به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از سنا، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار در آیین رونمایی سامانه‌های نظارتی بازار سرمایه به تشریح این سامانه‌ها پرداخت و اظهار کرد: ساماندهی، حفظ و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار و نظارت بر حسن اجرای قانون مذکور در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران در دو قالب اقدامات پیشگیرانه و کشف تخلف انجام می‌پذیرد.
مهدی پارچینی با اشاره به سامانه‌های نظارتی که سازمان بورس و اوراق بهادار طراحی و راه‌اندازی کرده است، عنوان کرد: در راستای ساماندهی، حفظ و توسعه بازاری شفاف، این سازمان اقدام به طراحی و راه‌اندازی سامانه‌هایی کرده است؛ از جمله سامانه دیده‌بان سلامت بازار سرمایه که درگاه اختصاصی دریافت ناهنجاری‌های بازار سرمایه است و سامانه سمتا که مدیریت پیگیری امور تخلفات و امور حقوقی و انتظامی سازمان بورس اقدام به راه‌اندازی آن کرده است.
این مدیر ارشد سازمان بورس ادامه داد: امروز شاهد رونمایی از سامانه «بیدار»، «نهان»، «آرامیس» و «سانا» هستیم. دریافت اطلاعات تراکنش و معاملات و طراحی گزارشات و هشدارهای نظارتی بر پایه پایگاه داده تحلیلی از طریق سامانه «بیدار» میسر شده است.
او استخراج هشدارهای نظارتی و دسترسی به آمار لحظه‌ای تراکنش‌ها و معاملات را از جمله اهداف تأسیس سامانه «نهان» برشمرد و تصریح کرد: از طریق سامانه «آرامیس»، نظارت آنلاین و تاریخی و بررسی سطربه‌سطر معاملات و تراکنش‌ها میسر می‌شود و ثبت، رهگیری و گزارش تخلفات و یکپارچه‌سازی اطلاعات بازار سرمایه از اجمله اهداف طراحی و راه‌اندازی سامانه «سانا» است.
به گفته مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس، تمامی داده‌ها و اطلاعات سامانه معاملات، کدال، دارندگان اطلاعات نهانی و فضای مجازی به سامانه‌های آرامیس، نهان و بیدار منتقل می‌شوند و اطلاعات از طریق سامانه بیدار (سامانه هشدار نظارتی) برای کنترل به سامانه سانا ارسال و اقدامات لازمی همچون ارسال پیام هشدار از طریق سامانه نامک یا ثبت تذکر یا ثبت تخلف برای اقدام انظباطی و کیفری از طریق سامانه پرتو در صورت لزوم انجام می‌شود.
سامانه بیدار؛ سامانه هشدار نظارتی
این مقام مسئول با اشاره به عملکرد سامانه بیدار، گفت: امکان ارسال هشدار تخلفات، گزارش‌گیری لحظه‌ای، دسترسی به آرشیو معاملات و تراکنش‌های کلیه اشخاص و نمادها به‌صورت آنلاین و تاریخی و همچنین طراحی و پیاده‌سازی انواع گزارش‌ها شامل گراف، نمودار و جداول مورد نیاز ناظرین بازار در راستای گسترش و به روزرسانی مستمر میسر شده است.
پارچینی قدرت پردازش بسیار بالا و توامان گزارش‌ها و هشدارهای نظارتی را از جمله مزایای سامانه بیدار برشمرد و افزود: قابلیت طراحی هشدارهای نظارتی پیچیده و پیشرفته، قابلیت طراحی داشبردهای نظارتی پیشرفته و متنوع، افزودن قابلیت‌های جدید برنامه‌نویسی تحت python، بهبود زمان پاسخ اجرای هشدارهای پیشرفته به میزان ۱۰ برابر، افزایش کارایی در فرایندهای پیش پردازش و تجمیع اطلاعات به میزان چهار، افزایش ظرفیت سرویس دهی از ۶۰ کاربران همزمان به بیش از ۲۰۰ کاربر و زیرساخت تحلیل اطلاعات با استفاده از روش‌های علوم داده مبتنی بر به روزترین فناوری‌ها از دیگر مزایای سامانه یادشده به‌شمار می‌روند.
او با مدنظر قرار دادن گزارش‌ها و هشدارهای نظارتی سامانه بیدار تصریح کرد: هشدار خرید و فروش همراه با رنج قیمتی، هشدار حذف نامتعارف سفارش‌ها، هشدار دستکاری قیمت بازگشایی، هشدار سفارش‌چینی گسترده، هشدار معاملات هماهنگ، هشدار پیش‌دستی در انجام معامله، هشدار فرار از معامله و هشدار نوسانات قیمتی نماد از جمله گزارش‌هایی است که برای این سامانه طراحی شده است.
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس افزود: از دیگر گزارش‌ها و هشدارهای نظارتی که توسط سامانه بیدار انجام می‌شود، می‌توان به هشدار سود غیرعادی، هشدار فروش سنگین حقوقی، هشدار Pump & Dump، هشدار Poop & Scoop، هشدار معاملات چرخشی، هشدار کنترل قیمت، هشدار معاملات دو طرفه و ARAS اشاره کرد.
سامانه نهان؛ دسترسی به آمار لحظه‌ای تراکنش‌ها
او دسترسی به آمار معاملات و تراکنش‌های کلیه اشخاص و نمادها به‌صورت آنلاین و لحظه‌ای را از جمله قابلیت‌های سامانه نهان خواند و ادامه داد: هشدار و تریگر لحظه‌ای بر اساس پارامترهای اعلامی ناظرین و نمایش لحظه‌ای سهامدارانی با بیشترین حجم خرید و فروش و همچنین سفارش‌چینی در کل بازار به‌منظور رصد لحظه‌ای تخلف از دیگر قابلیت‌های این سامانه است.
سامانه آرامیس؛ سامانه‌ای با قابلیت کشف اتوماتیک ناهنجاری‌ها در بازار
به گفته پارچینی، نظارت آنلاین و تاریخی و نمایش سطربه‌سطر معاملات و سفارش‌چینی‌ها در سطح هر نماد یا کد معاملاتی از جمله قابلیت‌های سامانه آرامیس است.
او بررسی وضعیت سفارش‌ها، معاملات، نمادها، کارگزاران در یک زمان مشخص یا در یک دوره زمانی را از جمله مهم‌ترین وظایف این نرم افزار برشمرد و گفت: کشف اتوماتیک ناهنجاری‌ها در بازار، رتبه‌بندی، تهیه آمار و بررسی وضعیت بازار، تولید هشدارهای نظارتی و تهیه گزارش‌های دلخواه در یک زمان مشخص یا یک دوره زمانی از دیگر وظایف سامانه آرامیس است.
سامانه سانا؛ سامانه‌ای بومی به‌منظور یکپارچه‌سازی اطلاعات بازار سرمایه
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس، سامانه سانا را سامانه‌ای بومی به‌منظور ثبت چک لیست‌های آنلاین و تخلفات شناسایی شده و پیگیری اقدامات نظارتی خواند و ابراز داشت: دسترسی به بانک‌های اقلام اطلاعاتی مورد نیاز در فرآیند نظارتی، تهیه چک لیست آنلاین سیستمی، وجود تحلیل‌گر گزارش‌های سامانه بیدار، ثبت تخلفات و اقلام اطلاعاتی مرتبط با آن به صورت متمرکز و رابطه‌ای و ثبت رویدادهای بازار سرمایه از جمله ویژگی‌های این سامانه است.
او با بیان اینکه درگاه دیده‌بان سلامت یک درگاه اختصاصی برای دریافت گزارش‌های ناهنجاری‌های بازار سرمایه است، اذعان کرد: در این سامانه به نشانی dideban.seo.ir، ثبت گزارش ناهنجاری بدون نیاز به ثبت نام و افشا هویت فرد در ۴ حوزه بازار، ناشران، نهادهای مالی و فضای مجازی صورت می‌گیرد.
