اقتصادآنلاین- طه سراج‌الحق ؛ مدارس طبق یک آیین نامه اجرایی اداره می‌شوند که در این آیین نامه تلاش شده بصورت جزئی و مصداقی به رفتارهای الزامی یا تخلفات اشاره شود. این آیین نامه سال ۷۹ به تصویب رسیده و یک آیین نامه دیگر نیز سال ۱۴۰۰ تصویب شده که آیین‌نامه‌ها و مقررات خلاف آیین نامه جدید را ملغی اعلام کرده اما به نظر می‌رسد از آنجا که آیین‌نامه ۱۴۰۰ اشاره‌ای به موضوع تنبیه در مدارس و احصای موارد و الزامات آن نکرده، همان آیین نامه اجرایی مصوب سال ۷۹ همچنان در این قبیل موارد لازم‌الاجراست و ملغی نشده است.
اما این آیین‌نامه درباره وظایف دانشآموزان چه می‌گوید؟
طبق ماده ۶۸، دانشآموزان در دوران تحصیل موظفند موازین اسلامی و مقررات آموزش و پرورش از جمله شعائر دینی، ادب و احترام نسبت به مدیر، معاون، معلمان، مربیان و دیگر کارکنان مدرسه، حسن رفتار و اخلاق و همکاری با سایر دانشآموزان، سعی شایسته در تحصیل، رعایت مقررات آموزشی و تربیتی، انجام فرائض دینی و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی مدرسه، حضور بموقع در مدرسه و خروج از آن در پایان ساعات مقرر، حضور مرتب در مدرسه و کلاس درس در تمام مدتی که مدرسه رسماً دایر است، بهداشت و نظافت فردی و همکاری با دانشآموزان دیگر و مسئولین مربوط در پاکیزه‌‌نگهداشتن فضای مدرسه، استفاده از لباس، کفش، جوراب ساده و مناسب و اصلاح موی سر متناسب با شئون دانشآموزی برای پسران و رعایت حجاب مناسب برای دختران، خودداری از بکاربردن وسایل تجملی و آرایشی و پرهیز از همراه آوردن اشیاء گرانبها و وسایل غیرمرتبط با امور تحصیلی به مدرسه، خودداری از خرید و فروش در مدرسه به غیر از مواردی که در آیین‌نامه شرکت تعاونی دانشآموزی پیش‌بینی شده است و مراقبت از وسایل شخصی و اهتمام در حفظ و نگهداری اموال، تجهیزات و ساختمان مدرسه را رعایت کنند
در باب تخلف دانشآموزان نیز ماده ۷۴ این آیین‌نامه می‌گوید: «قصور و سهل‌انگاری دانشآموزان نسبت به انجام وظایف خود تخلف محسوب می‌شود. مدیر، شورای مدرسه، معاونان و مربیان موظفند قبل از اعمال هرگونه تنبیه از وضع و موقعیت محصل آگاهی یابند و در جستجوی انگیزه و علت تخلف برآیند و نسبت به رفع آن اقدام کنند.»
اما طبق ماده ۷۵، تنبیه باید توجه دانشآموز را به اشتباه خود جلب و زمینه مناسب را برای ایجاد رفتار مطلوب در وی فراهم کند؛ لذا اعمال تنبیه باید متکی به یافته‌های علمی و استفاده از الگوهای مناسب تغییر رفتار باشد تا موجب تجّری دانشآموز و اصرار وی بر تکرار اشتباه نشود
همچنین طبق ماده ۷۶، دانشآموزان متخلفی که راهنمایی‌ها و چاره‌جویی‌های تربیتی در آنها مفید و مؤثر نمی‌افتد، با رعایت تناسب به یکی از روش‌های زیر مورد تنبیه قرار می‌گیرند:
۱. تذکر و اخطار شفاهی به طور خصوصی
۲. تذکر و اخطار شفاهی در حضور دانشآموزان کلاس مربوط
۳. تغییر کلاس در صورت وجود کلاس‌های متعدد در یک پایه با اطلاع ولی دانشآموز
۴. اخطار کتبی و اطلاع به ولی دانشآموز
۵. اخراج موقت از مدرسه با اطلاع قبلی ولی دانشآموز، حداکثر برای مدت سه روز
۶. انتقال به مدرسه دیگر
ماده ۷۷ نیز به صراحت اعلام کرده است: «اعمال هرگونه تنبیه دیگر از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه ممنوع است و در اعمال تنبیهات نباید بین دانشآموزان تبعیض و استثنایی قائل شد.»
حتی اطلاع تخلف به والدین دانشآموزان نیز آنقدر اهمیت داشته که تبصره ماده ۷۹ می‌گوید: «در مواردی که لازم است ولی دانشآموز در جریان تخلف فرزندش قرار گیرد، باید قبلاً حساسیتهای ولی بررسی و آنگاه با روش مناسب او را در جریان رفتار فرزندش قرار داد.»
ماده ۸۱ نیز مقرر داشته است که اعمال تنبیهات انضباطی مقرر در این آیین‌نامه باید روشنگرانه و آگاه‌‌کننده باشد و به شرایط جسمی و روانی، سنی، خانوادگی و اجتماعی دانشآموز توجه شود. همچنین تنبیه با تخلفی که دانشآموز مرتکب شده، متناسب باشد و ترتیب و تدریج مناسب در اجرای تنبیه رعایت شود. علاوه بر این لازم است خیرخواهی مدرسه برای دانشآموز و ولی او بیان و روشن شود و نیز فاصله زمانی بین وقوع تخلف و اجرای تنبیه، نزدیک و منطقی باشد. شیوه‌های جبران تخلف به دانشآموز نیز باید ارائه و از او خواسته شود که خطا و تخلف خود را جبران کند. نهایتا اینکه طبق این ماده، در اجرای تنبیه، باید آبروی دانشآموز حفظ شود و از تنبیه در حضور جمع جز در موارد ضروری اجتناب شود.
پس می‌بینیم قیچی‌کردن موی سر دانشآموزان به نحوی که در این ویدئو مشاهده می‌کنید، با هیچ کدام از موازین مقرر در آیین‌نامه اجرایی مدارس سازگار نبوده و لازم است بساط این قبیل اقدامات تحقیرآمیز که زحمات کادر شریف و زحمتکش آموزشی کشور را زیر سوال می‌برد، جمع شود.
