صنعت گردشگری از دیدگاه اقتصادی باعث کسب درآمدهای ارزی، توزیع مجدد درآمدها، ایجاد زمینه اشتغال، سرمایه‌گذاری و ایجاد ارزش افزوده، همچنین فروش کالاها و خدمات مورد‌نیاز گردشگران می‌شود. بعد از اجرایی شدن برجام و باز شدن فضای اقتصادی و سیاسی کشور در راستای افزایش تورها، حضور گردشگران خارجی در ایران و ورود آنان به کشور بسیار مشهود است. طبق آمار، ورود هر گردشگر خارجی به ایران پنج شغل در کشور ایجاد میکند به‌طوری که تنها در شاخه بوم گردی گردشگری کشور، بیش از 65 هزار روستایی از منافع گردشگری برخوردار شده‌اند؛ به عبارتی گردشگرانی که وارد ایران می‌شوند از صنایع دستی و ظرفیت‌های باستانی و تاریخی کشور استقبال قابل توجهی می‌کنند که این امر باعث ایجاد شغل برای روستاییان شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، همچنین در راستای افزایش ورود گردشگران خارجی به ایران تعداد راهنمایان تور هم در حال افزایش است و این رقم به حدود 7 هزار نفر در کشور رسیده است. به طور متوسط هر تورگردان یا راهنمای تور روزانه 200 هزار تومان دستمزد می‌گیرد. براساس برآوردها و آمارهایی که ثبت شده هم به طور میانگین هر گردشگر خارجی برای خرید سوغات، هزینه غذا، هزینه محل اقامت و. . . روزانه تا 200 دلار هزینه میکند و اگر این عدد را در تعداد گردشگران ضرب کنیم، به اعداد قابل توجهی خواهیم رسید، بنابراین ورود گردشگران خارجی علاوه بر درآمدزایی باعث ایجاد شغل درکشور می‌شود.
مشکلات گردشگری
با وجود اینکه ورود گردشگران خارجی برای کشور بسیار منفعت و سود دارد، اما زیرساخت‌های مناسب و لازم جهت توسعه صنعت گردشگری کشور هنوز فراهم نشده است. به عنوان مثال، بخش گردشگری کشور همچنان از وجود سرویس‌های بهداشتی در حد استاندارد جهانی در بین راه‌ها و جاده‌های کشور رنج می‌برد. همچنین سیستم حمل و نقل از فرودگاه تا شهرهای مقصد نیز با کمبودهای زیادی مواجه است. یکی دیگر از مشکلاتی که در زمینه توسعه گردشگری کشور وجود دارد، کمبود هتل و مراکز اقامتی در حد استاندارد بین‌المللی است، به عنوان مثال اگر توریستی به شهر کاشان سفر کند نمی‌داند شب در کجا اقامت داشته باشد و یا اینکه از زمان ساخت برخی از هتل‌های شهر تهران بیش از 30 سال می‌گذرد که این هتل‌ها نیازمند به بازسازی هستند که متاسفانه تاکنون حرکتی در این خصوص صورت نگرفته است. به طورکلی یکی از مسایلی که در زمینه صنعت گردشگری در کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، مساله سرمایه‌گذاری خارجی است به گونه‌ای که با ورود سرمایه‌گذاران خارجی به صنعت گردشگری ایران می‌توان شاهد رشد و شکوفایی این صنعت همانند کشورهای دبی، مالزی و سنگاپور و... بود. به گفته برخی از مسئولان، هم‌اکنون سرمایه‌گذارانی از کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس برای ساخت سه هتل پنج تا هفت‌ستاره در ایران حاضر شده‌اند، به‌طوری که قرار است در غرب مازندران هتلی هفت ستاره ساخته شود و همچنین در اصفهان،شیراز و کرمان نیز هتل‌های پنج ستاره‌ای ساخته شود. درست است که ساخت هتل‌های پنج تا هفت‌ستاره در ایران لازم است، اما کشور برای افزایش آمار سفر نیازمند به هتل‌های چهار ستاره است که توجه مسئولان به این امر بسیار ضرورت دارد. هر ساله در ماه‌های بهمن و اسفند تورهای نوروزی پیش فروش می‌شود، اما آمار آژانس‌های گردشگری و مسافرتی حاکی از آن است که امسال میزان استقبال مردم برای انجام سفرهای نوروزی بسیار کاهش پیدا کرده است که یکی از عواملی که باعث کاهش آمار سفر در ایران شده است،گران بودن بلیت تورها نسبت به میزان درآمد مردم است. براساس قانون جهانی، رنج درآمد یک فرد برای سفر داخلی باید نصف حقوق معمول او باشد، اما تاکنون این قانون در کشور ما اجرایی نشده است به طوری که درحال حاضر نرخ انواع تورهای نوروزی داخلی برای سال 96 بین 700 هزار تا یک میلیون و 800 هزار تومان برای سه شب و چهار روز است که به هیچ عنوان متناسب با حداقل حقوق کارمندان نیست. مسئولان در چند سال گذشته برای افزایش آمار سفرهای داخلی به تخصیص وام گردشگری اقدام کردند که در این راستا بانک گردشگری برای تخصیص وام به مسافران اعلام آمادگی کرد، اما در زمان تخصیص وام، مسافران با سنگ‌اندازی‌‌هایی از سوی بانک مواجه شدند که در نهایت مسافران را از دریافت وام منصرف کردند. به طورحتم ،دولت باید برای افزایش آمار سفرهای نوروزی داخلی در سال 96 تدبیری بیندیشد، زیرا بیشترین درآمد روستاییان از سفرهای نوروزی حاصل می‌شود و اگر آمار سفر کاهش پیدا کند روستاییان با کمبود درآمد مواجه می‌شوند که این امر، آمار مهاجرت از روستا به شهر را تشدید میکند.
کاهش آمار سفر در کشور
در این‌باره امیر هاتفی، نایب رییس انجمن صنفی کارفرمایی دفاتر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران می‌گوید: هر سال نسبت به سال گذشته بلیت سفرهای نوروزی گران‌تر می‌شد، اما امسال این امر اتفاق نیفتاده است، به‌طوری که نرخ بلیت سفرهای نوروزی همانند نوروز سال گذشته است، با وجود اینکه بلیت سفرهای نوروزی گران‌تر نشده است، اما امسال درآمد مردم پاسخگوی هزینه‌های سفر نیست. به عبارتی آمار فروش برای پیش فروش بلیت قطار بیانگر این است که امسال بازار سفر سردتر از سال‌های گذشته در عید نوروز است به این صورت که هرساله در ماه‌های پایانی سال بلیت‌های پیش فروش فروخته می‌شد و دیگر جای خالی برای خرید بلیت نبود، اما درحال حاضر جای خالی برای خرید بلیت وجود دارد و این امر نشان می‌دهد که امسال درخواست مردم نسبت به سفرهای نوروزی کمتر از سال‌های گذشته است.وی، ادامه می‌دهد: عوامل متعددی باعث کاهش آمار سفر در عید نوروز سال 96 شده است که یکی از این عوامل، کمبود درآمد مالی مردم است به‌طوری که برخلاف آمار که نرخ تورم درکشور کاهش پیدا کرده است، این میزان کاهش نرخ تورم به هیچ عنوان در زندگی مردم احساس نمی‌شود و مردم دل نگران این موضوع هستند که اگر برای سفر هزینه کنند، ممکن است که برای سایر هزینه‌ها با کسری مواجه شوند. همچنین خانواده‌ها هرساله برای تامین هزینه‌های سفر در عید نوروز برنامه‌ریزی می‌کنند به عبارتی بخشی از درآمد سالانه خود را برای انجام سفر پس‌انداز می‌کنند که متاسفانه بودجه‌ای که هرساله برای انجام سفر درعید نوروز در نظر گرفته می‌شود،کاهش پیدا کرده است. هم‌اکنون درآمد خانواده‌ها متناسب با هزینه‌های زندگی و معیشت آن‌ها نیست به گونه‌ای که بخش بزرگی از درآمد خانوارها صرف هزینه‌های اصلی زندگی از‌جمله تامین خوراک، پوشال، پرداخت اقساط وام‌های مسکن، خودرو و یا اجاره‌بهای مسکن می‌شود، بنابراین پولی برای انجام سفرهای نوروزی باقی نمی‌ماند.نایب رییس انجمن صنفی کارفرمایی دفاتر سفر هوایی،گردشگری و زیارتی استان تهران، تصریح میکند: دومین دلیل کاهش آمار سفر این است که هم‌اکنون اعتماد مردم نسبت به پروازهای داخلی به دلیل اینکه هنوز هواپیمای جدیدی وارد ناوگان هواپیمایی کشور نشده، بسیار کاهش پیدا کرده است. عدم اعتماد مردم حق مسلم آن‌ها ست،زیرا سالیان سال است که ناوگان هواپیمایی کشور کنترل فنی بین‌المللی نشده است، البته آمار سوانح هوایی در ایران کمتر از کشورهای دیگر است، اما به دلیل بروز سوانح هوایی در دو سال گذشته در راستای پروازهای اجاره‌ای کشورهای آسیای میانه، اعتماد مردم نسبت به پروازهای داخلی بسیار ضعیف شده است. درست است که یک فروند هواپیمای ایرباس واردکشور شده است،اما نوسازی ناوگان هوایی کشور برای افزایش آمار سفر بسیار ضرورت دارد.
ضرورت سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت گردشگری
هاتفی، با بیان اینکه ایران بازار بکر و قابل توجه سرمایه‌گذاران کلان صنعت گردشگری دنیاست، تاکید میکند: اگر با برنامه‌ریزی صحیح و کارشناسانه، سرمایه‌گذاران خارجی با اطمینان کامل شروع به سرمایه‌گذاری در ایران کنند، صنعت گردشگری کشور رونق قابل توجهی پیدا میکند که در این راستا جلسات متعددی با نمایندگان صنعت گردشگری کشورهای سوییس، سوئد و کشورهای متعدد اروپایی برای سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری ایران برگزار کرده‌ایم، اما هنوز نتایج جلسات درخصوص سرمایه‌گذاری خارجی برای ساخت هتل و چارت پروازها در ایران عملیاتی نشده است. پتانسیل و زیر بنای مراکز گردشگری در ایران بی‌نهایت است به عبارتی ایران در وضعیت جغرافیایی قرار گرفته است که در یک فصل سال، هم سرمای اسکی دارد و هم گرمای صحرانوردی و همچنین در یک فصل، هم شکوفه بر روی درختان می‌روید و هم در یک استان دیگر برف بر روی درختان می‌نشیند، لذا جاذبه‌های گردشگری در ایران بسیار گسترده است، و ورود سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری ایران و همچنین ایجاد تبلیغات گسترده و با برنامه‌ریزی مستمر و جدی برای سفر توریست‌های جهانی به ایران بسیار ضرورت دارد.
لزوم ساخت هتل‌های چهارستاره
نایب رییس انجمن صنفی کارفرمایی دفاتر سفر هوایی،گردشگری و زیارتی استان تهران، اضافه میکند: در زمینه توسعه صنعت گردشگری مهم‌ترین موضوع، هتل است که حداقل نیازمند به 50 هتل چهارستاره برای گردشگری در هر استان هستیم. تعدادی هتل 5 ستاره در کشور ساخته شده است، اما هیچ کدام از گردشگران داخلی از هتل‌های 5 ستاره استفاده نمی‌کنند. گردشگران نیازمند به هتل‌های چهار ستاره در سرویس 5 ستاره هستند،لذا دولت باید بودجه کلانی برای ساخت هتل چهار ستاره در استان‌های گردشگرپذیر تخصیص دهد و یا بازار را برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی در‌ساخت هتل آماده کند به طوری که شرایط اقتصادی کشور را به گونه‌ای فراهم کند که سرمایه‌گذاران خارجی با اطمینان کامل در این بخش سرمایه‌گذاری کنند. وی ادامه می‌دهد: دومین موضوع، حمل و نقل هوایی،ریلی و جاده‌ای است که متاسفانه هیچ کدام از اتوبوس‌های سفری کشور سرویس استاندارد دنیا را ندارند به‌طوری که عمر بیشتر اتوبوس‌ها برای 10 تا 15 سال پیش است و هیچ‌کدام روزانه کنترل نمی‌شوند. همچنین یکی از معضلات خدمات بین راهی و یا جاده‌ای، سرویس‌های بهداشتی است که مسافران داخلی با مشکل مواجه می‌شوند چه برسد به توریست خارجی، بنابراین توجه به ساخت هتل و نوسازی ناوگان حمل و نقل هوایی، ریلی و جاده‌ای بسیار ضرورت دارد.
تسهیلات جدید
هاتفی، در پایان می‌گوید: هرساله برای افزایش آمار سفر داخلی تخصیص تسهیلاتی به گردشگران در نظر گرفته می‌شود به طوری که در چند سال گذشته مقرر شده بود که وام گردشگری از سوی بانک گردشگری به مردم برای انجام سفر داده شود که مردم در زمان دریافت وام با چالش‌های متعددی از جمله ضامن‌های مختلف، ارائه سند و... مواجه شدند که در نهایت تصمیم گرفتند که وام معمولی به جای وام گردشگری دریافت کنند، بنابراین طرح تخصیص وام گردشگری با شکست مواجه شد. همچنین کارت‌های اعتباری برای انجام سفر به آژانس های گردشگری داده شد اما مسافران به این آژانس‌ها مراجعه کرده و کارت اعتباری را برای خرید تور دریافت کردند، اما سپس تور را با پرداخت جریمه کنسل کرده و مبلغ کارت اعتباری را برای هزینه‌های دیگر خود استفاده کردند. به گفته برخی کارشناسان، امسال قرار است که که برای سفرهای نوروزی تسهیلاتی ارائه شود به طوری که فرد، تنها پول هتل را پرداخت کند و شرکت‌های هواپیمایی مبلغ بلیت را به آژانس‌ها با گزارش زمان دار تحویل دهند یعنی فرد در زمان خرید تور تنها پول هتل را پرداخت کرده و طی چند ماه بعد نرخ پرواز را به آژانس مسافرتی به صورت اقساط پرداخت کند، اما این مساله هنوز قطعی نیست.
