اقتصاد آنلاین-علی کریمی؛ پانزدهمین مرحله از حراج‌های هفتگی اوراق بدهی دولتی در 18 شهریور برگزار شد. طبق اطلاعیه هفته گذشته بانک مرکزی، در این هفته 5 هزار و 950 میلیارد تومان اوراق بدهی دولتی عرضه شد که تمامی اوراق عرضه شده در این مرحله مربوط به اوراق فروش نرفته مراحل گذشته بود. جدول زیر اطلاعات اوراق عرضه‌شده را نشان میدهد:
بر اساس اعلام بانک مرکزی، ارزش کل اوراق فروش‌رفته مرحله پانزدهم برابر با 3 هزار و 410 میلیارد تومان بوده‌است؛ بنابراین در این مرحله 57.3 درصد کل اوراق عرضه‌شده به فروش رسیده‌است. همچنین در اطلاعیه منتشر شده آمده‌است که وزارت امور اقتصادی و دارایی روز یکشنبه 16 شهریورماه 1399 با فروش 2 هزار میلیارد تومان اوراق اراد50 با نرخ بازده تا سررسید 21.5 درصد در فرآیند پذیره نویسی به نهادهای مالی موافقت کرد. بنابراین در مجموع اوراق فروش رفته در هفته پانزدهم به 5 هزار و 410 میلیارد تومان رسید.
پس از آنکه در هفته‌های گذشته، مشارکت بانک‌ها در حراج‌های اوراق بدهی دولتی به شدت کاهش یافته‌بود، نکته مثبت در این مرحله، افزایش مشارکت نهادهای مالی نسبت به هفته‌های اخیر بود. در این مرحله 75 درصد از کل اوراق فروش رفته به ارزش 2 هزار و 560 میلیارد تومان توسط نهادهای مالی (بانک‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری) خریداری شد. این درحالی است که سهم نهادهای مالی از اوراق فروش رفته در مرحله چهاردهم به 8.3 درصد تنزل یافته‌بود. در مرحله پانزدهم 25 درصد از اوراق بدهی فروش‌رفته به ارزش 850 میلیارد تومان نیز توسط سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی خریداری شد. نمودار زیر میزان اوراق بدهی دولتی عرضه‌شده و فروش‌رفته در پانزدهمیم حراج هفتگی اوراق بدهی دولتی را نشان میدهد:
همانگونه که مشخص است در این مرحله از حراج اوراق بدهی دولتی برخلاف هفته‌های گذشته، نهادهای مالی نسبت به سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی مشارکت پررنگی داشته‌اند. همچنین مطابق هفته‌های گذشته، تمایل نهادهای مالی به خرید اوراق بدهی با سررسید نزدیک‌تر می‌باشد.
در این زمینه بخوانید
ترفند ارزی برای جبران کسری بودجه
مشارکت حداقلی بانک‌ها در خرید اوراق بدهی دولتی
چقدر اوراق بدهی فروخته شده‌است؟
این هفته 5 بانک در حراج اوراق بدهی دولتی شرکت کردند که ارزش سفارشات خرید آن‌ها به 4 هزار و 450 میلیارد تومان رسید. این میزان از ارزش سفارشات برابر با 70 درصد ارزش کل اوراق منتشر شده‌بود. این میزان از سفارش‌گذاری از سوی نهادهای مالی هرچند فاصله زیادی با هفته‌های نخست برگزاری حراج‌های هفتگی دارد اما با توجه به کاهش شدید سفارش‌گذاری در چند هفته اخیر، می‌توان به افزایش مشارکت بانک‌ها در هفته‌های آتی امیدوار بود. نسبت ارزش سفارش خرید بانک‌ها نسبت به ارزش اوراق عرضه شده در هفته گذشته به رقم نگران‌کننده 5 درصد کاهش یافته‌بود. نمودار زیر نسبت ارزش سفارشات ثبت شده از سوی نهادهای مالی به ارزش کل اوراق عرضه شده را به تفکیک مراحل حراج‌های هفتگی نشان میدهد:
به طور کلی طی پانزده مرحله حراج صورت گرفته، 67 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی دولت در قالب 18 اوراق با سررسیدهای مختلف از سوی خزانه‌داری عرضه شده‌است که 62 هزار و 705 میلیارد تومان آن به فروش رسیده‌است. همچنین 2 هزار میلیارد تومان از اوراق بدهی در هفته پازدهم نیز در مرحله پذیره‌نویسی به فروش رسید. بنابراین تا پاپان این مرحله در مجموع 64 هزار و 705 میلیارد تومان اوراق بدهی دولتی به فروش رسیده‌است. نمودار زیر میزان عرضه اوراق بدهی دولتی و همچنین میزان فروش موافقت شده (برنده) در حراج را به تفکیک مراحل انجام شده نشان میدهد:
خبر نگران‌کننده‌ای که در هفته گذشته به اقتصاد آنلاین رسید، ارائه پیشنهادی از سوی وزارت اقتصاد برای جبران کسری بودجه بود. بر اساس اطلاعاتی که اقتصاد آنلاین به آن دست یافته‌است، وزارت اقتصاد برای جبران کسری بودجه قصد برداشت ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی از منابع حاصل از تجدید ارزیابی خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی دارد. این رویکرد جبران کسری بودجه در حقیقت همان استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول است و تمام تلاش‌ها برای انتشار اوراق بدهی را از بین خواهد برد. به بیان دیگر، در صورت اجرایی شدن این پیشنهاد، شروع مجدد موج تورمی در کشور دور از ذهن نیست.
کارشناسان کسری بودجه امسال را 200 تا 250 هزار میلیارد پیش‌بینی می‌کنند. اگر فرض کنیم که کسری بودجه محقق شده امسال220 هزار میلیارد تومان باشد و 75 درصد از کسری بودجه از طریق انتشار اوراق بدهی دولت پوشش داده شود، دولت باید تا پایان سال در حدود 165 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی به فروش برساند. تا هفته پانزدهم حراج‌های هفتگی، دولت موفق به فروش 64 هزار و 705 میلیارد تومان از این اوراق شده‌است. به بیان دیگر در حدود 40 درصد از میزان مورد نظر پوشش داده‌شده‌است. اگر فرض کنیم که تا پایان سال 20 مرحله دیگر از حراج‌های هفتگی برگزار شود، به طور میانگین باید در هر مرحله در حدود 5 هزار میلیارد تومان اوراق بفروش برسد. تا پایان مرحله پانزدهم این میزان در حدود 4 هزار و 300 میلیارد تومان بوده‌است. بنابراین به نظر می‌رسد که وزارت اقتصاد به جای آنکه بر روی راه‌حل‌های تورم‌زا که نتیجه‌ای به جز فشار مضاعف بر روی اقتصاد ندارد پافشاری کند، باید تمرکز را برای افزایش جذابیت اوراق بدهی قرار دهد. نمودار زیر ارزش اوراق فروش رفته تا مرحله پانزدهم و همچنین ارزش اوراق باقی‌مانده مورد نیاز برای پوشش 75 درصد کسری بودجه امسال را نشان میدهد:
