۰ نفر

معمای نوژه

هواپیماهای روسی در همدان چه می‌کنند؟

۲۸ مرداد ۱۳۹۵، ۶:۲۴
کد خبر: 140952
هواپیماهای روسی در همدان چه می‌کنند؟

حضور هواپیماهای جنگنده روسی در پایگاه هوایی شهید نوژه همدان که به دنبال توافق ایران و روسیه برای جنگ با داعش انجام شده، سوال‌های زیادی را در ذهن‌ها به وجود آورده است.

 از یک سو میزان صحت این خبر و البته نحوه این حضور در پرده‌ای از ابهام قرار داشت و از سوی دیگر برخی منتقدان این ماجرا، از تعارض آن با اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گویند که در آن قید شده است کشورهای دیگر امکان داشتن پایگاه نظامی در ایران را حتی برای مقاصد صلح‌آمیز ندارند. در این میان، برخی نیز اشاره می‌کنند که پیشتر، مقام‌ها و کارشناسان ایرانی، حضور نیروهای نظامی یک کشور در خاک کشور دیگر را نشانه‌ای از وابستگی و به خطر افتادن استقلال کشور میزبان ارزیابی می‌کرده‌اند و حال این نگرانی وجود دارد که چنین اتفاقی برای ایران هم بیفتد.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ابتکار ، نام پایگاه هوایی شهید نوژه همدان پیش از این در ذهن‌ها با کودتایی شکست‌خورده از سوی برخی افسران نیروی هوایی علیه جمهوری اسلامی تداعی می‌شد. در کودتای موسوم به «کودتای نوژه» جمعی از کودتاچیان قصد داشتند با پرواز هواپیما از این پایگاه هوایی به سوی تهران، مناطقی از پایتخت از جمله بیت امام خمینی(ره) در جماران را بمباران کنند. این روزها اما نام نوژه بار دیگر به کانون توجه تبدیل شده است و این بار ماجرا استفاده روسیه از این پایگاه برای حمله جنگنده‌های روسی به مواضع داعش در عراق و سوریه است.

ایران هیچ پایگاه نظامی به هیچ کشوری نداده است

با این که شایعات مطرح شده در این باره، حکایت از قرار دادن پایگاه هوایی همدان در اختیار نیروی هوایی روسیه دارند، رئیس مجلس شورای اسلامی دیروز در نشست علنی در پاسخ به تذکری در این باره، با تاکید براینکه با روسیه در موضوع منطقه همکاری داریم گفت: ایران به هیچ وجه هیچ پایگاه نظامی به روسیه و به هیچ کشوری نداده است لذا استقرار پایگاه نظامی برای روسیه را تکذیب می‌کنیم. علی لاریجانی در پاسخ تذکر فلاحت‌پیشه در مورد حضور جنگنده‌های روسیه در پایگاه هوایی شهید نوژه همدان گفت: اخطار شما ناظر به اصل 146 قانون اساسی است که طبق آن‌ استقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور ممنوع است که بر این اساس پایگاهی در اختیار هیچ کسی قرار ندادیم. وی ادامه داد: اینکه ما با روسیه به عنوان متحد در مسائل منطقه به خصوص در سوریه همکاری داریم به معنای این نیست که پایگاهی به روسیه از نظر نظامی دادیم لذا اگر کسی این موضوع را در رسانه‌ها مطرح کرده تکذیب می‌شود.

رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ما با روسیه همکاری داریم و آن‌ را به صورت علنی مطرح کرده‌ایم گفت: این همکاری به خاطر بحران تروریستی است که برخی کشورهای مخرب منطقه و آمریکایی‌ها راه انداخته‌اند. آن‌ها شرایطی را در منطقه ایجاد کرده‌اند که فکر می‌کنیم در این وضعیت روسیه تلقی درستی از منطقه پیدا کرد و در یک سال اخیر همکاری‌اش را با ما در زمینه حل بحران تروریستی در منطقه آغاز کرد. لاریجانی با بیان اینکه همکاری ایران و روسیه در مسئله سوریه نزدیک است گفت: فکر می‌کنیم بعد از این مدت روشن شد که نظرات ایران از ابتدا در مورد سوریه درست بود به طوری که مقاومت می‌کرد که بحران‌آفرینی‌ها در سوریه باعث جرقه زدن آتش در کل منطقه می‌شود. وی با ابراز خوشنودی از اینکه روسیه در مسئله یمن نیز توجه بیشتری دارد گفت: آرای ما در حل بحران تروریستی در منطقه با روسیه نزدیک است و همکاری می‌کنیم اما  به هیچ وجه هیچ پایگاه نظامی نه به روسیه نه به کشور دیگری در ایران داده نشده است.

