البته فقط این اندازه تجارت با چین نیست که این اسم را برای ایران متمایز می‌کند؛ این کشور مصمم‌ترین کشور در مواجهه با تحریم‌ها علیه ایران بوده است. تریبون‌های رسمی چین بارها اعلام کرده‌اند که تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران را قبول ندارند و نفت ایران را اگرچه کمتر اما خواهند خرید.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین می‌گوید: بررسی آمارهای 10سال اخیر نشان می‌دهد ما در بهترین روزهای تجارت‌مان با چین 50میلیارد دلار تجارت داشتیم که امروز و در پایان سال2017 این رقم تا (با احتساب نفت) حدود 34میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است.
تراز تجاری مثبت، لزوما اتفاق خوبی نیست
ممنوعیت واردات از چین تراز تجاری ایران و چین را (با احتساب نفت) مثبت کرده است. حریری در این باره می‌گوید: کاهش شدید واردات در تراز تجاری کنونی ایران و چین و مثبت‌کردن آن مؤثر بوده است. یکی از بزرگ‌ترین مبدأ‌های وارداتی ایران همیشه چین بوده و با توجه به اینکه واردات 1400قلم کالا مدتی است که با سیاست‌های جدید محدود و ممنوع شده ، تراز تجاری ایران و چین به واسطه تصمیمات اخیر بیشترین تغییر را ثبت کرده است. او تأکید می‌کند: البته مثبت‌شدن تراز تجاری، لزوما اتفاق مثبتی برای یک کشور نیست. هر روز سهم ما از تجارت جهانی کم و کمتر می‌شود و این موضوعی است که باید دغدغه اصلی ما باشد. او توضیح می‌دهد که در گذشته‌ای نه‌چندان دور در تجارت جهانی با احتساب نفت 130میلیارد دلار نقش داشتیم و امسال این عدد به 80میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است. به تبع این کاهش 50درصدی، حجم تجارت خارجی‌مان با چین هم کاهش چشمگیری یافته است.
روزهای بهتری در انتظار روابط ایران و چین است
سال 97 یا 2018، پرتنش‌ترین سال اقتصادی ایران در چند سال اخیر بود. روابط ما با چین با همین الگوریتم به کمترین حد خود رسید اما آیا در سال‌های آینده هم قرار است در بر همین پاشنه بچرخد؟ حریری در این‌باره می‌گوید: نفت ما امروز تحت تحریم است؛ فرایندی که موجب شده صادرات 2.5میلیون بشکه‌ای ما به زیر یک میلیون بشکه(آمارهای غیررسمی) و حدود 700هزار بشکه (آمارهای رسمی) برسد. مقادیری از نفت ما امروز به شکل غیررسمی و محرمانه صادر می‌شود و همین موجب می‌شود نتوان تحلیل دقیقی از آینده روابط ایران و چین ارائه داد. اما درنظر بگیرید که چین و هند تنها کشورهایی هستند که به‌طور رسمی هنوز از ایران نفت می‌خرند و در روزهای سخت دوست ما مانده‌اند. رئیس اتاق ایران و چین پیش‌بینی می‌کند که آینده تجاری با چین بهتر از امروز خواهد بود. به هر حال هر دو کشور در حال رایزنی با یکدیگر هستند و قول‌و قرارهایی هم برای روزهای بهتر و روابط مؤثرتر گذاشته‌اند که از بازگو کردن جزئیات آن با رسانه‌ها فعلا معذوریم.
شرکت‌های خصوصی چینی نمی‌توانند با آمریکا دربیفتند
اگرچه چین به نوعی تنها کشوری است که اعلام کرده هنوز از ایران نفت می‌خرد اما حجم تجارت ما با این کشور هم حدودا 43درصد کاهش پیدا کرده است. حریری درباره علت این کاهش می‌گوید: دعوای چین و آمریکا یک دعوای 700میلیارد دلاری است. ما در بهترین روزهای تجارت‌مان با چین 50میلیارد دلار تجارت داشتیم که امروز این رقم تا حدود 34میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است و این اعداد یعنی اقتصاد ایران بسیار کوچک‌تر از آن است که مقابل آمریکا بایستد؛ حتی اگر چین از ایران حمایت کرده باشد.
حریری تأکید می‌کند: مقامات دولت چین، در مقام حرف، به طور رسمی از تریبون‌های مختلف اعلام کردند که تحریم‌های یکجانبه آمریکا را به رسمیت نمی‌شناسند. این اما صرفا یک موضع‌گیری رسمی سیاسی است. در مقام عمل اما ماجرا فرق می‌کند؛ چرا که در تجارت رسمی، ما با شرکت‌ها و بنگاه‌هایی مواجه هستیم که اگر خلاف جهت حرکت کنند، منافع اقتصادی‌شان به خطر می‌افتد. برخی از این بنگاه‌های بزرگ، سهامدارهای آمریکایی دارند، برخی از آنها در بورس آمریکا سهام دارند یا در خاک آمریکا به‌عنوان خریدار یا فروشنده نمایندگی دارند. این قسم شرکت‌ها و بنگاه‌ها یا حتی بانک‌ها طبعا در بازی تجارت، به منافع خود فکر می‌کنند و کاری نمی‌کنند که مشمول تحریم‌های آمریکا شوند.
رئیس اتاق ایران و چین می‌گوید: نکته‌ای که نباید آن را فراموش کنیم این است که طی یک دهه اخیر، هر اتفاقی افتاده، از تحریم‌های سال 92گرفته تا امضای برجام، لغو آن و تشدید تحریم‌ها، چین بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران بوده است؛ چه در صادرات نفتی و غیرنفتی چه در واردات کالا به کشور ما. این روند هنوز هم ادامه دارد. چین سر جای خودش ایستاده است و این ماییم که دچار محدودیت هستیم و اندازه اقتصاد‌مان روزبه‌روز کوچک‌تر می‌شود.
چرایی ِ مدارای چین با اقتصاد کوچک ایران
چین نه فقط نخستین شریک تجاری ایران بلکه شریک تجاری 130کشور در دنیاست. این موضوعی است که حریری روی آن تأکید دارد. او درباره علت حسنه بودن روابط ایران و چین می‌گوید: ما همواره رابطه سیاسی خوبی با چین داشته‌ایم و نگاه سیاستگذار ما بعد از جنگ، نگاه گردش به شرق بوده است اما اگر این فاکتور را هم درنظر بگیریم، ارزش اقتصاد چین روز‌افزون است و همین باعث شده که در گذر زمان و در 3 دهه اخیر، چین تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان شود. 4هزار و 200میلیارد دلار ارزش تجارت خارجی جهان است.
در 10سال گذشته، بیشترین صادرات ایران به چین مربوط به سال 2018است. در این سال ایران 9میلیارد و 446میلیون و 77هزار دلار کالا به چین صادر کرده است،این در حالی است که بیشترین وارداتی که از چین در 10 سال اخیر داشته‌ایم در سال 2014و به ارزش 12میلیارد و 462میلیون و 567 هزار دلار بوده است.
