اقتصاد آنلاین - حمیدرضا صالحی؛ آمارها گواه آن است که بحران کنونی فراتر از تأثیرات ناگوار بر سلامت جهانی، پیامدهای عمده‌ای بر اقتصاد دنیا و مصرف انرژی خواهد داشت. تجزیه و تحلیل از داده‌های روزانه از ابتدای شیوع کرونا تا اواسط آوریل نشان می‌دهد، کشورهایی که در حالت قرنطینه کامل هستند، به طور متوسط 25٪ کاهش تقاضای انرژی در هفته را تجربه می کنند و کشورهایی که در قرنطینه جزئی هستند، مصرف 18٪ کاهش می یابد.
این درحالی است که داده‌های روزانه جمع آوری شده برای 30 کشور تا 14 آوریل ، که بیش از دو سوم تقاضای جهانی انرژی را شامل می شود، نشان می دهد که میزان رکود تقاضا بستگی به مصرف و شدت قرنطینه دارد.
در مجموع تقاضای جهانی انرژی 3.8٪ در سه ماهه اول سال 2020 کاهش یافته و بیشترین تأثیر در ماه مارس سال جاری با اعمال محدودیت های قرنطینه در اروپا، آمریکای شمالی و دیگر نقاط دنیا منکعس شده است.
در میان حامل های انرژی، تقاضای جهانی زغال سنگ با بیشترین میزان کاهش مواجه شده و در مقایسه با سه ماهه اول سال 2019 تقریبا 8 درصد کاهش یافت. سه دلیل برای توضیح این وضعیت وجود دارد.
چین کشوری که مهد اصلی زغال‌سنگ در دنیا است در ابتدا به شدت مورد هجوم کرونا قرار گرفت و در پی کاهش قیمت نفت، بنزین ارزان شد و رشد مداوم در توسعه منابع تجدیدپذیر، تقاضا برای ذغال سنگ را به چالش کشیده است. البته افزایش دمای هوا نیز سبب کاهش تقاضای مضاعف برای ذغال‌سنگ در چین شده است.
از سوی دیگر تقاضای نفت نیز به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و در سه ماهه اول 2020 تقریبا 5٪ کاهش یافته که عمدتا به دلیل تقاضا در بخش حمل و نقل، که نزدیک به 60٪ تقاضای جهانی نفت را تشکیل می‌دهد بوده است. گفتنی است بخش عمده این تاثیر در بخش حمل و نقل هوایی بوده است.
همچنین تأثیر این ویروس همه‌گیر بر تقاضای بنزین در حدود 2٪ بوده و اقتصادهای مبتنی بر گاز در سه ماهه اول سال 2020 با این شدت تحت تأثیر قرار نگرفتند.
البته برق نیز از کرونا بی بهره نبود و تقاضای برق نیز به دلیل اعمال محدودیتهای قرنطینه، به طور قابل توجهی کاهش یافته است. تقاضای برق 20 درصد یا بیشتر در طول دوره قرنطینه کامل در چندین کشور کاهش یافته است، زیرا میزان کاهش مصرف در فعالیت‌های تجاری و صنعتی بسیار فراتر از افزایش تقاضا در بخش مسکونی است.
با بررسی وضعیت سال جاری میلادی، فرض‌هایی مطرح است که مطابق آن تاثیر اعمال محدودیت های قرنطینه بر تحرکات و فعالیت های اجتماعی و اقتصادی، میزان افت تقاضای انرژی را نشان خواهد داد.
نتیجه یکی از این سناریوها که توسط iea منتشر شده این است که تقاضای کل انرژی با کاهش 6 درصدی در سال جاری روبرو خواهد شد که بیشترین افت تقاضا در 70 سال گذشته است. همچنین تأثیر ویروس کرونا بر تقاضای انرژی در سال 2020 بیش از هفت برابر بیشتر از تأثیر بحران مالی سال 2008 بر تقاضای جهانی انرژی خواهد بود.
بر اساس این سناریو کاهش کلی ۶ درصدی، همه حامل‌های انرژی به تفکیک زیر تحت تأثیر افت تقاضا قرار می‌گیرند:
تقاضای نفت می تواند به طور متوسط در طول سال 9٪ یا 9 میلیون بشکه در روز کاهش یابد و مصرف نفت را به سطح سال 2012 برگرداند. تقاضای ذغال سنگ می تواند 8 درصد کاهش یابد ، زیرا بخش عمده تقاضا برای برق در طول سال 5٪ کمتر خواهد بود.
انتظار می رود تقاضای تجدیدپذیر به دلیل هزینه های پایین تر و دسترسی آسان تر افزایش یابد. اما طبق برآوردها برای سال 2020 ، تقاضای جهانی برق 5٪ کاهش می یابد البته برای برخی مناطق این کاهش تقاضا تا 10٪ نیز خواهد رسید. البته تقاضای انرژی هسته ای نیز به دلیل کاهش تقاضای برق کاهش می یابد.