فلاحت پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در توضیح تذکر و اخطارش با استناد به ماده 110 آیین‌نامه و 146 قانون اساسی گفت: طبق آیین‌نامه، رئیس مجلس می‌تواند در ابتدای جلسات در خصوص مسائل مهم کشور صحبت کند. استقرار جنگنده‌های روسی در پایگاه شهید نوژه همدان مطرح شده حال اینکه بر اساس اصل 146 قانون اساسی استقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور حتی برای استفاده صلح‌آمیز ممنوع است البته شاید شما ناظر به اصل 146 این موضوع را جزئی وظایف شورای امنیت ملی مطرح کنید که به نظر من این موضوع ارتباطی به وظایف و اختیارات این شورا ندارد. این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ادامه با بیان اینکه روسیه دارای سیاست خارجه بسیار متفاوت و بعضا متلاطم و پر نوسان است گفت: روسیه در سال 1990 میلادی یک ابر قدرتی با یک موضع است ولی در سال 1991 با کشورهای غربی برای انجام اقدامات نظامی در منطقه همکاری می‌کند بعد از آن‌ در سال 1994 عضو طرح مشارکت برای صلح ناتو می‌شود که زمانی در مقابل و در جناح ورشو قرار داشت.

وی افزود: با وجودی که قدرت‌ها ملاحظات خاص سیاسی راهبری خودشان را دارند و در قالب این منازعات عمل می‌‌کنند اما کشور جمهوری اسلامی ایران کشوری است که هرگاه با بحران مواجه شد دو طرف شرقی و غربی در دنیا علیه‌ او بودند که نمونه‌های متعدد آن‌ را می‌توان در جنگ، تحریم و موارد دیگر ملاحظه کرد. وی یادآور شد: اولین بار بعد از جنگ جهانی دوم است که  همچنین امکانی در اختیار یک قدرت خارجی در ایران گذاشته می‌شود. درخواست من این است که طبق ماده 110 آیین‌نامه توضیح دهید که آیا اقدامات صیانتی لازم در این رابطه وجود دارد و اینکه چقدر می‌توان در برابر نوسانات سیاسی و راهبردی در رفتار آینده روس ها اطمینان کرد که اینگونه آسمان خود را در اختیار روس‌ها قرار دهیم.

وزارت اطلاعات در مورد جنگنده‌های روسی به مجلس گزارش می‌دهد

در همین حال شهروز برزگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم ضمن تکذیب خبر حضور جنگنده‌های روسی در ایران از ارائه گزارش وزارتخانه‌های اطلاعات و کشور در این مورد در هفته آینده به کمیسیون متبوعش خبر داد. وی در مورد حضور جنگنده‌های روسی در ایران گفت: ما هنوز از وجود جنگنده‌های روس در ایران اطمینان حاصل نکرده‌ایم و حضور یا عدم‌حضور آنها در همدان تاکنون برای ما محرز نشده است.وی افزود: البته حضور جنگنده‌های روس در ایران بلامانع است چراکه به این طریق می‌توانیم مواضع داعش را در عراق و سوریه به‌راحتی از بین ببریم.

نماینده سلماس در مجلس شورای اسلامی در مورد اظهارنظر برخی اعضای کمیسیون امنیت ملی مبنی‌بر اینکه وقایع تاریخی نشان می‌دهد که نمی‌توان به روسیه اعتماد کرد،‌ تصریح کرد: ما اقتدار لازم برای مقابله با هر نوع تهاجم علیه کشورمان را داریم و تنها این اجازه را به روس‌ها می‌دهیم که از خاک کشورمان برای از بین بردن مواضع تکفیری‌ها استفاده کنند و از هیچ کمکی برای نابودی تروریست‌ها و ایجاد امنیت در جهان اسلام دریغ نمی‌کنیم در عین حال اینکه اجازه نمی‌دهیم که به تمامیت ارضی کشور خدشه‌ای وارد شود.برزگر یادآورشد: ما برای اطلاع از صحت و سقم این خبر از طریق وزارتخانه‌های اطلاعات و کشور و سایر مجاری قانونی اقدام کرده‌ایم و قرار بر این شده که هفته آینده در این رابطه گزارشی مبنی‌بر صحت یا عدم‌صحت خبر حضور جنگنده‌های روسی در ایران ارائه دهند البته بعید می‌دانم که این خبر صحت داشته باشد چراکه در این صورت کمیسیون امنیت ملی باید در جریان قرار می‌گرفت.

