۰ نفر

اقتصادآنلاین گزارش می‌دهد؛

یارانه انرژی در بودجه۱۴۰۰ به کجا رسید؟

۲ فروردین ۱۴۰۰، ۱۱:۱۷
کد خبر: 515239
یارانه انرژی در بودجه۱۴۰۰ به کجا رسید؟

قیمت پایین حامل‌های انرژی همواره یکی از بحث‌های پرچالش در اقتصاد ایران بوده و کارشناسان پرداخت گسترده یارانه‌ انرژی را یکی از معضلات اقتصادی کشور می‎دانند. ایران در رتبه دوم پرداخت یارانه‌ پنهان انرژی در جهان بعد از کویت قرار دارد که بخش اعظم آن مربوط به پالایشگاهها، پتروشیمی‌ها و صنایع انرژی‌بری همچون سیمان و فولاد است.

به گزارش اقتصادآنلاین، میزان یارانه پنهان انرژی در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۰۵ میلیارد دلار برآورد شده‌ که بالغ بر ۶۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشور است. پرداخت این میزان یارانه پنهان یکی از عوامل اصلی کسری بودجه دولت است که منجر به رشد شدید نقدینگی و تورم‌‌های مزمن می‌شود. همچنین قیمت ارزان انرژی منجر به عدم بهره‌وری بسیاری از صنایع کشور شده که توان رقابت در بازارهای جهانی را ندارند

بنابراین حذف یارانه انرژی از الزامات حرکت کشور به سمت صنعتی شدن است اما هرگونه تصمیم شتاب‌زده برای حذف یا کاهش آن پیامدهای گسترده اقتصادی و اجتماعی به همراه خواهد داشت. نمونه بارز این موضوع اجرای نامناسب افزایش قیمت بنزین در آبان ۹۸  است که کشور را با بحران اجتماعی و سیاسی گسترده‌ای روبرو ساخت

پس از تصویب کلیات بودجه ۱۴۰۰، طبق تصمیم کمیسیون تلفیق قرار بود قیمت انرژی فولاد و پتروشیمی بر اساس فوب خلیج فارس محاسبه شود. موافقان معتقد بودند که با توجه به سود کلان شرکت‌های فولادی، اصلاح یارانه این شرکت‌ها آسیب چندانی وارد نمی‌کند، اما مخالفان می‎‌گفتند با توجه به تاثیر افزایش قیمت تمام شده محصولاتی چون ورق فولاد بر قیمت تمام شده مسکن، خودرو، لوازم خانگی و... اجرای چنین تصمیمی ممکن است باعث افزایش قیمت در این بازارها شود.

 این در حالی است که پرداخت یارانه افزایش هزینه‌های عمومی و کسری بودجه را درپی دارد و حاکمیت برای تامین آن مجبور به چاپ پول می‌شود که بی‌ثباتی اقتصادی و تورم را در پی دارد.

مجلس در نهایت با ایجاد ساز و کاری، صنایع کشور را به دو گروه فولادی‌ و پتروشیمی‌ از یک سو و صنایع کوچک، متوسط و سیمانی‌ها از سوی دیگر، دسته بندی و کاهش یارانه را با شیب ملایم‌تری تصویب کرد. بر این اساس ۷۰درصد انرژی مصرفی شرکت‌های فولادی و پتروشیمی‌ با قیمت‌های قبلی و به صورت یارانه‌ای و ۳۰درصد بر اساس قیمت‌های آزاد و دلاری محاسبه خواهد شد. قیمت انرژی در صنایع سیمان و دیگر بخش‌های صنعتی ۹۰ درصد بر اساس قیمت‌های یارانه‌ای قبلی و ۱۰درصد بر اساس فرمول‌ جدید محاسبه می‌شود.

کاهش یارانه انرژی، انگیزه افزایش بهره‌وری و کیفیت تولید را ارتقا می‌دهد و امکان رقابت شرکت‌ها در بازارهای داخلی و خارجی را فراهم می‌کند.

 این شیوه حمایت از صنایع با پایین نگه داشتن قیمت انرژی همچنین منجر به کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری در بخش انرژی کشور شده است لذا  سیاستگذار باید توجه داشته باشد که حمایت صنایع از طریق تقویت سازوکارهای طبیعی اقتصاد ممکن است و نه حمایت‌های یارانه‌ای کور!