به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرابورس، معاون بازار فرابورس ایران از آغاز عملیات بازار باز برای نخستین بار در بازار سرمایه کشور از امروز 28 دی‌ماه خبر داد.
افسانه اروجی با اشاره به اینکه امروز برای نخستین بار عملیات بازار باز آغاز شد، گفت: این معاملات از درگاه بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران رقم می‌خورد. در جریان عملیات بازار باز، بانک‌ها سفارش‌هایشان را به معامله‌گر مستقل بانک مرکزی ارائه می‌کنند که در گام بعدی، معامله‌گر مستقل این سفارش‌ها را وارد سامانه می‌کند و معامله انجام می‌شود.
وی افزود: امروز معامله تعداد 10,000 برگه اسناد خزانه اسلامی در این بازار بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و یکی از بانک‌های دارای مجوز به منظور تامین کمبود نقدینگی این بانک انجام شد.
اروجی در مورد سازوکار عملیات بازار باز توضیح داد: هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به بانک مرکزی مجوز معامله‌گری مستقل در عملیات بازار باز داده است که این عملیات از طریق اوراق قابل معامله و درج شده در فرابورس ایران و روی اوراق مالی اسلامی که دولت منتشر می‌کند، انجام می‌گیرد.
معاون بازار فرابورس از مهم‌ترین اهداف بانک مرکزی را اجرای سیاست‌های پولی بازار محور عنوان کرد و افزود: بانک مرکزی در راستای اعمال سیاست‌های خود، اگر قصد تزریق پول در اقتصاد را داشته باشد، اقدام به خرید اوراق مالی اسلامی و اگر بخواهد پول را جمع‌آوری کند، اقدام به فروش این اوراق در سطح بانک‌ها می‌کند.
او با اشاره به اینکه بانک‌ها نیز به منظور تامین کسری وجوه یا مصرف مازاد وجوه خود از این اوراق استفاده می‌کنند و به نسبتی که برای ایجاد توازن در نقدینگی پایان روز خود احتیاج دارند از این بازار استفاده خواهند کرد، گفت: مشتریان معامله‌گر مستقل بانک مرکزی، تمامی بانک‌های دارای مجوز از بانک مرکزی هستند.
به گفته اروجی در جریان عملیات بازار باز، بانک‌ها سفارش‌هایشان را به معامله‌گر مستقل بانک مرکزی ارائه می‌کنند که در گام بعدی، معامله‌گر مستقل این سفارش‌ها را وارد سامانه می‌کند و معامله انجام می‌شود.
معاون بازار فرابورس ایران درباره نحوه معاملات این اوراق تاکید کرد که تسویه این معاملات به صورت T+0 است و در پایان هر روز معاملاتی، تسویه معاملات همان روز صورت می‌گیرد.
او در مورد فرایند جابه‌جایی اوراق و در نهایت تسویه معاملات توضیح داد: برای تسویه و پایاپای، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، جابه‌جایی اوراق را بین بانک‌ها انجام می‌دهد و برای انتقال پولی که ناشی از خریدوفروش این اوراق است، اطلاعات معامله را به سامانه ساتنای بانک مرکزی ارسال می‌کند که در همان روزِ انجام معامله، پول میان خریدار و فروشنده از طریق ساتنا جابه‌جا می‌شود.
عملیات بازار باز
عملیات بازار باز به بیان ساده عبارت است از خرید و فروش اوراق اسلامی (که توسط خزانه دولت منتشر می‌شود) بین بانک مرکزی با نظام بانکی و بانک‌ها با یکدیگر.
عملیات بازار باز چه هدفی دارد
هدف از راه‌اندازی عملیات بازار باز، اجرای چارچوب جدید سیاستگذاری پولی با هدف مدیریت نرخ سود در بازار بین بانکی و درنهایت کنترل نقدینگی و مهار تورم و فراهم کردن بستر لازم برای سیاست پولی مبتنی بر هدف‌گذاری تورم با استفاده از ابزارهای کوتاه‌مدت غیرمستقیم سیاست پولی است.
کمیته اجرایی عملیات بازار باز در تاریخ 31 شهریور سال 98 به دستور رئیس کل بانک مرکزی با فراهم‌سازی بسترها و الزامات مورد نیاز تشکیل شده است. طی ماه‌های اخیر با همکاری دستگاه‌های مربوطه بسترهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد نیاز اجرای عملیات به همراه تدارک ابزارهای موردنیاز فراهم شد.
استفاده از «عملیات بازار باز» و همچنین برقراری دامنه نرخ سود (کریدور نرخ سود) از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌های چارچوب جدید سیاستگذاری پولی محسوب می‌شوند.
شایان ذکر است که طبق بند ۲ قسمت م تبصره ۵ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ به دولت اجازه داده شده است تا در صورت اجرای عملیات بازار باز و وثیقه‌گذاری اوراق مالی اسلامی دولتی از بانک‌ها توسط بانک مرکزی، بخشی از بدهی‌های قطعی و حسابرسی شده خود به بانک‌ها را تا سقف ۲۰۰ هزار میلیارد ریال بهادارسازی کند که معاملات این اوراق به عنوان دارایی بانک‌ها در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران انجام خواهد شد.