هواپیماهای روسی در نوژه سوخت‌گیری می‌کنند

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در توضیح این ماجرا سوخت‌گیری هواپیماهای روسی از پایگاه نوژه را بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی دانست. علاءالدین بروجردی با اشاره به موضوع همکاری نظامی ایران و روسیه برای استفاده از پایگاه هوایی همدان گفت: آن‌چه که در پایگاه نوژه همدان رخ می‌دهد پرواز هواپیماهای روسیه است که بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی و در چارچوب همکاری‌های چهار جانبه ایران، روسیه سوریه و عراق است. نماینده مردم بروجرد در مجلس دهم شورای اسلامی با تاکید بر این‌که این همکاری در راستای توسعه هدف جمهوری اسلامی برای مبارزه با تروریسم است، ادامه داد: این همکاری با مصوبه شورای عالی امنیت ملی انجام می‌شود و مغایرتی با قانون اساسی ندارد، چرا که پایگاه هوایی همدان نه پایگاه روسی شده و نه جنگنده‌ای در پایگاه نوژه مستقر شده است. وی گفت: تنها اقدامی که صورت می‌گیرد این است که هنگام پرواز اجازه داده می‌شود جنگده‌های روسی برای دریافت سوخت در چارچوب همکاری‌های دو جانبه و چهار جانبه از این پایگاه استفاده کنند که در این چارچوب همکاری‌ها کاملا منطقی است.

استقرار اس۴۰۰ در نوژه واقعیت ندارد

استفاده از پایگاه هوایی نوژه برای حملات هوایی علیه داعش تمام شایعات مطرح شده در این باره نیست. یک پایگاه خبری صهیونیستی مدعی شده است که روسیه قصد دارد در پایگاه هوایی نوژه سامانه دفاعی اس 400 مستقر کند. پایگاه خبری دبکا فایل وابسته به وزارت جنگ رژیم صهیونیستی به نقل از منابع اطلاعاتی و نظامی خود مدعی شد، روسیه قصد دارد در پایگاه هوایی نوژه واقع در 50 کیلومتری شهر همدان در غرب ایران سامانه دفاعی اس 400 را مستقر کند و این کار را برای دفاع از جنگنده‌های خود انجام می‌دهد که به تازگی از این پایگاه به سمت سوریه برای حمله به مواضع تروریست‌ها پرواز کرده‌اند. دبکافایل در ادامه ادعای خود آورده است: ساخت و ساز در پایگاه هوایی نوژه از هفته دوم ماه ژوئیه آغاز شد و گروه‌های مهندسی مشترک ایران و روسیه باندهای پرواز کنونی در این پایگاه را برای استقرار بمب‌افکن‌های بزرگ و سنگین توپولف 22 ام 3 و جنگنده‌های سوخو 34 توسعه دادند. آن‌ها هم‌چنین کارگاه‌هایی را برای نیروهای هوایی و زمینی روسیه برگزار کرده‌اند. این توافق نظامی تهران و مسکو هم‌چنین شامل موارد زیر می‌شود: پرواز آزاد جت‌های روسیه در تمامی حریم هوایی ایران، اجازه روسیه برای عملیاتی کردن UAV های (نوعی از هواپیماهای بدون سرنشین) دوربرد از پایگاه هوایی نوژه و مجوز پرتاب موشک‌های کروز روسیه از طریق حریم هوایی ایران. دبکا فایل در ادامه آورده است که با توجه به تعمیق همکاری‌ای استراتژیک میان تهران و مسکو تنها یک گام برای ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه برای رسیدن به ائتلاف ایرانی روسی و ترکی باقی مانده است و این گام سفر رجب طیب اردوغان به تهران است تا بر سر یک بسته نظامی میان تهران و آنکارا به نتیجه برسند.

