۰ نفر

دوره بهبود آرتروسکوپی زانو: مراقبت و تمرینات برای توانبخشی

۲۹ تیر ۱۳۹۸، ۱۳:۱۵
کد خبر: 367731
دوره بهبود آرتروسکوپی زانو: مراقبت و تمرینات برای توانبخشی

یکی از راههای درمان آب آوردن زانو انجام آرتروسکوپی است. در حین ارتروسکوپی یک دوربین از طریق دو یا سه سوراخ بسیار ریز وارد زانو می‌شود؛ این دوربین به جراح امکان مشاهده سطح مفصل، غضروف و رباط اصلی زانو را می‌دهد. این عمل معمولا تحت بیهوشی اجرا می‌شود. مراقبت از خود پس از جراحی می‌تواند روند ریکاوری را بهبود بخشیده، از بروز مشکلات پیشگیری نموده و به داشتن حسی بهتر در دوران نقاهت کمک خواهد نمود. اگر آرتروز زانو شما پیشرفت کرده است و فیزیوتراپی برای درمان شما موثر نبوده است، پس از گرفتن عکس رادیولوژی پزشک جراح آرتروسکوپی را برای شما تجویز می کند. این مطلب به مراقبت از خود پس از بازگشت به خانه پرداخته است. اگر پزشکتان به شما مساله متفاوتی را بیان نمود، از دستورات وی پیروی نمایید.

دلایل انجام آرتروسکوپی زانو

به نقل از کلینیک تخصصی زانو امید علاوه بر امکان مشاهده مشکلات برای جراح، اعمال دیگری نیز می‌تواند انجام شود.

  • ترمیم یا برداشتن غضروف های پاره شده. آنها جاذب های ضربه ای در زانو هستند و معمولا در نتیجه آسیب ورزشی یا سایش ایجاد می‌شوند.
  • آسیب به کلاهک زانو و سطح مفصل را می‌توان تراشید و صاف نمود.
  • سوراخهای ریزی (شکستگی های میکرو) که در استخوان ایجاد شده و رشد غضروف را تحریک می‌نماید.
  • برداشتن باقیمانده های استخوانی، غضروف یا مفصل
  • اگر التهاب نیز وجود داشته باشد، نمونه هایی از پوشش مفصل را می‌توان به عنوان نمونه برداشت

روش انجام آرتروسکوپی زانو  

02

پوست اطراف زانو تمیز و استریل می‌شود. دو یا سه برش در جلوی زانو ایجاد می‌شود؛ یکی برای وارد نمودن دوربین و دیگری برای ورود ابزار. گاهی برشهای اضافی نیز در صورت نیاز در نظر گرفته می‌شود. مایعی به منظور فراهم نمودن امکان دیدن داخل مفصل برای جراح به داخل زانو تزریق و جراحی انجام می‌شود. سپس زخم ها با پوششهای چسبنده کوچکی یا بخیه بسته شده و زانو بانداژ می‌شود. وقتی که ریکاوری تمام شد، قادر به ایستادن خواهید بود و یک فیزیوتراپ تمارین را برای شما توضیح داده و راه رفتن ایمن شما را بررسی خواهد نمود.

مراقبت های بعد از آرتروسکوپی زانو

توجه به نکات زیر فرآیند بهبودی را سرعت می‌بخشد و عوارض جراحی را به حداقل می‌رساند.

پانسمان زخم   

03

  • زخم ارتروسکوپی بعد از عمل با گاز استریل و نوار کشی پوشانده می‌شود.
  • باید این پانسمان را برای 24 ساعت در همان حال باقی بگذارید.
  • در اثر بکارگیری مقداری زیاد مایع در حین ارتروسکوپی، ترشحات خونی بر روی پانسمان طبیعی است.
  • اگر علیرغم بالا گرفتن پا و اعمال یخ، هنوز خون قرمز روشنی مشاهده می‌کنید، حتما با پزشک تماس بگیرید.
  • پانسمان باید برداشته شود و زخم ها با مواد چسبنده ای در یک یا دو روز اول بعد از جراحی پوشیده خواهد شد.
  • هیچ یک از بخیه های کاغذی را نمایان را نبرید.
  • نوار کشی را 5 تا 7 روز و به منظور کنترل تورم استفاده نمایید. زخم ها باید تا 48 ساعت خشک نگه دارید.
  • در پنجمین روز بعد از جراحی می‌توان در دوش زخم را شست، مگر آنکه دستورالعملی غیر از آن تجویز شده باشد؛ ولی روی آن را محکم نمالید.
  • نباید تا یک هفته بعد از جراحی، زخم را داخل وان یا آب گرم بخیسانید.

