خطرات فراتر از تورم بایدنومیکس! / دموکراسی ها فقط وقتی از اقتصاد جهانی حمایت می کنند که خودشان آن را زیر پا نگذارند

اقتصادآنلاین – اکرم شعبانی؛ به گزارش اکونومیست، محرک اقتصادی بزرگ جو بایدن در اوایل سال ۲۰۲۱ برای اولین بار تورم را در مسیر تب و تاب قرار داد، آن هم قبل از اینکه حمله روسیه به اوکراین باعث افزایش بیشتر قیمت‌ها شود. رای دهندگان ممکن است به زودی همین مساله را در میان دیگر افراط‌هایی که از او دیده‌اند، در آرای خود منظور کنند. به گفته مرکز تحقیقات پیو چهار پنجم آمریکایی‌ها بر این باورند که اقتصاد برای تصمیم‌گیری‌های رای دهی آنها «بسیار مهم» خواهد بود. سه چهارم شرکت کنندگان در مورد مواد غذایی و کالاهای مصرفی «بسیار نگران» هستند.

با این حال، پیامدهای نزدیک به دو سال بایدنومیکس (اقتصاد بایدنی) فراتر از تحریک تورم است. بایدنومیکس دو مورد از بزرگترین تهدیدهای بلندمدت پیش‌روی آمریکا را بر عهده می‌گیرد: ظهور چینی که به طور فزاینده‌ای استبدادی است به اضافه خطرات احتمالی تغییرات آب و هوایی. در سال گذشته، آقای بایدن سه لایحه مهم در مورد زیرساخت‌ها، نیمه‌هادی‌ها و محیط زیست را امضا کرد که در مجموع شامل برنامه‌هایی برای هزینه ۱.۷ تریلیون دلاری است. با اقدامات اجرایی او، اینها به یک سیاست صنعتی تمام عیار تبدیل می‌شود. نتیجه بر خلاف زمانی است که کنگره حمایت خود را پشت سر خودروسازان و تراشه سازان آمریکایی در دهه ۱۹۸۰ گذاشت. دولت طی پنج سال آینده ۱۸۰ میلیارد دلار یارانه و اعتبار مالیاتی به شرکت‌های محلی اختصاص خواهد داد. این رقم با ۰.۷ درصد  تولید ناخالص داخلی، بیشتر از رقمی است که برای دخالت مستقیم دولت در اقتصاد (dirigiste) فرانسه است.

این مرحله از بایدنومیکس در اهداف خود قابل ستایش است اما حمایت‌گرایی آن باعث می‌شود آمریکا کمتر به آن دست یابد. گویی بایدن که مقصد خود را به درستی شناسایی کرده، قبل از حرکت خود را تسلیم می‌بیند. هزینه‌های این رویکرد نابسامان هم بر عهده آمریکا و متحدانش خواهد بود.

آمریکا به درستی می‌خواهد پیشتازی تکنولوژیکی خود را در تولید تراشه‌های پیشرفته نسبت به چین حفظ کند. اهمیت نظامی نیمه هادی‌ها در حال افزایش است و با تغییر شکل جنگ توسط هوش مصنوعی می‌تواند حیاتی شود. نگرانی منطقی دیگر به وابستگی آمریکا به چین برای کیت انرژی سبز حیاتی مانند باتری‌ها مربوط می‌شود. این می‌تواند روزی به شی جین پینگ ابزاری برای تسلط بر اقتصاد آمریکا بدهد، همانطور که اتکای اروپا به گاز طبیعی روسیه ولادیمیر پوتین را تقویت کرد. در داخل، آقای بایدن می‌خواهد زیرساخت‌های از دور خارج شده را تجدید کند و انتشار کربن را کاهش دهد. او این اهداف را با یارانه‌ها و قوانین «آمریکا بخر» دنبال کرده و دموکرات‌ها ممکن است امیدوار باشند که اغراق درباره حمایتشان از تولید داخلی و مشاغل طبقه متوسط، رای‌هایی را در مسیر مبارزات انتخاباتی به دست آورد.

