۰ نفر

جای‌خالی آموزش در استفاده از فضای مجازی

۱ آبان ۱۳۹۷، ۱۵:۲۴
کد خبر: 309712
جای‌خالی آموزش در استفاده از فضای مجازی

امروزه به دلیل رواج بیش از حدگوشی‌های هوشمند، شاهد همه گیر شدن استفاده از فضای مجازی هستیم که این خود با تبعات منفی بسیاری همراه است که از مهم ترین آن می‌توان به ابتلا به اعتیاد استفاده از فضای مجازی اشاره کرد. هر چند نمی‌توان از مزایای بی‌شمار استفاده از شبکه‌های مجازی نیز غافل شد، چرا که در سایه استفاده جمع کثیری از مردم از فضای مجازی شاهد رونق برخی از کسب و کارها هستیم.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان، پر واضح است که استفاده ازشبکه‌های مجازی در حد معقول و به خودی خود امری پسندیده و ضروری به نظر می‌رسد، اما برخوردار نبودن از سواد رسانه‌ای یا نبود فرهنگ‌سازی لازم، برای استفاده از فضای مجازی مشکلات عدیده‌ای را برای جامعه و حتی دولت رقم‌زده است، به طور حتم راهکار مقابله با این تبعات منفی استفاده بی‌رویه و بی‌ضابطه از فضای مجازی، حذف یا فیلترینگ آن نخواهد بود، چرا که تجربه ثابت کرده است، اعمال محدودیت می‌تواند عامل اصلی رونق یا استفاده بیشتر از فضای مجازی شود. امروزه به دلیل همه گیر شدن استفاده از فضای مجازی، شاهد استفاده بی‌حد و مرز کودکان و نوجوانان نیز هستیم که این استفاده بدون هیچ نظارت یا کنترلی از سوی والدین صورت می‌گیرد، چرا که طبق تحقیقات انجام شده در کشور، بیشترین استفاده‌ کنندگان از اینترنت جوانان هستند و 35 درصد از آنها به سبب حضور در چت روم، 28 درصد برای بازی‌های اینترنتی، 30 درصد به‌ منظور چک کردن پست الکترونیکی و 25 درصد نیز به دلیل جست‌و‌جو در فضای مجازی حضور دارند. یکی از بارزترین ایراداتی را که می‌توان به فضای مجازی گرفت این است که هیچ آموزشی از سوی خانواده، مدارس یا رسانه برای نحوه استفاده یا حتی میزان استفاده از آن وجود ندارد که این خود دلیل اصلی افزایش تبعات منفی استفاده از فضای مجازی شده است، اما باید در نظر داشت که در کشورهای پیشرفته دنیا مانند آمریکا برای استفاده از فضای مجازی کودکان یا بزرگسالان قوانین سختی وجود دارد و مسئول استفاده از فضای مجازی کودکان، خانواده و مدرسه هستند که در صورت استفاده نامناسب و یا استفاده بیش از اندازه کودک از فضای مجازی به راحتی سرپرستی از والدین گرفته می‌شود یا اینکه بودجه مدرسه به راحتی از سوی دولت حذف خواهد شد، اما این قوانین هرگز در ایران به چشم نمی‌خورد و کودکان به آسانی و بدون هیچ چارچوب یا قانونی در فضای مجازی حضور دارند و در بیشتر موارد حضور کودک در شبکه‌های مجازی برای برخی از افراد نشان از به روز بودن کودک یا خانواده او را دارد. هرچند روانشناسان خانواده بر این باور هستند که حضور بی‌محابای کودک یا نوجوان در فضای مجازی می‌تواند تبعات منفی گسترده‌ای را متوجه این رده سنی کند، به گونه‌ای حتی می‌تواند آینده کودک و یا نوجوان را نیز به مخاطره بیندازد، افزایش خشونت در میان کودکان، تمایل به انجام بازی‌های تک نفره و عدم تمایل به داشتن خواهر یا برادر را می‌توان از آثار منفی استفاده بیش از اندازه کودکان از فضای مجازی دانست. گفتنی است امروزه اینستاگرام در میان شبکه‌های مجازی در ایران از طرفداران بسیاری برخوردار است، به گونه‌ای که به طور متوسط بیش از 70 درصد از مردم ایران در این شبکه اجتماعی حضور دارند و روزانه به طور میانگین بیش از سه پست از خود در اینستاگرام به اشتراک می‌گذارند که بسیاری از این عکس‌ها یا ویدیوها مغایر با احکام شرعی اسلام است و بیشتر آنها نیز بسیار خصوصی است که نیازی برای مطرح کردن و به اشتراک گذاشتن با تمام افراد حاضر در اینستاگرام ندارد. بنابراین می‌توان گفت که این هرج و مرج و آزاد بودن بیش از اندازه در اشتراک هر نوع پستی در اینستاگرام در بلند مدت می‌تواند باعث ایجاد و افزایش آسیب‌های اجتماعی متعدد شود.

