۰ نفر

با انتشار خبر عرضه برخی محصولات در بورس کالا؛

دلیل اقبال بورس به خودرویی ها چه بود؟ / سهامداران ایران خودرو و سایپا خوشبخت می شوند؟

۱۳ مرداد ۱۴۰۱، ۱۴:۲۱
کد خبر: 658525
دلیل اقبال بورس به خودرویی ها چه بود؟ / سهامداران ایران خودرو و سایپا خوشبخت می شوند؟

سه شنبه یازدهم مرداد ماه خبری مبنی بر عرضه خودروی شاهین و هایما در بورس کالا منتشر شد و پس از آن شاهد افزایش تقاضا در گروه خودرویی بودیم؛ افزایش تقاضایی که در بازار روز چهارشنبه هم ادامه داشت و نمادهای بزرگ خودرویی کار خود را با صف خرید به پایان بردند. اما چرا عرضه خودرو در بورس کالا تا این حد برای خودروسازان و بازار سرمایه مهم است؟

اقتصادآنلاین - پویا دادجو؛ این پرسش را می توان این گونه مطرح کرد که عرضه خودرو در بورس کالا چه کمکی به خودروسازان می کند؛ بر اساس قوانین، کالاهایی قابلیت عرضه در بورس کالا را دارند که مشمول قیمت‌گذاری دستوری نباشند. آنگونه که در سایت بورس کالای ایران آمده، پذیرش هر کالا در بورس کالا مشروط به احراز حداقل سه شرط است:

1- متقاضی باید سابقه فعالیت قابل اتکاء در بازار کالای مورد پذیرش داشته باشد و همچنین چشم‌انداز روشنی از تداوم فعالیت متقاضی وجود داشته باشد.

2-  میزان عرضه کالا توسط متقاضی به گونه‌ای باشد که امکان کشف عادلانه قیمت را در بورس فراهم آورد.

3- کالا نباید مشمول محدودیت‌هایی از جمله محدودیت قیمت‌گذاری قانونی و انحصار در عرضه یا تقاضا باشد که مانع از کشف عادلانه قیمت کالا گردد.

همانگونه که از بند سه مشخص است،‌ کالاهای عرضه شده نباید مشمول قیمت گذاری قانونی باشند؛ بنابراین عرضه خودرو در بورس کالا این سیگنال را به بازار داده است که شاید پس از مدت‌ها شاهد تعدیل قیمت گذاری دستوری در صنعت خودرو باشیم.

اما چرا قیمت گذاری دستوری برای صنعت خودرو و البته بازار سرمایه از اهمیت بالایی برخودار است؟  پاسخ را می توان در صورت های مالی خودروسازان پیدا کرد.

نگاهی به صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور (ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو)‌ نشان می دهد که قیمت مصوب محصولات این خودروسازان به گونه‌ای است که یا زیان ناخالص را برای آن ها به همراه دارد و یا اینکه سود ناخالص تولید بسیار پایین است و با در نظر گرفتن سایر هزینه ها، زیان خالص را برای خودروسازان نتیجه می دهد.

بر اساس صورت های مالی فصل بهار، در حالی هزینه تمام شده تولید هر دستگاه از گروه سمند برای ایران خودرو برابر با ۱۵۱ میلیون تومان بوده، ‌که میانگین قیمت فروش این خودروها حدود ۱۱۹ میلیون تومان بوده است. به بیان دیگر، تولید هر دستگاه از خانواده سمند،‌ زیان ناخالص ۳۱ میلیون تومانی را برای ایران خودرو به همراه داشته است.

شرایط برای گروه پژو نیز تقریبا یکسان است؛ ایران خودرو هر محصول از گروه پژو را با زیان ناخالص ۲۰ میلیون تومانی به فروش رسانده است. اما شرایط برای گروه دنا کمی‌ بهتر است و ایران خودرو از فروش هر دستگاه از خانواده دنا، سود ناخالص ۷ میلیون تومانی را ثبت کرده است؛ با این وجود حاشیه سود پایین آن به گونه ای است که با در نظر گرفتن سایر هزینه ها عملاً تولید این گروه نیز در نهایت با زیان خالص همراه خواهد بود.

شرایط برای سایپا و پارس خودرو نیز مشابه ایران خودرو است؛ بر اساس صورت های مالی فصل بهار،‌ در حالی بهای تمام شده هر دستگاه شاهین بیش ۲۳۷ میلیون تومان بوده که سایپا این خودرو را به قیمت کم تر از ۲۳۷ میلیون تومان فروخته است؛ بنابراین فروش هر دستگاه شاهین برای این شرکت با زیان ناخالص حدود یک میلیون تومانی همراه بوده است. فروش هر دستگاه از خانواده کوییک، ساینا و تیبا نیز برای سایپا در فصل بهار با سود ناخالص ۲ میلیون تومانی همراه بوده است.

پارس خودرو هم در حالی هر دستگاه کوییک معمولی را به قیمت ۱۴۵ میلیون تومان فروخته که بهای تمام شده آن برابر با ۱۵۳ میلیون تومان بوده است و این یعنی زیان ناخالص ۷ میلیونی به ازای هر دستگاه. کوییک s نیز با حاشیه سود ناخالص ۷ میلیونی برای پارس خودرو همراه بوده است.

Untitled

تمام این اعداد و ارقام نشان می دهد که خودروسازان محصولات خود را یا با زیان ناخالص به فروش می رساندند و یا با سود ناخالص بسیار اندک که در هر صورت به معنای زیان خالص تولید برای خودروسازان است که نتیجه آن انباشت زیان قابل توجه خودروسازان طی چهار سال گذشته است.

زیان انباشته ایران خودرو در بهار امسال به حدود ۴۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم برای سایپا، بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان و برای پارس خودرو حدود ۹ هزار میلیارد تومان بوده است؛ به بیان دیگر مجموع زیان انباشته این سه خودروساز به بیش از۷۷ هزار میلیارد تومان رسیده است.

این در حقیقت همان مشکل و با به عبارت دقیق تر بحرانی است که قیمت گذاری دستوری خودروسازان ایجاد کرده است که در صورت تعدیل آن می توان به سودسازی خودروسازان امیدوار بود.

 البته باید توجه داشت که نه باید مشکلات صنعت خودروسازی کشور را تنها معطوف به این موضوع دانست؛ این صنعت طی دهه های گذشته  با مشکلات عدیده ای همچون انحصار،‌عدم بهره وری و شفافیت،‌تکنولوژی پایین تولید و ... دست به گریبان است. با این وجود در این گزارش تنها به بعد قیمت گذاری دستوری پرداخته شد که در شرایط کنونی از اهمیت بسزایی برای بازار سرمایه و سوددهی این شرکت ها برخوردار است.