مشکل اینجاست که حمایت گرایی قرص سمی است که کل اقدام را تضعیف و به دوست و دشمن صدمه می‌زند، اتحادهای حسن نیت آمریکا را خدشه دار و دیگران را تشویق می‌کند که به همان اندازه پاسخگو باشند. اتحادیه اروپا و کره جنوبی شکایت دارند که خریداران خودروهای برقی آنها از یارانه‌های جدید آمریکا که به نفع خودروهای مونتاژ شده در آمریکای شمالی است سود نخواهند برد، و ممکن است قوانین سازمان تجارت جهانی را نقض کند. اتحادیه اروپا در حال آماده سازی تراشه‌های یارانه‌ای است که به شدت با آمریکا رقابت خواهد کرد. تلاش‌های آمریکا برای دور کردن کشورهای آسیایی از حوزه نفوذ چین، به عنوان مثال از طریق چارچوب اقتصادی هند و اقیانوسیه، آخرین ابتکار تجاری آن در منطقه، با چرخش داخلی آن تضعیف شده است. حمایت گرایی غربی به ادعاهای آقای شی اعتبار می‌بخشد مبنی بر اینکه دموکراسی‌ها تنها زمانی  از قوانین اقتصادی جهانی حمایت می‌کنند که خودشان کسانی نباشند که آن قوانین را زیر پا می‌گذارند.

در داخل نیز، حمایت گرایی دستیابی به اهداف بایدنومیکس را دشوارتر می‌کند. پرداخت یارانه به خودروهای الکتریکی مونتاژ شده در آمریکای شمالی باعث گران‌تر شدن و کیفیت پایین‌تر آنها می‌شود و انگیزه سبز شدن را کاهش می‌دهد. قوانین جدید اغلب پروژه‌ها را ملزم به پرداخت «دستمزدهای غالب» الزام‌شده توسط دولت یا استفاده از آهن و فولاد آمریکا می‌کند. طرح وزارت بازرگانی برای اعطای یارانه‌های تراشه‌ها متعهد می‌شود که مجموعه‌ای از مشکلات اجتماعی، از اشتغال فقرا تا کمک به کسب و کارهای متعلق به زنان را برطرف کند. تشریفات اداری هزینه‌های مصرف کنندگان و مالیات دهندگان را بیشتر افزایش می‌دهد.

به جای ایجاد موانع، آمریکا باید از مزایای درهای باز استفاده کند. مهاجرت با مهارت بیشتر، هم صنعت فناوری سبز و هم صنایع تولید تراشه را تقویت می‌کند. تسهیل قوانین صدور مجوز ممکن است بیشتر از یارانه‌ها برای تشویق ایجاد زیرساخت‌های سبز مفید باشد. کسر مالیات می‌تواند به سرمایه‌گذاری کمک کند. تجارت آزاد در فناوری‌های حیاتی با متحدان، هم کربن زدایی و هم اجتناب از وابستگی بیش از حد به حکومت‌های خودکامه را برای جهان دموکراتیک‌تر ارزان‌تر می‌کند و اگر قصد ممانعت از تولید تراشه چینی است، آمریکا می‌تواند بدون آسیب به صنعت این کار را انجام دهد، همانطور که ممنوعیت اخیر در فروش فناوری تراشه‌های پیشرفته به چین نشان می‌دهد.

آقای بایدن ممکن است پاسخ دهد که باید در مرزهای ممکن سیاسی کار کند. حداقل انگیزه های حمایت گرایانه او به سمت برخی اهداف مولد هدایت می‌شود: دموکرات‌ها با اعمال سقف فدرال و سیستم تجارت برای محدود کردن انتشار کربن به شکلی موثرتر به جایی نرسیدند و هر دو صورت حساب زیرساخت‌ها و نیمه‌هادی‌ها حمایت دو حزبی را به خود جلب کرده‌اند. وعده رنسانس تولید ممکن است به دموکرات‌ها کمک کند کرسی‌هایی را که زمانی ناامید کننده به نظر می‌رسید، به دست آورند.

یک تراشه در هر پورت

چنین تفکری ناقص است. در کوتاه مدت، افزایش محبوبیت دموکرات‌ها در مقایسه با آسیب ناشی از ترس رای دهندگان از تورم، احتمالا اندک خواهد بود. بازسازی یک پایگاه صنعتی و تشویق مشاغل تولیدی ممکن است محبوب باشد، اما هزینه‌های زیادی را متوجه آمریکایی‌ها خواهد کرد. بایدنومیکس ممکن است به آمریکا کمک کند تا با تغییرات آب و هوایی و چین مقابله کند، اما کمتر از آنچه که باید، به دلیل طراحی پرهزینه و ناکارآمد آن. بیشتر جذابیت آن ناشی از این ایده اشتباه است که آمریکا باید سیاست‌های صنعتی خود را برای مقابله نسخه استروئیدی چین تنظیم کند. در واقع، اقتصاد بیمار چین و سقوط بازار سهام، نقص‌های تمرکزگرایی را نشان می‌دهد. مزیت غرب در درک آن از مزایای استراتژیک و اقتصادی درهای باز است. اگر آمریکا آن را کنار بگذارد، خطر از دست دادن رقابت در بخش فناوری را به دنبال دارد.