میکنند ساخته شود.
وی میگوید: "دولت تمایل دارد با سرمایهگذاری میلیاردها دلار در سیستمهای حمل و نقل این وضعیت چالش برانگیز را دنبال کند. اگر دولت دست به کار شود و حمایت از مسکن را ارائه دهد، برای آن بسیار مقرون به صرفهتر خواهد بود.