هرچه هست، تقاضای بالا برای خرید خودرو به دلیل سرمایهای شدن این کالا، عرضه متناسب با آن را دچار اختلال کرده است؛ عاملی طلایی برای رشد فزاینده قیمتها. خودروییها معتقد هستند برای کنترل این وضع میبایست نرخ کارخانهای خود را افزایش دهند. با این حال این شرکتها مدعی هستند هیچ سودی از رشد قیمت خودرو در بازار نصیبشان نشده است. شورای رقابت، سازمان حمایت، ستاد تنظیم بازار، وزیر صنعت و حتی رئیسجمهوری نیز نسبت به این افزایش قیمتها ابراز نگرانی کردهاند. اکنون دولت میگوید به سازوکاری برای ارائه دستورالعمل جدید قیمتگذاری خودرو رسیده است.
کارشناسان میگویند زمانی هزینه تمامشده خودرو باید ملاک قیمتگذاری باشد که هزینهها کاملاً شفاف باشد و سرمایهگذاریها مربوط به بخش تولید خودرو باشد، نه اینکه در بخشهای دیگری هزینه شده باشد. در حال حاضر هزینه تمامشده تولید خودروسازان بسیار پیچیده است، زیرا شرکتهای وابسته زیادی دارند و همچنین تعداد زیادی شرکت وابسته نامربوط به تولید نیز دارند که گاهی زیانده هستند.
دپوی خودرو توسط دلالان
رئیس شورای رقابت میگوید در حال حاضر بازار خودرو درگیر دلالبازی شده و عدهای بازار را به دست گرفتهاند و سود کلانی میبرند. به گفته رضا شیوا عدهای، تعداد زیادی خودرو از محصولات پرفروش شرکتی مانند ایران خودرو دپو کردهاند، نمیفروشند و قیمت را تعیین میکنند که باید جلوی این افراد گرفته شود تا بازار به تعادل برسد. رئیس شورای رقابت پیشنهاد میکند نیروهای نظارتی همانطور که با اخلالگران بازار ارز برخورد کردند، با متخلفان بازار خودرو نیز برخورد کنند. گفته میشود یکی از راههای کنترلی این است که هر فردی با کد ملی خود طی سه سال گذشته خودرو خریده باشد، نتواند خودروی جدیدی را خریداری کند. درعینحال خریداران خودرو باید گواهینامه داشته باشند و همچنین محدودیتهای زمانی برای افرادی که خودرو خریدهاند و بخواهند آن را بفروشند اعمال میشود.
چرا بازار ملتهب شد؟
کارشناسان بر این باورند افزایش تقاضا برای خرید خودرو درحالیکه با کمبود عرضه مواجه هستیم باعث ایجاد نوعی تورم قیمتی در بازار حتی بیش از تورم عمومی کشور میشود؛ بنابراین در همین اوایل سال جاری شاهد بودیم قیمت برخی از خودروها بیش از تصور افزایش یافت. در روزهای اخیر قیمت برخی خودروها ازجمله پراید در بازار آزاد افزایش سرسامآوری داشت. مدیران سایپا علت این افزایش قیمت را خبر توقف تولید این خودرو عنوان کردند. به گفته آنها قیمتهای بالای خودرو توسط واسطهها و مالکان خودروها یا با قیمتسازی در سایتهای مجازی صورت گرفته است.
احتمال کاهش 40 درصدی قیمت خودرو
کارگروه تعیین قیمت خودرو اعلام کرده است وزارت صنعت در شیوه جدید از ما پیشنهاد خواسته و ما نیز قیمتها را پیشنهاد دادیم، از بهمنماه قیمت خودرو در کارخانه تغییر نکرد و تنها دلالان و کاسبان قیمتسازی کردند. شنیدهها حاکی از آن است که در آخرین جلسه این گروه با وزیر صنعت به جمعبندیهایی رسیده شده است. این یعنی احتمال کاهش 30 تا 40 درصدی قیمت خودرو، حتی در محصولات پردرخواست شرکتهای چینی مانند مدیران خودرو با تعیین قیمت منطقی در بازار امکانپذیر است.