اقتصادآنلاین-محمدرضا پوراصغری؛ با شروع شدن دور جدید تحریم ها، نیاز اساسی کشور به صنایع پایین دستی نفت از جمله محصولات پتروشیمی و پالایشگاهی افزایش یافته است. این در حالیست که با وجود ذخایر نفتی بالا و رده چهارمی در ذخایر اما همچنان از عدم تکمیل زنجیره ارزش فرآورده های نفتی صرفا به استخراج و فروش نفت خام اکتفا کرده ایم.
از سویی دیگر وزیر نفت در نشست خبری اخیر خود با اذعان به این موضوع که در صاردات فرآورده ای نفتی کاهش قابل توجهی را داشته ایم گفت: در حال حاضر صادرات نفت خام با کاهش مواجه شده است اما چالش در صادرات فرآورده های نفتی بیشتر است. کارشناسان بر این باورند که تحریم تنها دلیل این افت نبوده و تصمیمات خلق الساعه مدیریتی و عدم اندیشیدن تدابیر خاص برای بازاریابی و نیازسنجی بازارهای هدف در محصولات پتروپالایشی سبب از دست رفتن سهم ایران از کیک بازار جهانی شده است.
در این بین غلامرضا شرفی نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی با ناکارآمد خواندن سیاست های بازاریابی و توسعه بازارهای هدف در صنایع پتروپالایشی به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: چالش این روزهای صنعت پتروشیمی بیشتر معطوف به عدم جانمایی صحیح مجتمع های پتروشیمی و همچنین کوتاهی در بازارسازی و بازاریابی محصولات در بین مشتریان است.
وی با تاکید بر این موضوع که اقتصاد امروز، دانش بسیار پویایی است گفت: امروز اقتصاد و بازرگانی پا را از بازاریابی فراتر گذاشته و به فکر نیازسازی است. برای مثال ممکن است شما به یک وسیله نیاز چندانی نداشته باشید اما سازندگان ان وسیله بصورت هنرمندانه ای برای شما نیاز تعریف کرده و شما را قانع می کنند که هرچند تمایلی به خرید ندارید اما احساس نیاز به آن وسیله پیدا کنید.
نماینده آبادان همچنین در خصوص بازارهای هدف در صنعت پتروشیمی گفت: کارشناسان ما باید آهنگ رشد مشتریان و کشورهای متقاضی محصولات پتروشیمی را رصد کرده تا بتوانند بهترین الگو را برای امکان سنجی و همچنین نیازسازی این مشتریان پیدا کنند. وی تاکید کرد که این رصدها و تدابیبر اندیشیده شده باید حتما در یک اتاق فکر تاریک تعبیه شود که در معرض آسیب رصد بیگانگان قرار نگیرد.
شرفی در پاسخ به سوال خبرنگار اقتصادآنلاین در خصوص دلیل عدم پیشرفت مجتمع های پتروشیمی تحت نظر هلدینگ خلیج فارس گفت: متاسفانه هلدینگ از ضعف ساختاری رنج می برد و این ضعف به ناکارآمدی مدیریت این شرکت بزرگ مربوط است و از این رو هلدینگ نتوانسته است به رسالت خود عمل کند.
قابل ذکر است کلنگ احداث پتروشیمی دهدشت (از شرکت های زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس) در سال ۸۵ با حضور باهنر نائب رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، نماینده وقت مردم کهگیلویه و برخی از مسئولان وزارت نفت در زمینی به وسعت ۹۰ هکتار به زمین زده شد و قرار بود در مدت ۱۰۰۰ روز به سرانجام برسد اما با گذشت بیش از ۱۲ سال از این کلنگ زنی، پیشرفت فیزیکی بسیار اندکی داشته است.
این عضو کمیسیون انرژی اصلی ترین دلایل عقبگرد هلدینگ خلیج فارس را عدم موفقیت در به کنترل درآوردن بازارهای کلان اقتصادی و تولیدی و صنعتی دانست و گفت: دلایل متنوعی در این امر دخیل هستند اما شاید مهمترین عامل ضعف ساختاری هلدینگ خلیج فارس، بکارگیری عناصر غیرمرتبط و غیرکارشناس در سطح مدیرعاملی این مجموعه بزرگ پتروشیمی است.
وی همچنین با اعتراض نسبت به پروازی بودن تعداد زیادی از مدیران شرکت های پتروشیمی گفت: در حال حاضر نادیده گرفته شدن مدرک تحصیلی با رشته کاری مدیران صنعت حساس پتروشیمی از یک سو و همچنین تعداد بالای مدیران پروازی پتروشیمی، سبب آسیب پذیر شدن این صنعت شده است.
اما موضوع تنها به ضعف مدیریت در این سیستم برنمی گردد و تمسخر قوانین مصوب مجلس نیز به چالش های اخیر این هلدینگ افزوده شده است. گفتنی است با اجرای قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان، اما همچنان بازنشسته‌ها در زیرمجموعه‌های وزارت نفت به کار خود مشغول هستند و نهادهای نظارتی بدون توجه به این پدیده، حاشیه امنی را برای متخلفان ایجاد کرده‌اند. یکی از اهداف اجرای قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان ایجاد فضا برای مدیران جوان و تغییر نسل مدیریتی کشور بود. با وجود اینکه قانون نهادهای دولتی را موضوع اعمال این قانون قرار داده بود، اما نهادهای زیرنظر رهبری نیز به این سمت حرکت کرده و مدیران جوان را جایگزین مدیران بازنشسته کردند.
یکی از شرکت‌هایی که حالا تبدیل به پاتوق معاونان بازنشسته وزارت نفت و جمیع بازنشستگان شده، شرکت هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس است. بیش از ۸۰ درصد سهام این شرکت متعلق به سهام عدالت، شرکت ملی صنایع پتروشیمی و صندوق بازنشستگی صنعت نفت است و چند درصد از سهام آن نیز در بورس معامله می‌شود.
مدیران این شرکت در حالی خود را غیردولتی می‌دانند که اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل این شرکت توسط وزیر نفت تعیین و همه تصمیمات آن زیر نظر وزارت نفت گرفته می‌شود. وزیر نفت در تیرماه ۹۵ طی نامه‌ای رسمی این شرکت را شامل سقف حقوق معرفی کرده که نشان می‌دهد این شرکت چندان هم شبه دولتی نیست.
از سوی دیگر، مدیرعامل این شرکت خود نیز بازنشسته است، با این وجود محمدمهدی رحمتی و حبیب‌الله بیطرف، دو معاون سابق زنگنه که به دلیل اجرای قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان از سمت‌های خود کنار رفتند، در این شرکت به‌کار گرفته شدند. هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس پس از اجرای این قانون، تبدیل به یک پاتوق برای بازنشستگانی شده است که با حمایت وزیر نفت همچنان در صحنه حضور دارند.
