این در حالی است که به رغم ممنوعیت‌های قانون کار هنوز برخی از کارفرمایان از نیروی‌هایی استفاده می‌کنند که گماردن آنها در مشاغل سخت و زیان آور ممنوع است. محمد حسن زدا معاون فنی و درآمد سازمان تأمین اجتماعی در این باره می‌گوید: براساس ماده 75 قانون کار گماردن زنان به مشاغل سخت و زیان آور ممنوع است اما در حال حاضر به این مسأله از سوی برخی از کارفرمایان توجهی نمی‌شود که این بی‌توجهی‌ها هزینه‌هایی را برای سازمان تأمین اجتماعی به دنبال دارد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران ، وی می‌افزاید: گزارشی که در این زمینه تهیه شده، نشان می‌دهد تعداد زنانی که براساس اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور و تا پایان سال 94 بازنشسته شده‌اند بیش از 3584 نفر است این در حالی است اگر کارفرمایان قانون کار را به درستی اجرا می‌کردند نباید از بانوان در این گونه مشاغل استفاده می‌کردند.
وی می‌گوید: متأسفانه نقض قانون کار فقط به بانوان ختم نمی‌شود بلکه این مسأله در خصوص افراد 18 سال هم صدق می‌کند زیرا طبق ماده 83 قانون کار نیز به کار گرفتن افراد نوجوان بین 15 تا 18 سال به مشاغل سخت و زیان آور ممنوع است اما باز هم شاهدیم که برخی از کارفرمایان به این مهم توجه ندارند و این کارگران کم سن و سال را دوباره به کار می گیرند و آخرین آمارها بیانگرآن است که تعداد افراد زیر 38 سال که تا پایان سال گذشته بر اساس این قانون بازنشسته شده‌اند 3395 نفر است و این بدان معناست که افراد مذکور در زمان اشتغال به کار‌های سخت و زیان آور کمتر از 18 سال سن داشته‌اند.
معاون فنی و درآمد سازمان تأمین اجتماعی می‌گوید: قانون مشاغل سخت و زیان آور برای صیانت از نیروی کار و ارتقای سلامت نیروی کار و بهبود فضای کار به تصویب رسید و با اجرای کامل این قانون رضایتمندی بیشتر کارگران و کارفرمایان فراهم می‌شود. اما امروز شاهد یم که با گذشت زمان از اهداف اولیه قانون فاصله گرفته‌ایم و زمان بررسی نقاط قوت و ضعف اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور فرا رسیده است.
ارجاع کار اضافی به کارگران ممنوع
وی با اشاره به مواد 52 و 61 قانون کار در باره مشاغل سخت و زیان آور می‌افزاید: درکارهای سخت و زیان آور و زیر زمینی ساعات کار نباید از 6 ساعت در روز و 36 ساعت در هفته تجاوز کند همچنین ارجاع کار اضافی به کارگرانی که در مشاغل سخت و زیان آور اشتغال به کار داشته باشند ممنوع است این درحالی است که در فهرست‌های دستمزدی مشمول کسر حق بیمه افرادی که از مزایای بازنشستگی قانون مشاغل سخت و زیان آور استفاده کرده‌اند اغلب مبلغی به عنوان اضافه کاری منظور شده است.
زدا در ادامه با اشاره به شرایط بازنشستگی بر اساس مشاغل سخت و زیان آور در دیگر کشور‌ها توضیح می‌دهد: میانگین سن مورد نیاز برای بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور در تمام کشور‌ها به صورت میانگین 5 سال کمتر از میانگین سن لازم برای بازنشستگی در مشاغل عادی است و فقط درایران برای بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور شرط سنی وجود ندارد.
وی با اشاره به آسیب شناسی وضعیت فعلی اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور می‌گوید: اجرای برنامه‌های بهداشتی برای ارتقای سلامت نیروی کار و بهسازی فضای کار که در قانون مشاغل سخت و زیان آور لحاظ شده است باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد. بنابراین براساس قانون مشاغل سخت و زیان آور مقرر شده است که کارگاه های مشمول این قانون در مدت ٢ سال شرایط کارگاه ها را اصلاح کنند به نحوی که از وضعیت سختی و زیان‌آوری خارج شود اما به این مسأله مهم نیز توجه نشده است.
زدا در ادامه بر لزوم توجه به شرایط سنی در زمان بازنشستگی تأکید می‌کند و می‌افزاید: در نتیجه اجرای قوانین مختلف که منجر به بازنشستگی پیش از موعد می‌شود در حال حاضر حدود ٣٠ درصد از بازنشستگان در سنین کمتر از ٥٠ سال بازنشسته می‌شوند که این وضعیت منجر به آسیب های متعدد شده و بخش اعظم این افراد فرصت های شغلی را از نیروی کار جوان کشور می‌گیرند و دوره پرداخت مستمری نیز در مشاغل سخت و زیان آور بیشتر است.
وی وارد آمدن فشار مضاعف به صندوق‌های بازنشستگی را از دیگر پیامدهای بی‌توجهی به اجرای کامل قانون مشاغل سخت و زیان آور ارزیابی می‌کند و می‌افزاید: با اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور از سال ١٣٨٠ شاهد افزایش قابل ملاحظه تعداد بازنشستگان هستیم به نحوی که تعداد بازنشستگان تأمین اجتماعی که تا سال ١٣٨٠ به یک میلیون نفر می‌رسید؛ درنتیجه بازنشستگی‌های پیش از موعد که مهم ترین آنها قانون مشاغل سخت و زیان آور است، تعداد بازنشستگان به حدود ٢ میلیون و ٨٠٠ هزار نفر رسیده است.
26درصد بازنشستگان پیش از موعد بازنشسته شدند
معاون فنی و درآمدسازمان تأمین اجتماعی در ادامه با تحلیل مقایسه بازنشستگی عادی و پیش از موعد تا سال 1394 می گوید: آمارها و گزارش‌ها در این زمینه نشان می‌دهد 74 درصد بازنشستگان دارای شرایط عادی و 26 درصد با قوانین پیش‌از موعد بازنشسته شده‌اند.
همچنین به طور متوسط حدود 6 سال از سابقه ارفاقی استفاده کرده‌اند. همچنین در خصوص بازنشستگان براساس قانون سخت و زیان‌آور تفاوت مبنای محاسبه مستمری 10 سال است و میانگین مستمری آنان به طور متوسط 530 هزار تومان بیشتر است. البته این نکته را هم اضافه کنم که مشمولان این قانون به طور متوسط از نظر سنی حدود 10 سال زودتر بازنشسته شده‌اند و به‌طور متوسط حدود 4 سال بیشتر از مستمری بهره‌مند می‌گردند.
وی در پایان در خصوص برآورد هزینه برقراری مستمری سخت و زیان آور می افزاید در خصوص حداقل دستمزد مبلغ مستمری برقراری 947 هزار تومان است و در مورد حداکثر دستمزد 6 میلیون و ششصد و سی و یک هزار تومان مبلغ مستمری می باشد. همچنین این مبلغ برای میانگین دستمزد رقمی معادل 3 میلیون و هفتصد و هشتاد و نه هزار تومان برای افراد مشمول قانون سخت و زیان آور است.
