همه کسانی که از وضعیت اقتصاد ایران و اتفاقاتی که در سال 97 و 98 رخ داده آگاهند و پیشبینیهایی درباره سال99 دارند، معتقدند که اعداد و درآمدها در بودجه سال آینده بی اندازه خوشبینانه نوشته شده؛ به عنوان مثال مالیات‌ها در بودجه سال آینده نسبت به بودجه 98 رشد 37درصدی داشته است، درحالیکه که با توجه به آسیب‌هایی که مالیات دهندگان شناخته شده ما در طول دو سال گذشته دیده‌اند و همچنین افت توانایی مالی آن‌ها و مالیاتی که تا مهر ماه امسال پرداخت شده، بعید به نظر می‌رسد که برای سال آینده حتی آن میزان مالیاتی که در بودجه 98 پیش بینی شده بود محقق شود.
علاوه بر این، در بودجه99 درآمدهای حاصل از مولد کردن دارایی‌های دولتی که همان فروش دارایی‌ها است و آن را با رنگ و لعاب دیگری مطرح کرده‌اند نیز حدود 30برابر نسبت به امسال بیشتر برآورد شده است، اما با توجه به ظرفیت و آمادگی بخش خصوصی و تجربه سال‌های گذشته و گرفتاری‌هایی که خرید اموال دولتی برای بخش خصوصی داشته، به نظر نمی‌رسد که این رقم نیز محقق شود.
ما سال‌هاست در واگذاری استقلال و پرسپولیس و خودروسازی‌ها مانده‌ایم درحالیکه برای بودجه 99 از محل فروش اموال دولتی اعداد ارقام بزرگتری را شاهد هستیم، اما از آنجا که خریداران اموال دولتی همیشه نگران مشکلات حقوقی و فساد این اموال هستند، این بخش جذابیت و انگیزه متناسب با رقم مطرح شده را ندارد و بر این اساس بی تردید نصف رقم برآورد شده نیز از این محل به دست نمی‌آید.
در کنار این موارد، افزایش درآمدها از طریق فروش اوراق قرضه دولتی در بازار بورس نیز برای اقتصاد کشور خطرناک است. چراکه دولت باید از چنین اوراقی برای تامین سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت عمرانی بهره بگیرد درصورتی که در بودجه 99 برای تامین هزینه‌های جاری در نظر گرفته شده است؛ این کار فقط به تعویق انداختن بدهی‌های دولت بدون اینکه خروجی سرمایه‌ای و درآمدی داشته باشد محسوب می‌شود و آینده خطرناک‌تری برای ما رقم خواهد زد.
ما به عنوان فعال بخش خصوصی از دولت و مجموعه حاکمیت انتظار داریم که به جای برآورد درآمدهای غیرمنطقی، در جهت کم کردن هزینه‌ها تلاش کند؛ ما هیچ اقدام جدی و قابل رویتی از سوی دولت در راستای کاهش و محدود‌سازی هزینه‌ها برای سال آینده نمی‌بینیم به اضافه اینکه قسمت عمده بودجه99 یعنی حدود دو سوم آن به شرکت‌های دولتی اختصاص یافته و می‌بینیم که حتی بودجه سال آینده این بخش نسبت به سال98 حدود 19درصد افزایش یافته است.
این در حالیست که قرار بود عملکرد شرکت‌های دولتی مانند میزان مالیاتی که پرداخت می‌کنند شفاف شود اما هیچ اطلاعی از آن‌ها در دسترس نیست. بنابراین با وجود شرایط سختی که کشور از لحاظ درآمدهای ارزی و فروش نفت با آن روبه رو است اما در طرح ریزی هزینه‌های بودجه سال99 این حد از گرفتاری مشاهده نمی‌شود.
این بودجه یک بودجه تورم زاست و تصویب آن به شکل فعلی زمینه‌های افزایش قیمت دلار در بازار آزاد را مجددا فراهم خواهد کرد. از آنجاکه قیمت دلار در بودجه سال آینده مجددا سرکوب شده، با پیش‌بینی تورم احتمالا حدود 40درصدی سال 99، اگر قرار باشد نرخ ارز را بر پایه سال جاری نگه داریم باید منتظر انفجار قیمت ارز در سال آینده باشیم.
همچنین برای فعالیت‌های عمرانی در سال 99 نیز بودجه مناسبی در نظر گرفته نشده است و این یعنی فعالیت‌های عمرانی در سال آینده برای تولید و بقا با مشکلات بسیاری مواجه خواهند شد؛ از طرف دیگر با وجود اینکه معاون اول رییس جمهور به همکاری دولت با بخش خصوصی تاکید کرده بودند، بودجه امسال بدون مشورت و تعامل با بخش خصوصی و در فضای بسته آماده شده و ما نیز صرفا بعد از تقدیم آن به مجلس متوجه جزییاتش شدیم.
در نهایت باید گفت بودجه امسال، بودجه مقاومتی و استقامتی است و به نظر می‌رسد با این وضع بودجه‌ریزی و اتکاء به تحقق درآمدهای غیرواقعی، در سال آینده شرایط دشواری از لحاظ اقتصادی خواهیم داشت.
*عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران
