اقتصاد آنلاین – سهیل بانی؛ بورس تهران، سال ۱۴۰۰ را در شرایطی آغاز کرد که همچنان در شوک ریزش بازار در مردادماه ۹۹ باقی مانده بود. شاخص کل در ۲۰مرداد سال ۹۹، به سقف تاریخی خود در دو میلیون و ۱۰۳هزار واحد رسید و پس از آن بود که یک سقوط آزاد را تجربه کرد.
ادامه این روند نزولی باعث شد که شاخص کل بورس با عدد یک میلیون و ۳۰۷هزار واحدی، قدم به معاملات سال ۱۴۰۰ بگذارد. حال با گذشت یک سال از آن زمان و رسیدن به پایان سال ۱۴۰۰، شاخص کل در آخرین روز معاملاتی این سال در محدوده یک میلیون و ۳۶۷هزار واحدی قرار گرفته و رشدی ۴.۵درصدی را در آخرین سال قرن تجربه کرده است.
افت مشهود ارزش معاملات در سال ۱۴۰۰
در سال ۱۴۰۰، بیش از یک میلیون میلیارد تومان سهام در بورس جابجا شد. مقایسه این رقم با مجموع ارزش معاملات سه میلیون و ۱۹۰هزار میلیارد تومانی بورس در سال ۹۹، به خوبی رکود نسبی بازار سهام در سال ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر، میانگین ارزش معاملات روزانه بازار در سال ۱۴۰۰ برابر با چهار هزار و ۲۲۶میلیارد تومان بود و در سال ۹۹، معادل ۱۳هزار و ۱۲۰میلیارد تومان رقم خورد.
گروه محصولات شیمایی با مجموع ارزش معاملات ۱۱۸هزار میلیارد تومان، بیشترین سهم از معاملات سال ۱۴۰۰ را به خود اختصاص داد. در رده‌های بعدی نیز، گروه فلزات اساسی با ارزش معاملات ۱۱۶هزار میلیارد تومان و نمادهای خودرویی با معاملاتی ۹۸هزار میلیارد تومانی قرار گرفتند.
در سالی که گذشت، سهام شرکت پالایش نفت اصفهان که با نماد «شپنا» در بورس معامله می‌شود، بیشترین ارزش معاملات در بین نمادها را با ۲۶هزار میلیارد تومان تصاحب کرد. «شستا» نماد شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی، با جابجایی ۲۳هزار میلیارد تومان برگه سهم، دوم شد و سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد «فولاد» نیز در جایگاه سوم بیشترین ارزش معاملات نمادها ایستاد.
«شرنگی» بر بام بازدهی بورسی‌ها
در سال ۱۴۰۰، تنها سه گروه بورس توانستند بازدهی قیمت مثبت به دست آورند. گروه شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی با رشد ۱۵.۸درصدی، بیشترین بازدهی را رقم زد. همچنین، گروه استخراج کانه‌های فلزی ۸.۲درصد و پالایشی‌ها، ۶.۷درصد بازدهی را به ثبت رساندند.
در طرف دیگر اما صنعت محصولات چوبی که شامل تنها دو نماد «چخزر» و «چفیبر» است، با افت ۵۵.۸درصدی، بیشترین زیان را رقم زد. گروه انبوه‌سازی، املاک و مستغلات، با افت ۵۱.۸درصدی مواجه شد و شرکت‌های گروه خدمات فنی و مهندسی نیز حدود ۴۹.۹درصد افت کرد.
بررسی بازدهی نمادهای بورس در سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که سهام شرکت شیمیایی رنگین با نماد «شرنگی»، با رشد ۲۰۰درصدی، بیشترین بازدهی را در طول این سال کسب کرده است. همچنین سهامداران صنایع تجهیزات نفت «فنفت» با رشد ۱۶۴درصد قیمت سهام خود روبرو شدند و سهام بانک رسالت «وسالت» نیز، افزایش قیمت ۱۱۷درصدی را رقم زد.
گفتنی است که نمادهای «کایتا» و «کباده» بازدهی بیشتری از نمادهای ذکر شده رقم زده بودند، اما به دلیل اینکه بازدهی بالای آن‌ها صرفا به دلیل رشد شدید در یک روز با بازگشایی بدون دامنه نوسان بوده، از این فهرست کنار گذاشته شده‌اند.
از سویی دیگر، بیشترین افت قیمت برای سهام شرکت لعابیران «شلعاب» رقم خورد و این نماد در طول سال ۱۴۰۰، افتی ۸۱.۹درصدی را ثبت کرد. گروه صنعتی سدید «وسدید» با افت ۸۱.۶درصدی و فنرسازی زر «خزر» با افت ۸۰درصدی نیز نمادهای بعدی با بیشترین کاهش قیمت بودند.
لازم به ذکر است که در بررسی نمادهای بازار، عرضه اولیه‌های سال ۱۴۰۰ به دلیل اینکه تعداد روز‌های معاملاتی کمتری نسبت به باقی نمادها دارند، در نظر گرفته نشده‌اند.
اعتماد حقیقی‌ها به «شفن»
در سال ۱۴۰۰، معامله‌گران حقیقی بازار بیش از ۶۳هزار میلیارد تومان پول از بازار خارج کردند. در صورتی که در سال ۹۹، بازار سهام شاهد ورود ۳۰هزار میلیارد تومان پول حقیقی بود و مقایسه این اعداد بیانگر بی اعتمادی حاکم بر فضای بورس در سال ۱۴۰۰ است.
گروه قند و شکر، با جذب ۱۱۱میلیارد تومان پول حقیقی در سال ۱۴۰۰، از این منظر در صدر توجهات قرار گرفت. گروه اطلاعات و ارتباطات با ورود ۱۰۵میلیارد تومانی حقیقی‌ها دوم شد و گروه ساخت وسایل ارتباطی، با ورود پول ۴۸میلیاردی در جایگاه سوم قرار گرفت.
اما گروه‌های فلزات اساسی، بانک‌ها و موسسات اعتباری و محصولات شیمیایی، به ترتیب با خروج پول ۱۳هزار و ۸۷۰میلیاردی، ۱۰هزار و ۳۱۳میلیاردی و پنج هزار و ۱۶۸میلیارد تومانی، بیشترین تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی را تجربه کردند.
در بین سهام شرکت‌ها نیز پتروشیمی فناوران «شفن»، پتروشیمی پارس «پارس» و شرکت فرابورس ایران «فرابورس» بیشترین ورود پولی حقیقی را تجربه کردند و «فولاد»، «فملی» و «شپنا» بیشترین خروج پول حقیقی را تجربه کردند.
در پایان، لازم به ذکر است که اطلاعات نگاشته شده در این گزارش به هیچ عنوان نباید مبنای تصمیم‌گیری در خرید و فروش سهام قرار بگیرند و تنها اطلاعاتی آماری از بورس سال ۱۴۰۰ هستند. اقتصاد آنلاین هیچ مسئولیتی در برابر استفاده از این اطلاعات ندارد.