بررسی معایب استفاده از فضای مجازی

بی‌خوابی و اختلال در خواب یکی از مهم ترین معایب استفاده بیش از اندازه و افراطی فضای مجازی است، چرا که اعتیاد استفاده از فضای مجازی در برخی از افراد به قدری است که حتی از زمان استراحت خود نیز برای حضور در فضای مجازی استفاده می‌کنند و دور بودن از این فضا را برای چند ساعت نیز نمی‌توانند تحمل کنند که البته این مهم بیشتر در رده سنی نوجوانان بیشتر از سایر گروه‌های سنی به چشم می‌خورد. همچنین ابتلا به افسردگی را می‌توان یکی دیگر از معایب استفاده بیش از اندازه از فضای مجازی برشمرد، چرا که تجربه ثابت کرده است که استفاده اعتیاد گونه از هر چیزی می‌تواند منجر به افسردگی شود. هر چند درباره استفاده از فضای مجازی می‌توان گفت که مقایسه بیش از اندازه سطح زندگی و وضعیت مالی خود با دیگران بر ابتلا به این بیماری نیز دامن خواهد زد. درضمن افزایش میزان خیانت و طلاق عاطفی را می‌توان از دیگر معایب استفاده بیش از اندازه از فضای مجازی دانست، چرا که طبق آمار منتشر شده بسیاری از زوجین در سایه استفاده از فضای مجازی به راحتی اقدام به خیانت می‌کنند و در بیشتر مواقع نیز بر این باور هستند که این دوستی‌ها خیانت نیست، بلکه تنها یک دوستی اینترنتی بیش نیست، اما در بیشتر موارد منجر به فراتر رفتن از یک دوستی اینترنتی می‌شود که این مهم می‌تواند منجر به طلاق عاطفی یا طلاق حقوقی شود، آنچه در این میان حائز اهمیت است افزایش طلاق‌های عاطفی است که می‌تواند به مثابه مرگ تدریجی زندگی یا خوشبختی زوجین باشد. باید در نظر داشت که امروزه بسیاری از نوجوانان یا جوانان تحت تاثیر استفاده از فضای مجازی به دنبال کاهش وزن، بلندی قد یا سایر جراحی‌های زیبایی هستند، شاید توجه به موارد مذکور در حد معقول امری طبیعی و خوشایند به نظر برسد، اما باید توجه داشت توجه بیش از اندازه به این دست از مسائل آن هم در رده سنی نوجوانی می‌تواند چالش‌های بسیاری را بر سر راه آنها قرار دهد، چرا که طبق آمار موجود امروزه شاهد افزایش انجام جراحی‌های زیبایی در میان نوجوانان هستیم. افزایش دوستان مجازی نسبت به دوستان واقعی را می‌توان یکی دیگر از معایب استفاده بیش از اندازه از شبکه‌های مجازی و به خصوص اینستاگرام دانست، به عبارت ساده‌تر دوستان مجازی، فردی که بیشتر اوقات خود را در اینستاگرام سپری می‌کند، بالطبع بیشتر از دوستان واقعی او است که این خود می‌تواند زنگ خطری برای والدین و کودک محسوب شود، چرا که تجربه ثابت کرده است که بیش از نیمی از دوستان مجازی از ماهیت واقعی برخوردار نیستند و در برخی از موارد نیز می‌تواند برای نوجوان خطر آفرین باشند.

تشدید حس مقایسه در فضای مجازی

مقایسه بیش از حد زندگی خود با سلبریتی‌ها یا افراد سرشناس را می‌توان در زومره دیگر معایب استفاده نامتعارف از فضای مجازی برشمرد. نیاز به مورد توجه واقع شدن بیش از اندازه، خود می‌تواند یکی دیگر از معایب استفاده از شبکه‌های مجازی مطرح شود، چرا که همان گونه که می‌دانیم برخی از افراد تنها برای افزایش فالور و یا گرفتن لایک بیشتر، روزانه پست‌ها و کامنت‌های بی‌ربط و بی‌محتوای متعددی را منتشر می‌کنند. درضمن انتقال سریع افکار و اندیشه‌های بشری را می‌توان یکی دیگر از معایب استفاده بیش از اندازه از فضای مجازی دانست، چرا که طبق آمار موجود برخی از افراد فارغ از اینکه در چه رده سنی و سطح دانش و اطلاعات عمومی برخوردار هستند، به راحتی به برخی از اطلاعات دستیابی پیدا می‌کند که این خود می‌تواند تبعات منفی گسترده‌تری را در بر داشته باشد. به‌طور کلی باید در نظر داشت که کودکان و نوجوانان جزو آسیب‌پذیرترین کاربران فضای مجازی هستند. از این رو باید فضای امنی را برای حضور آنها در شبکه‌های اجتماعی یا اینترنت فراهم کرد که این مهم بدون کمک خانواده میسر نمی‌شود؛ بنابراین در این میان تربیت استفاده از فضای مجازی یک اصل انکار ناپذیر تلقی می‌شود. در پایان باید خاطر نشان کرد که امروزه استفاده از شبکه‌های مجازی اجتناب ناپذیر شده است، چرا که نمی‌توان افراد را از استفاده از فضای مجازی منع کرد، چرا که امروزه استفاده از فضای مجازی به یک اصل انکار ناپذیر تبدیل شده است، از این رو می‌توان با رعایت برخی از موارد و همچنین آموزش‌های لازم از آسیب‌های احتمالی ناشی از استفاده بیش از اندازه از فضای مجازی تا حدودی در امان ماند.