گذاشتن یخ  

04

  • گذاشتن یخ در 5 تا 7 روز اول بعد از جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است.
  • در حالیکه که پانسمان بعد از جراحی در محل خود قرار دارد، بکارگیری یخ نباید قطع شود
  • وقتی که پانسمان در روز اول یا دوم برداشته شد، یخ را باید در دوره های 20 دقیقه ای و سه تا چهار مرتبه در روز اعمال نمایید.
  • در اعمال یخ مراقبت نمایید تا از سرمازدگی پرهیز نمایید.

دارو

05

  • بی حسی های موضعی در حین جراحی به درون مفصل تزریق می‌شود.
  • احساس درد بیشتر در روزهای اولیه بعد از جراحی از سوی بیماران، غیرعادی نیست. این همان زمان اوج تورم ها است.
  • استفاده از داروها مسکن به مانند دستورالعمل می‌تواند به کنترل درد و خطرات اندک ناشی از این مسائل، منجر شود.
  • استفاده از داروها پیش از خواب می‌تواند به خواب کمک نماید.
  • اگر داروهای مسکن (برای مثال ویکودین، هیدروکودون، دارووست) برایتان تجویز شده، می‌توانید آنها را با مصرف 200 تا 400 میلی گرم از ایبوپروفن در هر 4 تا 6 ساعت تکمیل نمایید.
  • داروهای مرتبط با مشکلات دیگرتان را می‌توانید از روز بعد از جراحی استفاده نمایید.
  • می توانید از آسپیرین بچه (81 میلی گرم) و یا قرص آسپیرین دیگری (325 میلی گرم) تا بازگشت به سطح فعالیتهای عادی مصرف نمایید، چرا که می‌تواند احتمال لخته شدن خون بعد از جراحی را بکاهد.
  • محدودیت غذایی خاصی برای بعد از عمل در نظر گرفته نمی شود، با اینحال استفاده بیش از حد از داروهای مسکن می‌تواند یبوست را به همراه داشته باشد. رژیم غذایی غنی از فیبر، مایعات، و فعالیت های عضلانی می‌تواند از وقوع یبوست پیشگیری نماید.

فعالیتها  

  • اگر جراحی بر روی پای راست انجام نشده باشد (برای خودروهای اتوماتیک)، به محض عدم استفاده از داروهای مسکن، بیماران قادر به رانندگی خواهند بود (در خودروهای معمولی این قاعده صادق نیست و نباید رانندگی نمود)
  • رانندگی تحت اثر داروهای مسکن خطرناک، غیرقانوتی است و برای تمامی بیماران منع شده است.
  • بازگشت به مدرسه یا کار بسته به میران درد بعد از جراحی، و نیاز به شغل یا کلاستان بستگی دارد.
  • معمولا درد نشانه خوبی به شمار می‌رود و می‌تواند نشانگر قدرت بازگشت یا عدم بازگشت خواهد بود.

چه وقت با پزشک تماس بگیرم؟

مراقب مشکلاتی که پیش می‌آید باشید و در صورتیکه هر یک از موارد زیر پیش آمد با پزشک تماس بگیرید :

  • خونریزی زانو قطع نشود (نقاط کوچکی که بر روی بانداژ ظاهر می‌شود ولی نباید گسترش یابند)
  • دردی دارید که نمی توانید کنترلش کنید.
  • تب بالای 38.3 درجه سانتی گراد دارید
  • جرک یا مایعات بدبویی که از زانو تراوش می‌کند
  • حالت تهوعی که متوقف نمی شود.
  • تورم زانو ادامه می‌یابد و یا حس کرختی دارد، و بالا گذاشتن پا یا شل کردن بانداژ کمکی نمی کند.
  • نشانه هایی از لخته های خونی در سیاهرگ عمیق (DVT) شامل درد سینه یا کوتاهی نفس. اگر این موارد شدید بود سریعا به اورژانس مراجعه نمایید.

برنامه تمرینی ارتروسکوپی زانو

به نقل از دکتر فرخانی متخصص طب فیزیکی تمرین مرتب به منظور بازیابی توانی و حرکتی زانو از اهمیت بالایی برای ریکاوری کامل بعد از جراحی ارتروسکوپی برخوردار است. جراحی ارتروسکوپتان، تمریناتی را که تقریبا 20 تا 30 دقیقه به طول خواهد انجامید را دو تا سه مرتبه در روز تعیین خواهد نمود. در اینجا برخی از این تمرینات آورده شده است. همچنین ممکن است به شما مشارکت در برنامه های پیاده روی را توصیه نمایند.

مرحله 1 آغاز از روز جراحی  

بعد از آرتروسکوپی زانو می‌توان ورزش های زیر را برای بهبودی سریعتر انجام داد.

