اقتصاد آنلاین- هدی بذرافشان؛ اقتصاد آنلاین با علی حسینی مدیرعامل بورس انرژی در خصوص عرضه گاز طبیعی در بورس انرژی و نحوه نظارت این بورس بر حوزه رینگ بین الملل و نیز با طرح این سوال که چرا در حال حاضر حلال ها با قیمت پایینتر و از طریق بازار داخلی در دسترس است؟ به گفتگو پرداخته که شرح کامل مصاحبه در ذیل آمده است.
با توجه به عرضه نفت خام در آینده در بورس انرژی آیا گاز طبیعی هم عرضه خواهد شد؟
از لحاظ ساز و کار اجرایی در بورس انرژی ایران هیچگونه مانعی جهت عرضه گاز طبیعی وجود ندارد، این امر منوط به توافق شرکت ملی گاز ایران و انجام هماهنگی های لازم است.
به عبارت دیگر به لحاظ عملیاتی، تمام ساز و کارهای مقرراتی و اجرایی لازم جهت عرضه انواع محصولات در بورس انرژی ایران فراهم است؛ ضمن اینکه به دلیل شباهت زیاد گاز طبیعی با برق به لحاظ ساز و کارهای معاملاتی و انتقال ازآنجائیکه هم اکنون بازار برق دربورس انرژی فعال است، می توان ازاین تجربه برای راه اندازی بازار گاز طبیعی استفاده کرد.
ساز و کار عرضه نفت خام به چه صورت خواهد بود؟
طی جلسات متعددی که با حضور شرکت ملی نفت ایران برگزار شد سازوکار عرضه نفت خام در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران مطابق با نیازهای شرکت ملی نفت ایران تدوین گردید.
اگر بخواهیم ساز و کار موجود را به طور خلاصه تشریح نماییم، عرضه نفت خام در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران در قالب قراردادهای کشف پریمیوم و به صورت پایاپای صورت خواهد گرفت.
بدین معنی که قیمت مبنا میانگین قیمتهای نفت خام معاملاتی طی ماه گذشته میلادی به علاوه ی OSP (قیمت رسمی فروش) اعلام شده توسط شرکت ملی نفت ایران( و یک پریمیوم اعلام شده (تحت عنوان قیمت پایه) توسط عرضه کننده در روز عرضه از طریق اطلاعیه عرضه در سایت رسمی بورس انرژی ایران به اطلاع عموم می‌رسد.
پس از توافق خریداران و فروشنده دریک قیمت پایه خاص، تحویل نهایی محموله مطابق با شرایط اعلام شده در اطلاعیه عرضه که به طور شفاف اعلام میگردد، صورت می پذیرد، در زمان تحویل، قیمت نهایی محموله برابر خواهد بود با قیمت مبنای اعلام شده (مطابق با میانگین قیمت های اعلامی جدید) به علاوه قیمت پایه کشف شده در روز عرضه در بورس انرژی ایران.
همچنین پیش پرداخت خریداران و تسویه نهایی محموله به صورت پایاپای واز طریق شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه انجام می پذیرد. شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه با همکاری بانک عامل واریز وجوه توسط خریداران را مطابق با قوانین و مقررات انجام خواهد داد.
نحوه نظارت بورس انرژی بر حوزه رینگ بین الملل فرآورده های نفتی چگونه؟
بورس انرژی ایران با نظارت بر قیمت و حجم اعلامی توسط خریداران در رینگ بین الملل بورس انرژی ایران از یک سو و قیمت اعلامی توسط عرضه کنندگان متناسب با سازوکارهای موجود از سوی دیگر در فرآیند معاملاتی در رینگ بین الملل فرآورده های نفتی نظارت می نماید.
در این راستا جلسات متعددی با حضور نمایندگان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و گمرک جمهوری اسلامی ایران برگزار گردیده تا بتوان این نظارت را از طریق سامانه ثبت معاملات الکترونیکی نفتی (ثامن) بهبود و ارتقا داد.
روش قیمتگذاری در رینگ بین الملل چگونه است و به چه دلیل در حال حاضر حلال ها با قیمت پایینتر و از طریق بازار داخلی در دسترس است؟
قیمت گذاری در رینگ بین الملل بر اساس قیمتهای جهانی صورت می گیرد، در حال حاضر قیمت انواع حلال ها در رینگ داخلی بورس انرژی ایران با قیمت 95 درصد فوب خلیج فارس توسط عرضه کنندگان اعلام می گردد؛ البته ذکر این نکته بسیار ضروری است که طبق اعلام گمرک جمهوری اسلامی ایران در صورتی که خریداران قصد داشته باشند محموله خریداری شده در رینگ داخلی را صادر نمایند می بایست ما به التفاوت قیمت اعلامی را به حساب وزارت نفت نزد خزانه داری کل واریز نمایند.
اما نکته مهم این است که عرضه برخی از محصولات عرضه شده توسط پالایشگاهها در رینگ داخلی بورس انرژی ایران از سوی خریداران مورد استقبال بیشتری قرار می‌گیرد.
در نتیجه خریداران برای خرید آن محصول خاص به رقابت با یکدیگر میپردازند. در نتیجه قیمت کشف شده می تواند برای عرضه های آتی آن محصول مورد استفاده قرار گیرد.
گفتنی است، با راه اندازی سامانه ثبت الکترونیکی معاملات نفتی (ثامن) تمامی این فرایند از زمان صدور فاکتور توسط عرضه کننده و تحویل محموله به خریداران و صادرات محصولات خریداری شده از طریق گمرکات کشور به طور کامل تحت نظارت ستاد مبارزه با قاچاق کالا از گمرک جمهوری اسلامی ایران می باشد.
اصولاً یکی از بهترین ابزارهای نظارتی ایجاد شفافیت و رقابت دریک بازار است که بورس های کالائی ازجمله بورس انرژی ایران درحد بسیار بالائی از این ابزار ها استفاده می کنند.