در همین رابطه بروجردی در این‌باره که برخی سایت‌های صهیونیستی عنوان کرده‌اند که در پایگاه نوژه همدان اس 400 روسی مستقر شده است، تاکید کرد: سایت‌های صهیونیستی مطالب خلاف اعتبار عنوان می‌کنند. در کل هیچ استقراری توسط روسیه در خاک جمهوری اسلامی صورت نگرفته است. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: آن‌چه که انجام می‌شود این است که اجازه سوخت‌گیری به جنگنده‌های روسی در چارچوب همکاری دو جانبه و چهارجانبه بین ایران، روسیه، سوریه و عراق انجام می‌شود که بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی است. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز روز سه‌شنبه در خصوص انتشار برخی خبرها مبنی بر استفاده روسیه از فضا و امکانات ایران برای حمله به تروریست ها در سوریه گفته است که «همکاری‌های ایران و روسیه برای مبارزه با تروریسم در سوریه راهبردی است و ما در این رابطه تبادل ظرفیت و امکانات داریم».

بیانیه وزارت دفاع روسیه درباره استفاده از پایگاه هوایی نوژه

وزارت دفاع روسیه هم روز سه‌شنبه با صدور بیانیه‌ای ضمن تایید خبر استقرار بمب‌افکن و جنگنده‌های خود در پایگاه هوایی همدان واقع در غرب ایران اعلام کرد: این هواپیماها با حملات خود تا کنون پنج انبار عمده سلاح را در نزدیکی شهر حلب در سوریه نابود کرده‌اند که برای تامین سلاح به گروه تروریستی داعش مورد استفاده قرار می‌گرفتند. در بیانیه وزرات دفاع روسیه هم‌چنین آمده است بمب‌افکن دوربرد TU-23M3 و جنگنده‌های SU-34 اوت (سه‌شنبه) از پایگاه هوایی همدان در ایران پرواز کرده و حملات گروهی را علیه اهدافی مربوط به داعش و جبهه النصره در اطراف شهرهای حلب، دیرالزور و ادلب انجام داده‌اند. وزارت دفاع روسیه هم‌چنین اعلام کرد: در این عملیات پنج انبار بزرگ مهمات، مرکز آموزش‌های نظامی و هم‌چنین مرکز فرماندهی متعلق به مخالفان بشار اسد (رییس‌جمهوری سوریه)، از جمله جبهه النصره و داعش را نابود کرده است. در نتیجه این حمله، دو مرکز فرماندهی و اردوگاه‌های آموزشی داعش در نزدیکی شهر دیرالزور نابود شده‌اند که به واسطه آن بیش از 15 تن کشته شده‌اند. وزارت دفاع روسیه هم‌چنین آورده است: هواپیماهای سوخو 35 اس، که از پایگاه هوایی همدان پرواز کرده‌اند، بمب‌افکن‌های دوربرد را اسکورت کرده‌اند. بنا بر اعلام وزارت دفاع روسیه، تمام ادوات و هواپیماهای روس پس از تکمیل عملیات مبارزه خود به این پایگاه هوایی بازگشته‌اند.

روسیه، آمریکا را درباره استفاده از پایگاه هوایی همدان مطلع کرده بود

در همین رابطه، یک مقام نظامی آمریکایی گفت که روسیه پیش از استفاده از پایگاه نیروی هوایی همدان برای عملیات در سوریه، واشنگتن را از این تصمیمش آگاه کرده بود. به گزارش شبکه راشا تودی، سرهنگ کریس گارور، سخنگوی نیروهای آمریکایی در بغداد در جمع خبرنگاران گفت: روسیه کمی بیش از استفاده از پایگاه نیروی هوایی همدان واقع در غرب ایران برای حمله به مواضع گروه‌های تروریستی در سوریه، به آمریکا اطلاع داده بود. گارور همچنین افزود: روسیه به ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا اطلاع داده است که هواپیماهای این کشور در مسیری پرواز خواهند کرد که ممکن است در نزدیکی نیروهای ائتلاف در عراق و سوریه باشد. این مقام آمریکایی گفت که ائتلاف ضد داعش اطمینان حاصل کرده است، امنیت پروازها حین پرواز بمب‌افکن‌های روسیه تامین شود. مارک تونر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در واکنش به این اتفاق گفته است که این اقدام مایه تاسف است اما غیرمنتظره نبود. تونر در ادامه گفت که جان کری و سرگئی لاوروف وزیران امور خارجه آمریکا و روسیه در گفت‌و‌گو با یکدیگر درباره این موضوع نیز رایزنی کرده‌اند و کاخ سفید هم‌چنان در حال ارزیابی اقداماتی است که آن‌ها انجام می‌دهند. بنا بر گزارش راشا تودی، مسکو هم‌چنین از ایران و عراق خواسته است تا اجازه دهند موشک‌های کروز روسیه در مسیر حمله به اهدافی در سوریه از حریم هوایی آن‌ها بگذرد.