تمرین چهارسر ثابت  

06

به روی زمین یا تخت نشسته و پاهایتان را صاف نگاه داشته و پشت را تکیه گاه کنید. انگشتان پا را به سمت سقف بکشید، عضلات ران را سفت نموده و پشت زانو را به تخت / زمین بفشارید. 5 ثانیه در همین حالت مانده و سپس 5 ثانیه استراحت کنید. این کار را ده مرتبه تکرار نمایید.

اسکوات بازه درونی 

بر روی تخت نشسته و پاهایتان را صاف نگاه دارید و به پشت تکیه نمایید. یک حوله را گرد نموده و در زیر زانو قرار دهید تا زانو کمی در حالت خمیده قرار بگیرد. پشت زانو را به سمت پایین و بر روی حوله بفشارید، پاشنه را بالا آورده و انگشتان را به سمت بالا و خودتان بکشید. در همین حالت برای 5 ثانیه باقی مانده و سپس 5 ثانیه استراحت کنید. این حرکت را ده مرتبه تکرار کنید.

 پا بالا صاف

بر روی تخت نشسته و پاهایتان را صاف نگاه دارید و به پشت تکیه نمایید. انگشتان پا را به سمت سقف بکشید، عضلات ران را سفت نموده و پشت زانو را به تخت بفشارید. زانویتان را ساف نگاه داشته و پا را به اندازه 30 سانتی متر بالا بیاورید. در این حالت برای 5 ثانیه باقی مانده و سپس 5 ثانیه استراحت نمایید. این حرکت را ده مرتبه تکرار کنید.

خمش بازه کامل  

07

بر روی تخت نشسته و پاهایتان را صاف نگاه دارید و به پشت تکیه نمایید. پاشنه پای عمل کرده را به بالا و به سمت خود بکشید، به صورتیکه پاشنه‌تان در تماس با تخت باشد. زانو را تا جاییکه راحت باشد خم نمایید و پایتان را به مدت 5 ثانیه در همین حالت نگاه دارید؛ به موقعیت اولیه بازگردید. این حرکت را ده مرتبه تکرار نمایید.

کرلینگ همسترینگ  

08

این حرکت را به صورت دراز کش بر روی شکم یا ایستاده می‌توان اجرا نمود :

  • با خم کردن زانو تا جایی که امکان دارد، پاشنه پای عمل کرده را به سمت باسن بکشید. در همین حالت و در بیشترین بازه حرکتی، 5 ثانیه باقی بمانید و سپس به آرامی آن را به موقعیت اولیه اش بازگردانید. این حرکت را ده مرتبه تکرار نمایید.
  • (1) را تکرار نمایید با این تفاوت که پایتان را در نقاط مختلفی در بازه حرکتی که خصوصا در آنجا احساس ضعف می‌کنید برای پنج ثانیه نگاه دارید. این حرکت را ده مرتبه تکرار نمایید.

کشش ماهیچه ساق پا  

09

پاهایتان را به اندازه عرض باسنتان باز کنید. با پای سالم یک گام به جلو گام بردارید. پاشنه پای عمل شده را بر روی زمین نگاه دارید. بر روی پای سالم تکیه کنید تا در زانو و ماهیچه ساق پای عمل شده، احساس کشش نمایید. در همین حالت برای 5 ثانیه باقی مانده و این حرکت را ده مرتبه نکرار نمایید.

پیاده روی

با کاهش درد زانویتان، استفاده از دو عصا را به یک عصا کاهش دهید. عصا را در دست مخالف پای عمل کرده نگاه دارید. وقتی قادر به حرکت بدون لنگ زدن باشید، دیگر از عصا استفاده نکنید. مسافت پیاده روی‌تان را به تدریج بیافزایید.

مرحله 2 دو هفته پس از جراحی آغاز می‌شود  

ورزش های زیر به بهبودی بعد از هفته دوم جراحی کمک می‌کند.

لغزش روی دیوار

10

به صورت ایستاده به دیوار تکیه دهید و پاهایتان را در 20 سانتی متری دیوار قرار دهید. به آرامی روی دیوار لغزیده و زانوهایتان را تا جایی که راحت هستید، خم کنید. در همین حالت برای 5 ثانیه باقی مانده و به حالت اول بازگردید. این کار را 10 مرتبه تکرار کنید.

پا بالا

11

با یک پا بر روی یک پله در جلو بایستید. ابتدا پای جراحی شده را بالا قرار دهید و سپس پای سالم، و سپس در ابتدا پای عمل شده را پایین قرار دهید و در ادامه پای سالم را. این حرکت را ده مرتبه تکرار نمایید.

مرحله 3 آغاز پس از چهار هفته پس از جراحی  

وقتی درد و تورمی نداشتید، سعی کنید بر روی یک پا بایستید :

  • با تکیه گاه
  • بدون تکیه گاه
  • با چشمان بسته
  • با چشمان باز

سعی کنید این حالت را تا 30 ثانیه حفظ نمایید.