به گزارش اقتصادآنلاین، وزیر انرژی قطر اخیراً در یک کنفرانس مطبوعاتی در دوحه اعلام کرد این کشور تا ژانویه سال ۲۰۱۹ از اوپک خارج می‌شود. این تصمیم درست چند روز پیش از برگزاری نشست تولیدکنندگان اوپک و غیر اوپک در وین به منظور دستیابی به توافق درباره کاهش احتمالی تولید نفت صورت گرفته است.
اوپک در سال ۱۹۶۰ پایه گذاری شد و در حال حاضر ۱۵ عضو دارد که ۶ عضو آن از خاورمیانه، ۷ عضو از آفریقا و ۲ عضو آن نیز از آمریکای جنوبی هستند. در تاریخ اوپک، سه کشور این سازمان را ترک کرده اند اما دوباره به اوپک پیوستند. اکوادور پس از بحران اقتصادی و سیاسی، در سال ۱۹۹۲ اوپک را ترک کرد و عضویتش تا سال ۲۰۰۷ معلق شد. گابن در سال ۱۹۹۵ از اوپک خارج شد اما در سال ۲۰۱۶ مجددا به این گروه پیوست. اندونزی پس از این که به مدت چند سال به واردکننده بزرگ نفت تبدیل شد، عضویتش در اوپک را در سال ۲۰۱۶ تعلیق کرد. اما در شرایط فعلی پایه‌های اوپک لرزان شده است زیرا تولید نفت عربستان سعودی هم اکنون به 7/10میلیون بشکه در روز رسیده و همچنین ایالات متحده توانسته است تولید نفت خود را به سرعت افزایش دهد و به عدد 6/11 میلیون بشکه در روز برسد. روسیه نیز هم اکنون 2/11 میلیون بشکه در روز نفت تولید می کند در حالی که عضو اوپک نیست. بنابراین مشخص است که در حال حاضر کنترل بازار نفت در اختیار سه کشور مذکور میباشد.
از طرف دیگر اختلافاتی بین اعضای اوپک از جمله ایران و عربستان در داخل سازمان وجود دارد. بطوریکه تهران عربستان سعودی را متهم می کند با اعمال تحریم های آمریکا علیه ایران، سعودی ها در جهت منافع ایالات متحده گام بر می دارد. این در حالی است که تلاش عربستان به تحمیل سیاست‌های خود علیه اوپک و افزایش نقش کشورهای غیر اوپک مانند روسیه نیز کارآمدی این سازمان را تضعیف کرده است. به بیان دیگر عربستان در حال حاضر از میزان نفوذش در اوپک راضی نیست و می‌خواهد خودش به تنهایی نقش اوپک را برعهده بگیرد.
در این شرایط نوع رفتار ایران قابل تامل است. زیرا ایران با یکه تازی عربستان مخالف بوده و از خروج قطر از اوپک خوشحال نیست و برنامه ای نیز برای خروج از این سازمان ندارد. اما باید پذیرفت که اوپک موقیعتی لرزان دارد و احتمال انحلال آن زیاد است و در صورتی که این اتفاق بیفتد تولیدکنندگان بزرگ نفتی، رقابتی عمل می‌کنند و برای تصرف سهم در بازار با یکدیگر مبارزه خواهند کرد که به معنی کاهش بیشتر سهم ایران از بازار نفت می باشد. پس از هم اکنون وزرات نفت باید سناریوهای مختلفی را برای قبل و بعد از انحلال سازمان اوپک طراحی و برای آنها برنامه ریزی کند.
